‘Muốn kiểm toán môi trường hiệu quả, trước hết phải có tiêu chí’

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết, sẽ tập trung, cùng với các SAI đạt mục tiêu kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững. (Ảnh: BTC)

Sẽ chọn chủ đề kiểm toán môi trường sát hơn

Nói điều này tại buổi họp báo bế mạc đại hội ASOSAI 14 chiều 22/9, Tổng Kiểm toán Nhà nước chia sẻ, kiểm toán môi trường mới được Việt Nam đẩy mạnh từ năm 2017 với 10 cuộc. Tới năm 2018, cơ quan kiểm toán đã thực hiện 8 cuộc kiểm toán môi trường. 

Theo ông, Việt Nam cũng đã chia sẻ kinh nghiệm của mình với các SAI (cơ quan kiểm toán tối cao) trong kiểm toán môi trường như cuộc kiểm toán về tài nguyên khoáng sản giai đoạn 2014-2016. Cuộc kiểm toán đã phát hiện vướng mắc, bất cập về cấp quyền khai thác khoáng sản, đặc biệt là khoảng trống giữa Luật và nghị định làm giảm thu ngân sách hơn 2.800 tỷ đồng.

Ngoài ra, cuộc kiểm toán mỏ đá làm xi măng tại Hải Phòng đã kiến nghị thu về ngân sách hơn 560 tỷ đồng.

Đây là những kết quả tốt nhưng theo ông, để đảm bảo chất lượng kiểm toán môi trường được tốt hơn thời gian tới, phía Việt Nam sẽ chọn các chủ đề kiểm toán sát hơn, có sức lan tỏa hơn liên quan tới môi trường. Ông tiết lộ việc sẽ tập trung vào kiểm toán hoạt động quản lý chất thải, rác thải hoặc kiểm toán khai thác khoáng sản, bảo vệ môi trường rừng,… trong năm 2019.

Sau đại hội ASOSAI14, theo ông, các SAI đã tìm hiểu kinh nghiệm, chia sẻ kiến thức, công cụ để kiểm toán môi trường. Một trong những vấn đề được nhiều nước đồng tình là kiểm toán môi trường thực hiện hiện trên nền tảng công nghệ thông tin như công nghệ viễn thám hay cộng hưởng.

Trả lời cho câu hỏi Việt Nam đã học hỏi được kinh nghiệm gì từ các nước về kiểm toán môi trường qua ASOSAI 14, ông Phớc cho rằng, để kiểm toán môi trường chính xác, hiệu quả thì cơ bản phải đưa ra được tiêu chí.

“Ví dụ như về phát triển bền vững sẽ có bao nhiêu tiêu chí, tiêu chí này phải được Chính phủ thống nhất, từ đó các vấn đề môi trường tác động tới phát triển bền vững cũng phải có từng tiêu chí như nước sạch, không khí, rác thải, biến đổi khí hậu,” ông nói.

Bởi vậy, theo ông, thời gian tới, cơ quan kiểm toán Việt Nam sẽ đề xuất tiếp tục hoàn thiện cả khung pháp lý và năng lực của kiểm toán viên, công cụ kiểm toán.

Vừa dẫn dắt vừa làm mẫu số chung

Nói thêm về kinh nghiệm của mình, Tổng Kiểm toán Nhà nước Malaysia Madinah Binti Mohamad cho rằng, với 15 năm thực hiện kiểm toán môi trường, Malaysia đã ứng dụng các công nghệ như viễn thám, vệ tinh, công nghệ dữ liệu lớn. 

Tuy nhiên, vấn đề được bà lưu ý là đây là vấn đề không thể một cơ quan riêng biệt thực hiện mà phải có sự phối hợp. Bà cũng thẳng thắn, việc phối hợp trên đôi khi cũng gặp trở ngại.

Cũng theo bà, thực tế là kiểm toán môi trường hiện chưa được lồng ghép vào chính sách và các chương trình hành động của Chính phủ, chưa có kế hoạch tổng thể để kiểm toán môi trường. 

Bà khẳng định sẽ chia sẻ nhiệt tình những kinh nghiệm với kiểm toán Việt Nam và mời phía Việt Nam tới Malaysia để tham gia các chương trình đào tạo.

Nói chung về đại hội ASOSAI 14, bà Madinah Binti Mohamad chúc mừng Tổng Kiểm toán Nhà nước và phía kiểm toán Việt Nam đã tổ chức đại hội một cách tuyệt vời.

“Việc tổ chức thành công ASOSAI cho thấy, các tiêu chuẩn quốc tế được áp dụng tại Việt Nam. Đây là kết quả lớn từ vai trò lãnh đạo của Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam,” bà nói.

Bà bày tỏ, hoàn toàn tin tưởng Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam sẽ là chủ tịch tuyệt vời của ASOSAI trong 3 năm tới.

“Hy vọng với vai trò chủ tịch của Việt Nam, với sự lãnh đạo của Tổng Kiểm toán Nhà nước Việt Nam, sự hỗ trợ của các SAI thành viên, Tổng Kiểm toán Việt Nam có thể đẩy ASOSAI lên tầm cao mới,” bà lên tiếng.

Về phần mình, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho biết sẽ nỗ lực để hoàn thành chức chủ tịch ASOSAI. Ông nhấn mạnh sẽ tập trung, cùng với các SAI đạt mục tiêu kiểm toán môi trường vì sự phát triển bền vững.

Tuy nhiên, theo ông, muốn có được thắng lợi, vấn đề là các thành viên cùng nỗ lực và Việt Nam sẽ giữ vai trò vừa dẫn dắt vừa làm mẫu số chung./.