Nỗ lực phục hồi và cải tạo để vườn tiêu “sống khoẻ”

Tiếp đó là thời gian cây tiêu bị sâu bệnh, mất giá, vườn tiêu không được chăm sóc khiến cây bị sâu bệnh. Hiện nay, khi giá tiêu phục hồi ở mức cao, nông dân Xuân Thọ đang có phong trào phục hồi vườn tiêu.

Trồng tiêu kết hợp chăn nuôi dê mở ra hướng mới

Thời điểm năm 2010, cây tiêu ở xã Xuân Thọ và nhiều vùng trồng tiêu lớn khác trong huyện, tỉnh gặp phải dịch bệnh dẫn tới chết dây, giảm năng suất và giá hạt tiêu trên thị trường xuống dưới 50 ngàn đồng/kg làm cho nông dân điêu đứng. Vì lẽ đó, trong suốt thời gian dài, các vườn tiêu bị bỏ bê, chăm sóc kém càng thêm xơ xác.

Đầu năm 2024, giá hồ tiêu bắt đầu tăng dần đến mốc gần 200 ngàn đồng/kg, tạo động lực cho nông dân xã Xuân Thọ tập trung vốn, kỹ thuật, công sức chăm sóc diện tích vườn tiêu hiện còn gần 700ha, trong đó tập trung cải tạo một số diện tích tiêu đã già cỗi, kém năng suất và cả trồng mới.

Nông dân ấp Lộc Thọ (xã Xuân Thọ) đang đẩy mạnh chăm sóc vườn tiêu đang cho thu hoạch.

Cây tiêu ở xã Xuân Thọ phần lớn bám thân trên  cây gòn, cây lồng mức, cây muồng đen… mà phát triển. Chính vì vậy, ngoài thu nhập từ cây tiêu, nông dân địa phương còn tận dụng lá các cây trồng làm nọc tiêu để chăn nuôi dê, rồi tận dụng nguồn phân dê chăm sóc lại cho vườn tiêu.

Chi hội trưởng Chi hội Nông dân ấp Thọ Lộc (xã Xuân Thọ) Vương Văn Công bộc bạch, khi hồ tiêu có giá, tổng đàn dê của ấp cũng đạt hàng ngàn con. Mô hình trồng tiêu kết hợp chăn nuôi dê không cần diện tích đất sản xuất lớn cũng mở ra cơ hội khá, giàu cho nông dân.

Nỗ lực quay lại với cây tiêu

Cây tiêu có mặt nơi vùng đất Xuân Thọ khi việc khai hoang phục hóa vùng đất của nhà nông thành hình. Năm 2010, tiêu trở thành cây trồng chính của nông dân xã Xuân Thọ, bên cạnh những cây trồng chính như: lúa, bắp, cà phê, điều, hoa màu. Tuy nhiên, thời điểm này, tiêu được đánh giá là cây trồng đem lại giá trị kinh tế cao hơn các cây trồng khác khi cho thu nhập từ vài trăm triệu đến 1 tỷ đồng/ha/năm.

Cũng ở thời điểm này, vùng đất ấp Thọ Lộc (xã Xuân Thọ) xuất hiện người trồng tiêu giỏi nhất thế giới Trần Hữu Thắng (nông dân gọi là “vua” tiêu). Ông Thắng nổi tiếng với kỹ thuật chăm sóc vườn tiêu cho năng suất ổn định 8-11 tấn/ha/vụ, lợi nhuận trên 600 triệu đồng/ha/năm.

Thời điểm năm 2018-2020, giá hồ tiêu bắt đầu hạ, cùng với dịch bệnh chết nhanh, chết chậm xuất hiện rộng khắp các vườn tiêu trong và ngoài xã Xuân Thọ. Điều này càng làm cho người trồng tiêu không chỉ ở xã Xuân Thọ mà nhiều nơi thua lỗ nặng, dẫn tới ngưng đầu tư chăm sóc, chuyển sang trồng cây khác.

Theo một số nông dân trồng tiêu ở xã Xuân Thọ, lý do họ phục hồi diện tích vườn tiêu vì cây tiêu đã qua giai đoạn dịch bệnh chết nhanh, chết chậm diện rộng, nguồn tiêu xuất khẩu đang khan hiếm, phần lớn diện tích trồng tiêu cũ đã được nông dân chuyển sang trồng cây dài ngày nên không dễ dàng quay lại với tiêu ngay được. Tuy vậy, hiện người trồng tiêu đang gặp khó khăn về giống khi cải tạo vườn; nhân công trồng, chăm sóc, thu hoạch tiêu vừa khó tìm, vừa giá cao…

Thời tiết tháng 8, mưa nắng điều hòa làm cho các vườn tiêu đang cho thu hoạch của nông dân xã Xuân Thọ thêm xanh, sung sức ra hoa, kết hạt. Riêng các vườn tiêu mới trồng thì nhanh chóng vươn lên những lá non xanh mướt. Thêm một lần nông dân xã Xuân Thọ nỗ lực quay lại với cây tiêu. Hy vọng thời gian tới, cây tiêu sẽ giúp nông dân địa phương làm giàu, cuộc sống ngày càng sung túc.

Ông Phạm Văn Hoành (ngụ ấp Thọ Trung, xã Xuân Thọ) cho biết, thời điểm năm 2019, giá hồ tiêu chỉ còn 40-50 ngàn đồng/kg, vườn tiêu xơ xác vì dịch bệnh lại thêm ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên khi bàn về sự phục hồi vườn tiêu, bà con rất kiệm lời. Nay giá tiêu có thời điểm lên tới gần 200 ngàn đồng/kg nên chỉ cần một người mở đường, sẽ có nhiều người tham gia góp ý.