Nông dân Hiệp Đức lo thất thu vụ sắn vì bệnh khảm lá

Biện pháp phòng bệnh khảm lá trên cây sắn

Khảm lá sắn là đối tượng bệnh hại đặc biệt nguy hiểm trên cây sắn, bệnh có khả năng phát tán và lây lan nhanh chóng qua môi giới truyền bệnh là bọ phấn trắng và qua hom giống.

Triệu chứng, tác hại 

Triệu chứng đặc trưng dễ nhận biết của bệnh khảm lá sắn là khảm vàng loang lổ trên lá. Mức độ hại nhẹ, lá không bị biến dạng hoặc biến dạng nhẹ; mức độ hại nặng, lá sắn xoăn, cong queo, nhăn nhúm.

Hom giống lấy từ cây sắn bị bệnh khi mọc mầm sẽ biểu hiện bệnh ngay và không cho thu hoạch; khi cây sắn còn non bị nhiễm virus cũng không cho thu hoạch; cây sắn đã lớn mới nhiễm virus vẫn biểu hiện bệnh nhưng nhẹ hơn, làm năng suất, chất lượng giảm.

Triệu chứng bệnh xuất hiện ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng của cây sắn, từ 2 tháng tuổi trở đi, virus lây nhiễm từ khi cây sắn còn non.

Lá sắn bị bệnh khảm lá nặng. ảnh: Thu Hiền.

Cơ chế lan truyền bệnh

Qua hom giống: Virus tồn tại trong thân, lá, củ sắn từ vụ trước, khi sử dụng thân sắn làm giống cho vụ sau thì virus sẽ tiếp tục nhân lên trong hom giống và làm xoăn lá ngay khi cây vừa mọc mầm.

 Qua môi giới truyền bệnh là bọ phấn trắng: bọ phấn trắng chích hút trên cây sắn bị bệnh sẽ truyền virus sang cây khỏe.

Biện pháp phòng bệnh

Chọn giống gieo trồng: Chọn giống kháng bệnh, giống khỏe, sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng, không trồng các giống sắn đã xác định nhiễm bệnh như KM140, KM94. Tuyệt đối không sử dụng giống sắn HLS11 để trồng (HLS11 là giống có mật độ bọ phấn trắng nhiễm cao hơn nhiều lần so với các giống khác).

Biện pháp luân canh: Không trồng sắn hoặc cây ký chủ của bọ phấn trắng (cây thuốc lá, cà chua, cà pháo, bầu bí, khoai tây, ớt…) ở những vùng đã bị bệnh khảm lá virus từ vụ trước; áp dụng trồng luân canh giữa cây sắn với các loại cây trồng khác như mía, đậu tương, củ đậu, lạc… để cắt đứt nguồn chung chuyển của bệnh.

 Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, dọn sạch tàn dư cây sắn từ vụ trước, phát quang cỏ dại tại các bờ và khu vực bao quanh vùng trồng, áp dụng tốt các biện pháp luân canh giữa cây sắn với các loại cây trồng khác như mía, đậu tương, củ đậu, lạc… để cắt đứt nguồn chung chuyển của bệnh.

 Theo dõi những vùng có nguy cơ bùng phát bệnh, những vùng đã nhiễm bệnh vụ trước, phun trừ bọ phấn ở giai đoạn ấu trùng bằng các loại thuốc hóa học có tính lưu dẫn, nội hấp như: Super Ram 75WP, Chess 50WG, Acdinosin 50WP… kết hợp với thuốc có tính tiếp xúc, xông hơi như: Bassa 50ND, victory 585EC, Polytox 666EC, Bassa 50ND,...

Biện pháp tiêu hủy 

Tăng cường điều tra trên diện tích sắn, để sớm phát hiện những ruộng bị bệnh, thông qua các triệu chứng trên bộ lá, từ màu xanh sang khảm vàng loang lỗ, để có biện pháp tiêu hủy, xử lý kịp thời.

Đối với những ruộng sắn có tỷ lệ bệnh < 70% số cây bị nhiễm bệnh, tiến hành nhổ, tiêu hủy cây bị bệnh, bón vôi vào phần đất cây vừa nhổ.

Đối với các ruộng sắn tỷ lệ bệnh > 70% số cây bị nhiễm bệnh thì nhổ toàn bộ ruộng, thu gom, tiêu hủy. Trên diện tích đã nhổ bỏ, tiêu hủy, hướng dẫn nông dân cày lật, bón vôi xử lý đất và chuyển đổi trồng các loại cây màu còn thời vụ như: Đậu xanh, vừng, lạc, ngô...

Nông dân cần thực hiện biện pháp tiêu hủy cũng như theo dõi, giám sát toàn bộ các diện tích trồng sắn; sau 15-30 ngày kiểm tra các diện tích đã xử lý, nếu phát hiện còn bệnh hoặc củ sắn còn sót mọc mầm thì tiếp tục tiến hành nhổ tiêu hủy triệt để như hướng dẫn trên.

P.V (Theo tài liệu của TT Khuyến nông quốc gia)