Một số biện pháp kỹ thuật phòng chống rét cho trâu, bò

Để chủ động phòng chống đói, rét, bảo vệ an toàn cho đàn trâu, bò, người chăn nuôi cần thực hiện tốt một số biện pháp kỹ thuật sau:

Chuẩn bị chuồng trại

- Cần tận dụng sửa chữa, nâng cấp chuồng cũ đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.

- Chuồng trại phải cao ráo, xung quanh có rãnh thoát nước, nền cao hơn mặt đất 40 - 50 cm, có độ dốc 2 - 3%.

- Cửa chuồng hướng về phía Nam hoặc Đông Nam để đảm bảo ánh sáng và độ thông thoáng.

- Mái chuồng cao 3m, thành chuồng cao 0,8 - 1,2 m.

- Đối với các hộ dân vùng cao chưa có chuồng trại, cần tiến hành làm chuồng nhốt để di chuyển đàn gia súc thả rông về nuôi nhốt.

Chú ý: Trong chuồng nên có ô thoáng phía trên để gió vẫn lưu thông. Khi đốt lửa sưởi, khói sẽ theo lỗ thoáng ra ngoài, không tích khí độc trong chuồng.

Ở vùng cao, có thể lợi dụng ta luy dương để khoét hầm cho trâu, bò chui vào.

Chuẩn bị thức ăn

Việc dự phòng thức ăn cũng rất quan trọng vì chỉ khi cung cấp thức ăn đầy đủ thì trâu, bò mới có đủ năng lượng chống lại giá rét.

- Vào đầu vụ rét, cần chuẩn bị sẵn thức ăn dự phòng cho trâu, bò bằng cách tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như: rơm, rạ, thân lá ngô, ngọn mía, khoai lang… để ủ chua làm thức ăn.

- Chuẩn bị các loại thức ăn tinh bổ sung như cám gạo, bột ngô, sắn, thức ăn hỗn hợp…

- Với một trâu, bò trưởng thành, trọng lượng khoảng 300kg trở lên, trong vụ rét cần chuẩn bị trung bình: Thức ăn tinh (ngô, bột cám, bột sắn..) 150 kg + thức ăn thô (rơm, cỏ voi, cây chuối, cây sắn, thức ăn ủ chua…) 400 kg.

Chuẩn bị vật liệu chống rét

- Rơm, cỏ, lá chuối, bẹ ngô khô để lót nền chuồng.

- Trấu, củi để đốt sưởi.

- Bạt, bao nylon, phên, nứa để quây, che xung quanh chuồng.

- Có thể sử dụng các tấm chăn, áo, bao tải gai đã cũ để làm áo chống rét cho trâu, bò (nên sử dụng chất liệu bông, dễ thấm nước. Không dùng chất liệu ni lông vì chất liệu này không thấm nước, hơi nước sẽ đọng lại và thấm ngược trở lại làm trâu bò bị rét). Hoặc có thể sử dụng vỏ bao khâu thành 2 lớp rồi lồng rơm hoặc cỏ khô rồi khâu lại để làm áo chống rét cho trâu, bò trong vụ đông rất tốt.

Theo dõi thời tiết

- Cần thường xuyên theo dõi bản tin dự báo thời tiết để có kế hoạch phòng, chống rét cho trâu, bò đạt hiệu quả cao.

- Buổi sáng cho trâu, bò đi ăn  sau 8 giờ sáng, khi đã có ánh nắng, cỏ đã tan sương; ngày gió rét dưới 15 độ C nên giữ gia súc ở tại chuồng, không nên cho đi chăn thả.

- Trường hợp đặc biệt, nếu nhiệt độ dưới 15 độ C bắt buộc phải đưa gia súc ra ngoài cần đảm bảo những yêu cầu sau:

+ Thời gian tốt nhất để đưa gia súc ra ngoài là sau 9 giờ sáng khi thời tiết không có mưa phùn, gió lạnh.

+ Gia súc cần được giữ ấm bằng cách mặc áo ấm trước khi đưa chúng ra ngoài, đặc biệt là những gia súc yếu và còn non.

Các biện pháp thực hiện chống rét

* Độn chuồng:

- Cần giữ cho bộ lông của trâu, bò thật sạch và khô. Sử dụng rơm rạ, cỏ khô lót chuồng cho đàn trâu, bò trong mùa đông sẽ làm giảm đáng kể ảnh hưởng thời tiết lạnh đến gia súc.

- Tùy vào điều kiện thực tế mà có thể rải một lớp độn chuồng dàỳ 5 - 15cm. Chất độn chuồng này có thể để suốt mùa đông mà không cần phải dọn.

Chú ý: Hàng ngày, cần dọn vệ sinh sạch sẽ phân và nước tiểu, đồng thời bổ sung thêm chất độn chuồng ở phía trên, miễn làm sao cho chất độn chuồng không bị ướt, ẩm là được.

* Che chắn tránh gió:

- Khi che chuồng nên che chắn bằng bạt hoặc các tấm phên, các bao tải đan lại. Tuy nhiên, không nên che kín, chỉ che qua chiều cao của con vật (khoảng 1,8 - 2 m).

* Cung cấp thức ăn và nước uống tại chuồng:

-Vào những ngày bình thường, cho trâu, bò trưởng thành ăn khoảng 25 - 30kg thức ăn thô và 1,5kg thức ăn tinh, chia làm hai bữa.

- Ngày rét đậm, rét hại, cần điều chỉnh tăng lượng thức ăn tinh lên khoảng 2kg để bổ sung năng lượng giúp trâu, bò chống lại giá rét. Chú ý, cho trâu, bò ăn thức ăn thô trước rồi mới cho ăn thức ăn tinh, uống nước vì nếu cho ăn thức ăn tinh hay uống nước trước thì trâu, bò sẽ có cảm giác no, sử dụng lượng thức ăn thô ít đi.

- Để tăng sức đề kháng cho trâu, bò cần chú ý bổ sung vitamin tổng hợp và muối khoáng:

+ Vitamin: dùng vitamin tùy theo hướng dẫn từng loại.

+ Pha nước muối: pha nước ấm 37 - 38 độ C với muối, nồng độ 0,1 - 0,3%, tương đương 10 - 30g muối/ 10 lít nước. Cảm nhận mặn như nước canh là vừa.

Chú ý: Ngày trời rét, cần cho trâu, bò uống nước ấm.

* Đốt lửa chống rét:

Khi nhiệt độ xuống dưới 12 độ C, cần đốt lửa chống rét cho trâu, bò.

- Dùng xô, chậu cũ để đựng củi trấu, nhóm củi bén ở ngoài chuồng cho bớt khói rồi mới đưa vào trong chuồng.

- Cần đặt khay lửa ở cuối chuồng để khói không tạt vào mặt trâu bò và đặt tránh xa chất độn chuồng, bạt che để phòng bén lửa gây cháy.

* Mặc áo chống rét:

Khi nhiệt độ dưới 12 độ thì mặc áo chống rét cho trâu, bò.

Chú ý: Chiều dài áo phủ từ thân đến hết đuôi; chiều ngang vừa đủ choàng qua thân, các dây buộc thắt như khuy áo buộc dưới bụng. Khi trời nắng (thường sau 9 giờ sáng) nên bỏ áo để trâu, bò hưởng nắng ấm.

* Vệ sinh chuồng trại:

Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ có vai trò rất quan trọng giúp hạn chế mầm bệnh cho trâu, bò. 

- Cần thường xuyên quét dọn vệ sinh chuồng trại.

- Định kỳ phun thuốc khử trùng 2 - 3 tuần/lần để tăng cường việc vệ sinh tiêu độc khử trùng. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sát trùng như: Virkon, HanIotdin… Khi sử dụng cần tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.