TP. Hồ Chí Minh “oằn lưng” trả nợ dự án BT

Đáng chú ý dự án đường nối Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa – Quốc lộ 1 vì lỏng lẻo trong ký kết hợp đồng BT, đến nay dù dự án thi công dang dở, tạm ngưng thi công nhưng ngân sách TP. Hồ Chí Minh vẫn đều đặn chi 10 tỷ đồng tiền lãi,  câu hỏi, ai sẽ phải chịu trách nhiệm cho thất thoát này?

Dự án đường nối Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa – Quốc lộ 1 theo hình thức BT do Công ty CP Văn Phú Bắc Ái làm chủ đầu tư.

Theo đó, ngày 25/11/2016, UBND TP. Hồ Chí Minh ký kết hợp đồng BT số 6827/HĐ-UBND với Công ty Văn Phú Bắc Ái với giá trị 2.765 tỷ đồng. Tại Văn bản số 22/2020/CV-VPBA, đại diện Công ty Cổ phần Văn Phú Bắc Ái cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, tổng giá trị ứng vốn giải phóng mặt bằng và thực hiện thi công tuyến đường là 1.370 tỷ đồng. Khoản lãi vay ước tính UBND thành phố sẽ phải chịu tính đến tháng 5/2020 là 222 tỷ đồng, trung bình mỗi tháng khoảng 10 tỷ đồng. 

Đến nay các sở, ngành TP. Hồ Chí Minh vẫn chưa thống nhất dẫn đến việc giao đất cho nhà đầu tư chưa thực hiện được, kéo theo nhiều hệ luỵ về tài chính đối với ngân sách; trong đó có việc mỗi tháng TP. Hồ Chí Minh phải chi trả khoảng 10 tỷ đồng trả lãi suất. 

“Sau hơn 4 năm kể từ khi ký kết Hợp đồng BT số 6827/HĐ-UBND, Công ty đã tập trung toàn lực thực hiện dự án, phối hợp thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng, huy động vốn, thực hiện đầu tư dự án BT, chuẩn bị đầu tư các dự án đối ứng. Đến nay giá trị giải ngân đã đạt 1.370 tỷ đồng (chưa bao gồm lãi vay), hợp đồng tín dụng cũng đã đến hạn trả gốc và lãi. Doanh nghiệp khó khăn, tiến độ thi công tuyến đường bị ngưng trệ. Để tranh thất thoát do chậm thanh toán gây phát sinh lãi suất, đảm bảo tiến độ dự án, Công ty đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh chóng giao đất thanh toán giá trị hợp đồng BT”, đại diện Công ty Cổ phần Văn Phú Bắc Ái cho hay. 

Theo nguồn tin của Kinh tế nông thôn tại dự án này, việc lập dự toán bóc tách khối lượng, áp dụng đơn giá chưa chính xác với số tiền 10,5 tỷ đồng. Công tác giải phóng mặt bằng thực hiện chậm tiến độ, việc xác nhận chi phí hoàn thành chưa chính xác gần 1,9 tỷ đồng; qua kiểm toán điều chỉnh giảm lãi vay tương ứng phần vốn thực hiện dự án BT gần 12  tỷ đồng và phần vốn dự án giải phóng mặt bằng gần 33 tỷ đồng. 

Bên cạnh đó hợp đồng BT ký kết không quy định cơ cấu tỷ lệ vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư để thực hiện dự án đền bù giải phóng mặt bằng, quy định số tiền được khấu trừ đã ứng vốn để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với trường hợp nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất là không đúng quy định. Công ty Cổ phần Văn Phú Bắc Ái chưa thực hiện kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo nghĩa vụ bên B trong Hợp đồng BT, qua kiểm toán giảm số thuế giá trị gia tăng được khấu trừ là 33,8 tỷ đồng.

Kiểm toán Nhà nước kiến nghị UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo các sở ngành liên quan và nhà đầu tư xem xét điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án, rà soát, cập nhật lại các chỉ tiêu, số liệu tài chính và các nội dung chưa phù hợp của Hợp đồng BT số 6827/HĐ-UBND để điều chỉnh giá trị, tổng vốn đầu tư và các nội dung khác. Đồng thời thực hiện các thủ tục theo quy định đối với các khu đất thanh toán cho nhà đầu tư thự hiện dự án khác nhằm đảo bảo tính khả thi của phương án tài chính và giảm chi phí của dự án do chậm thanh toán dẫn đến phát sinh chi phí lãi vay. Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị Công ty Cổ phần Văn Phú Bắc Ái điều chỉnh giảm chi phí đầu tư thực hiện và chi phí lãi vay đến thời điểm được kiểm toán với số tiền 38,76 tỷ đồng, giảm thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ số tiền 33,8 tỷ đồng. 

Trong quá trình kiểm toán, phát hiện vi phạm, tồn tại tại dự án đường dẫn cầu Phú Mỹ và đường nối đường Phạm Văn Đồng đến nút giao thông Gò Dưa, KTNN đã kiến nghị UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến sai phạm trong việc xây dựng và công bố danh mục dự án, lập dự án đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư, ký kết hợp đồng BT, điều chỉnh hợp đồng BT, thanh quyết toán hợp đồng BT, không xử lý các vi phạm hợp đồng của nhà đầu tư. Thanh toán vốn đầu tư không đầy đủ, không đúng quy định khi chấp thuận hồ sơ thủ tục thanh toán vượt tổng mức đầu tư được duyệt, vượt giá trị hợp đồng BT và không có kế hoạch vốn được giao. 

UBND TP. Hồ Chí Minh giao Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính và các sở ngành liên quan rà soát lại các hợp đồng BT đã ký kết để đảm bảo việc thực hiện theo đúng quy định tại Nghị quyết số 160/NQ-CP ngày 28/12/2018 của Chính phủ. Sở Kế hoạch và Đầu tư xem xét, thực hiện theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, trong đó có việc điều chỉnh hợp đồng BT dự án đầu tư xây dựng đường song hành từ đường Mai Chí Thọ đến đường Vành đai 2. Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND quận Thủ Đức xem xét thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng dự án dự án ự án đầu tư xây dựng đoạn tuyến kết nối đường Phạm Văn Đồng đến nút giao Gò Dưa - Quốc lộ 1.