Tăng tốc để hoàn thành ban hành các văn bản quy định về Luật Đất đai

Đó là chỉ đạo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.

Với mục đích thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực từ ngày 01/8/2024, sớm hơn so với dự kiến 5 tháng. Tuy nhiên, đến nay, hầu hết các địa phương vẫn chưa ban hành các văn bản hướng dẫn để thực thi các luật này, vì vậy, Chính phủ yêu cầu phải làm rõ trách nhiệm, mức độ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, lợi ích của các tổ chức cá nhân.

 Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo.

Duy nhất có Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao

Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành, bước đầu cho thấy các chính sách mới đã mang lại hiệu quả như phân cấp, phân quyền về chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, xác định giá đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lấn biển,…; tạo được sự đồng thuận của đa số người dân, cộng đồng doanh nghiệp và sự thống nhất của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, góp phần giải phóng nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Chính phủ cùng với các địa phương xây dựng, ban hành đồng bộ các văn bản theo thẩm quyền 15 Nghị định và 2 Quyết định của Thủ tướng (trong đó Luật Đất đai 10 Nghị định, 1 Quyết định; Luật Nhà ở 3 Nghị định, 1 Quyết định; Luật Kinh doanh bất động sản 2 Nghị định); không có thông tư nào bị chậm ban hành.

Luật Đất đai và các Nghị định quy định chi tiết có 59 nội dung giao HĐND và UBND cấp tỉnh quy định chi tiết; Luật Nhà ở có 10 nội dung thuộc thẩm quyền hướng dẫn của địa phương, trong đó có 01 nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND và 9 nội dung thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân, Bộ đã có nhiều văn bản chủ động đôn đốc, hướng dẫn địa phương tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai: Đề nghị các địa phương chủ động, khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành theo thẩm quyền được giao; Chủ động thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành như: giải quyết các hồ sơ chuyển tiếp; giải quyết hồ sơ đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang mục đích khác; điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất; tổng hợp, công khai các trường hợp vi phạm và kết quả xử lý vi phạm pháp luật đất đai; triển khai kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất năm 2024... Khẩn trương ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá sản phẩm về lĩnh vực đất đai để áp dụng trên địa bàn.

Đối với nhiệm vụ xây dựng các văn bản thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương, với 59 nội dung được Luật Đất đai năm 2024 và các Nghị định hướng dẫn thi hành giao quy định chi tiết, tất cả HĐND và UBND các tỉnh, thành phố đã tập trung nguồn lực và bắt tay ngay vào việc xây dựng các văn bản.

Đến nay, 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành một số văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; tuy nhiên, chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương chưa ban hành văn bản nào để triển khai thực hiện. Trong 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành văn bản thì chỉ có Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật. Các địa phương còn lại nội dung ban hành chủ yếu liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư, quy định về hạn mức giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, điều kiện tách thửa hợp thửa…

Nhận trách nhiệm về việc chậm ban hành

Theo báo cáo mới nhất của các địa phương về việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành, có 13 địa phương ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật Nhà ở, đó là: Lào Cai, Lai Châu, Bắc Ninh, Phú Thọ, Yên Bái, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nam, Hải Dương, Đà Nẵng, Bình Định, Tây Ninh, Cà Mau.

Bên cạnh đó, còn có 50 địa phương chưa ban hành, trong đó có 10 địa phương đã hoàn thiện việc xây dựng và đang trình UBND tỉnh xem xét, ban hành; 40 địa phương đang trong quá trình xây dựng hoặc đang trình lấy ý kiến thẩm định của Sở Tư pháp.

Ông Hoàng Văn Thạch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng, nhận trách nhiệm trong việc chậm trễ ban hành các văn hướng dẫn triển khai thi hành các luật. Đối với Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, tỉnh Cao Bằng đã tổ chức điều chỉnh chương trình phát triển nhà đến năm 2030 và xây dựng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản. Trên địa bàn tỉnh hiện nay chưa hình thành các khu công nghiệp, nhu cầu về nhà ở xã hội còn rất thấp, chưa thu hút được các nhà đầu tư quan tâm, các dự án trên địa bàn tỉnh còn ít.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Anh Tuấn cho rằng, việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền, Quảng Nam chưa đạt yêu cầu, do quá trình xây dựng, lấy ý kiến, thẩm định của các sở, ngành, địa phương còn chậm.

Hiện, Quảng Nam đã lấy ý kiến và dự kiến trình kỳ họp HĐND tỉnh trong tháng 10 về chính sách bồi thường, tái định cư, chính sách hỗ trợ đất đai đồng bào dân tộc thiểu số.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy nhận khuyết điểm khi tỉnh không đảm bảo tiến độ thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng các văn bản quy định chi tiết Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản.

Cấp bách ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành luật

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, việc xây dựng, ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực trước 5 tháng là yêu cầu từ thực tiễn, hết sức cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, triển khai các cơ chế, chính sách mới tạo thuận lợi hơn cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Đây cũng là nguyện vọng của cấp ủy, chính quyền, các đoàn đại biểu Quốc hội, cử tri, Nhân dân các địa phương.

Quá trình xây dựng các nghị định, thông tư ở Trung ương đã có sự tham gia của các địa phương để nắm bắt được các nội dung cần ban hành văn bản hướng dẫn. Vì vậy, việc chậm trễ trong xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản ở địa phương phải làm rõ trách nhiệm,  mức độ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, lợi ích của các tổ chức cá nhân.

Phó Thủ tướng yêu cầu các lãnh đạo địa phương nắm chắc danh mục văn bản cần ban hành, tình hình, tiến độ thực hiện; chỉ rõ những bất cập, hạn chế, ảnh hưởng tiêu cực và có giải pháp khắc phục với tinh thần “quyết liệt nhưng phải ra kết quả cụ thể”.

Các địa phương có thể xem xét hình thức rút gọn khi ban hành những văn bản kế thừa chính sách cũ, đã được quy định trong luật; thực hiện đầy đủ quy trình, thủ tục đối với văn bản phức tạp, mức độ ảnh hưởng, tác động lớn.

Hai bộ Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng tổng hợp các nhóm khó khăn, vướng mắc của địa phương khi xây dựng văn bản quy định để tổ chức các cuộc làm việc, trao đổi, làm rõ và tháo gỡ.

Đây không chỉ là nguyện vọng của nhân dân, doanh nghiệp mà còn là yêu cầu cấp thiết, do đó, không thể chậm trễ trong việc ban hành các văn bản, quy định chi tiết liên quan đến việc thi hành các luật trên.