Trình UNESCO công nhận Thực hành Then là di sản văn hóa của nhân loại

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ đồng ý Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thay mặt Chính phủ ký Hồ sơ "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" trình UNESCO xem xét đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và phối hợp với Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam làm các thủ tục cần thiết để gửi Hồ sơ tới UNESCO trước ngày 31/3/2017.

Từ bao đời nay, các tộc người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam đã sáng tạo ra một loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian rất đặc sắc và có sức lan tỏa lớn, đó là Then. Then vừa là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, tâm linh, vừa là một loại hình âm nhạc dân gian mà nội dung của nó phản ánh mọi khía cạnh của cuộc sống, từ niềm vui, nỗi buồn đến những ước vọng, hoài bão, nhằm hướng tới những điều bình an, tốt đẹp cho cuộc sống. Khi tiếp cận với các lễ Then cổ truyền, người ta có thể thấy rõ nhân sinh quan, thế giới quan và bản sắc văn hóa của đồng bào Tày, Nùng, Thái.

Những quan niệm về Mường Trời - nơi cư ngụ của các thần linh, Mường Đất - Nơi ngụ của con người, Mường Nước tức Mường dưới lòng đất - Nơi cư ngụ của Long Vương; những quan niệm về phần hồn và phần xác trong mỗi con người thực chất là sự nhận thức, giải thích một cách đơn giản về mối quan hệ giữa con người với thế giới tự nhiên, về những điều mà con người muốn tìm được một chỗ dựa về tinh thần, tạo lập một niềm tin, mong muốn có được sự giúp đỡ của những sức mạnh vô hình để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống.

Thông qua những câu chuyện, những sự vật, sự việc được nhắc đến trong lời khấn ở các Lễ Then nói về tình yêu, ma chay, cưới hỏi, cầu may mắn, cầu tự, chữa bệnh, cầu phúc, cầu thọ, cầu an, giải hạn… Vì yêu thích âm nhạc Then mà về sau này đã có nhiều người sử dụng một số làn điệu phổ biến rồi đưa những lời ca, nội dung mới vào để mọi người trong cộng đồng đều có thể hát ở mọi lúc, mọi nơi, từ đó đã sinh ra nghệ thuật Hát Then - Đàn Tính, một loại hình văn nghệ quần chúng rất phổ biến, được yêu thích. Cũng qua đó mà âm nhạc Then đã vượt ra khỏi các nghi lễ Then do các thầy Then tiến hành. Nó nhanh chóng lan tỏa sâu rộng trong quần chúng, đi vào phản ánh những vấn đề thường nhật, sống động của cuộc sống hiện tại.

Minh Hiển/Chinhphu.vn