Bắc Giang: Có “bóng quan”, doanh nghiệp tha hồ “khoét” khoáng sản

Hiện trường đào ao thả cá của hộ ông Nguyễn Văn Long.

“Nhờ vía quan”

Theo phản ánh của người dân, từ cuối năm 2016 đã có nạn đào đất sét ở đây mang đi bán. Bà con cũng thấy thỉnh thoảng có các cơ quan chức năng xuống kiểm tra. Nhưng thay vì phải chấn chỉnh “chủ đất” đào sâu có theo thiết kế hay không, giám sát các hoạt động về môi trường như thế nào thì hầu như “đoàn kiểm tra” nào sau khi “bắt tay” gia chủ lại hoan hỉ ra về, ai cũng phấn khởi, kể cũng lạ!

Xe chở đất đi bán.

Trong lúc tác nghiệp tại đây, phóng viên được khá nhiều người dân địa phương (xin được giấu tên) sinh sống tại xã Việt Tiến (huyện Việt Yên) vô cùng bức xúc cho biết: thời gian qua, cả làng náo loạn và ô nhiễm bởi đoàn xe tải chở đất kìn kịt suốt đêm ngày. Nguyên do chủ yếu là xuất hiện một ông tên Thắng (Giám đốc Công ty Mạnh Thắng) tìm về đây. Ông Thắng có tiền nên đã hỏi mua rất nhiều đất ao, vườn của nhân dân trong thôn, nhưng mục đích chính của ông này là khai thác đất sét.

Đất sét bắt đầu được khai thác từ cuối năm 2016 đến nay. Với lý do “cải tạo ao” cho các hộ dân, cụ thể như trường hợp nhà ông Long và ông Ka đang sinh sống trên địa bàn xã, đám khai thác khoáng sản (đất) đã mặc sức tung hoành. Đất sét do Cty Mạnh Thắng múc đào rất sâu, khoảng từ 6-7m, có đến hàng nghìn khối đất sét được chuyển đến nhà máy gạch của Cty TNHH Bình Sơn (địa chỉ tại thôn Kẹm, xã Minh Đức, huyện Việt Yên) để bán.

Qua tìm hiểu và điều tra về vấn đề này, dư luận đặt câu hỏi: “Tại sao Cty Mạnh Thắng lại có thể ngang nhiên đào bới xới lộn ở đây?”, phóng viên được biết “tất cả là nhờ có “lệnh bài” của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang” nên doanh nghiệp này có thể thoải mái đào đất, khai thác khoáng sản đi bán. Cụ thể, ngày 15/3/2017, UBND tỉnh Bắc Giang có văn bản số 717/UBND-TN do ông Nguyễn Văn Linh, Chủ tịch UBND tỉnh ký gửi cho Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT), UBND huyện Việt Yên, UBND xã Việt Tiến và cá nhân ông Nguyễn Văn Long.

Nhờ “lá bùa” 717/UBND-TN của Chủ tịch Nguyễn Văn Linh mà đất được khai thác ồ ạt, bừa bãi.

Lãnh đạo tỉnh ghi rõ: cho phép hộ ông Nguyễn Văn Long được cải tạo đất trên diện tích 1.930,9m2 tại thôn 4, xã Việt Tiến, huyện Việt Yên (thuộc khu đất đã được Chủ tịch UBND huyện Việt Yên cho phép chuyển dịch cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp sang nuôi trồng thủy sản và trồng lúa), với độ sâu hạ thấp bình quân 3m (đáy ao thấp hơn cốt nền nhà ở cấp 4 nhà ông Nguyễn Văn Lượng 3,5m) để nuôi trồng thủy sản. Nhưng có mặt tại hiện trường, bằng trực quan phóng viên thấy độ sâu ở đây vượt mức quy định của Chủ tịch tỉnh cho phép. Còn về phía “gia chủ” Nguyễn Văn Long, với sự đỡ đầu của doanh nghiệp Mạnh Thắng thì kể từ khi có “lá bùa” do Chủ tịch tỉnh ký, họ ngang nhiên đào xới, bất biết. Hậu quả là người dân sinh sống xung quanh khốn khổ vì ô nhiễm môi trường, còn lợi tức thì lại vào túi các tư nhân “ma mãnh”.

Trái Luật Khoáng sản?

Mục sở thị tại hiện trường, phóng viên nhận thấy: những tố cáo và kiến nghị của người dân là có cơ sở. Đường bê tông nông thôn bị băm nát không thương tiếc. Bùn đất rơi vãi nhão nhoét. Cái ao đang đào không rõ sâu bao nhiêu mét nhưng cả chiếc máy xúc cao lênh khênh đưa lọt thỏm trong dự án.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Xuân, Chủ tịch xã Việt Tiến cho biết: Trước đây, họ đã đào xong 1 cái ao, hồ nhà ông Long rồi. Lần đó, xã rất vất vả, liên tục rình rập và bắt quả tang được sai phạm. Về phía UBND huyện và Công an huyện cũng đã phạt mấy lần. Lần này gia đình ông Nguyễn Văn Long lại cho đào tiếp một cái ao nữa. Xã cũng chỉ biết vậy.

Xe tải tàn phá đường xá.

Còn ông Hiền, trưởng xóm 3 xã Việt Tiến cho biết: Thời gian qua, Công ty Mạnh Thắng đào một số ao, đầm ở đây để khai thác đất sét làm hư hỏng hết đường bê tông của nhân dân. Nhân dân đã yêu cầu Công ty Mạnh Thắng ký cam kết bao giờ khai thác xong đất sét thì phải làm trả lại đường cho nhân dân. Vừa rồi có 2 cái ao nhà ông Long và ông Ka đã đào xong. Nhưng 2 cái ao đó là “đào trộm”, mặc dù bị các cơ quan xuống kiểm tra. Lần này, chả hiểu sao ông Nguyễn Văn Long lại đào tiếp một cái ao, nhưng lạ thay lại thấy ông Long “chìa ra” một tờ giấy “thủ tục” để trấn an bà con. Ông Hiền cũng thẳng thắn “tố giác”, ở đây, nói là đào ao, nhưng thực chất là 1 dạng khai thác đất sét đi bán kiếm lời.

Nhận định về sự việc trên, luật sư Hà Thị Thanh (Đoàn Luật sư Hà Nội) nhìn nhận: Việc khai thác khoáng sản phải theo đúng Luật Khoáng sản. Ở đây, việc UBND tỉnh Bắc Giang cho cá nhân ông Nguyễn Văn Long “đào ao, thả cá” đã đúng quy định của luật pháp hay chưa? UBND tỉnh Bắc Giang có biết rằng, núp phía sau ông Long là doanh nghiệp Mạnh Thắng “chống lưng” hay không?... để rồi lợi dụng vào “bóng” của UBND tỉnh Bắc Giang mà phía chốc từ ao thả cá thành đại công trường khai thác khoáng sản, trái với các quy định của pháp luật trước sự thờ ơ, ngó lơ của lực lượng Cảnh sát môi trường PC49 (Công an Bắc Giang), lực lượng TNMT địa phương.

Đã đến lúc các cơ quan cấp trên cần nghiêm khắc xem xét các kiểu lách luật ở địa phương để rồi Nhà nước mất dần các nguồn khoáng sản.

Báo Xây dựng sẽ tiếp tục phản ánh về vấn về này.

Theo Đà Giang/Xây dựng