KTNT - Như Kinh tế nông thôn đã phản ánh, Dự án KĐT mới Thống Nhất (TP. Nam Định, tỉnh Nam Định) được thực hiện trên phần diện tích đất thu hồi của các hộ dân phường Thống Nhất, phường Lộc Hạ. Tuy nhiên, khi thực hiện việc thu hồi đất để phục vụ dự án, UBND tỉnh Nam Định và UBND TP. Nam Định đã không tuân thủ những quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi đất.
Phân tích về vấn đề thu hồi đất của UBND tỉnh Nam Định, Luật sư Phan Thị Lam Hồng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, cho biết: UBND tỉnh Nam Định đã không trưng cầu ý kiến của nhân dân về việc quy hoạch đô thị và nông thôn trước khi tiến hành thu hồi đất.
Tại khoản 5, Điều 8 Nghị định 52/1999/NĐ-CP ngày 08/7/1999 (được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 6 Điều 3 Nghị định 07/2003/NĐ-CP ngày 30/01/2003) của Chính phủ về việc Ban hành quy chế Quản lý đầu tư và xây dựng quy định rõ: “Các dự án quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, khi nghiên cứu lập dự án phải lấy ý kiến rộng rãi của các bộ, ngành, địa phương liên quan. Quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn khi nghiên cứu lập dự án, cơ quan tổ chức lập dự án phải công bố công khai, trưng cầu ý kiến của nhân dân và Hội đồng nhân dân sống trên vùng quy hoạch. Dự án quy hoạch xây dựng (cả quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết) đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt phải được công bố công khai, thường xuyên tại UBND các cấp và nơi công cộng trong vùng quy hoạch để nhân dân thực hiện và kiểm tra việc thực hiện”.
Luật sư Phan Thị Lam Hồng.
Như vậy, theo quy định trên, khi nghiên cứu lập dự án quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn phải lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương liên quan như: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, UBND các cấp địa phương có quy hoạch. Đồng thời, khi nghiên cứu lập dự án quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn, các cơ quan lập dự án phải công bố công khai, trưng cầu ý kiến của nhân dân và Hội đồng nhân dân sống trên vùng quy hoạch. Đối với việc lập dự án xây dựng KĐT mới Thống Nhất, khi tiến hành lập dự án quy hoạch, các cơ quan lập dự án phải công bố công khai, trưng cầu ý kiến của nhân dân và Hội đồng nhân dân phường Lộc Hạ. Ngoài ra, khi dự án quy hoạch tổng thể và quy hoạch chi tiết đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì phải được công bố công khai, thường xuyên tại UBND phường Lộc Hạ, UBND TP. Nam Định và các nơi công cộng trong vùng quy hoạch để các hộ dân trong phường thực hiện và kiểm tra việc thực hiện những nội dung đã được phê duyệt trong quy hoạch.
Quy định của pháp luật như thế, tuy nhiên, từ khi có kế hoạch xây dựng KĐT mới Thống Nhất cho đến khi có Quyết định số 1223/QĐ-UBND ngày 26/5/2004 thu hồi đất để giải phóng mặt bằng KĐT mới Thống Nhất và Quyết định số 01/2004/QĐ-UB ngày 01/01/2004 về việc phê duyệt quy hoạch, kế hoạch này, UBND tỉnh đều không công khai và lấy ý kiến của nhân dân tại khu Đông Mạc và Hội đồng nhân dân phường Lộc Hạ. Sai phạm này đã được thừa nhận tại Quyết định số 1715 ngày 24/7/2004 của UBND tỉnh Nam Định về việc trả lời đơn khiếu nại của công dân, tỉnh Nam Định: “Khi triển khai Dự án xây dựng KĐT mới Thống nhất, các ngành chức năng của tỉnh, UBND TP. Nam Định và UBND phường Lộc Hạ chưa kịp thời công khai quy hoạch chi tiết và thông báo cho dân trước khi thu hồi đất là chưa đúng với quy định của quy chế quản lý đầu tư xây dựng”
Việc làm của UBND tỉnh Nam Định là trái với quy định của pháp luật, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền được biết, quyền được bày tỏ ý kiến, nguyện vọng của các hộ dân đối với những vấn đề liên quan đến quy hoạch KĐT mới Thống Nhất - dự án có ảnh hưởng trực tiếp và to lớn đến đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần của không chỉ những người bị thu hồi đất. Xa hơn, việc làm của UBND tỉnh Nam Định đã vi phạm đến quy chế dân chủ, vi phạm đường lối, chủ trương “Dân biết - Dân bàn - Dân kiểm tra” được ghi nhận trong các Nghị quyết của Đảng cộng sản Việt Nam.
Trên thực tế, UBND tỉnh Nam Định chỉ tổ chức việc họp lấy ý kiến của các hộ dân bị thu hồi đất sau khi đã có quyết định thu hồi đất.
Thời điểm UBND tỉnh Nam Định ban hành Quyết định 1223/2004/QĐ-UB thu hồi đất của các hộ dân tại khu Đông Mạc là ngày 26/5/2004. Căn cứ theo quy định tại Điều 28 Luật Đất đai năm 1993 (sửa đổi, bổ sung năm 1998, 2001) thì: “Việc thu hồi đất để chuyển sang mục đích khác phải theo đúng quy hoạch và kế hoạch đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt. Trước khi thu hồi đất phải thông báo cho người dân đang sử dụng biết về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án bồi thường”.
Như vậy, trước khi tiến hành thu hồi đất của các hộ dân phường Lộc Hạ, cơ quan có thẩm quyền phải thông báo những nội dung liên quan đến việc thu hồi đất. Các nội dung bao gồm:
Lý do thu hồi đất: Thuộc trường hợp thu hồi đất nào theo quy định của pháp luật? Đất sau khi thu hồi sẽ được sử dụng nhằm mục đích gì?...
Thời gian: Thời gian các hộ dân phải bàn giao đất? Thời gian tiến hành chi trả tiền bồi thường?…
Kế hoạch di chuyển: Di chuyển người, đồ đạc và tài sản gắn liền với đất khi bàn giao mặt bằng…
Phương án bồi thường: Giá bồi thường là bao nhiêu? Việc hỗ trợ, tái định cư sẽ thực hiện như thế nào? …
Khi thu hồi đất tại khu Đông Mạc, ngày 26/5/2004 UBND tỉnh Nam Định ra Quyết định 1223/QĐ-UB thu hồi đất để xây dựng KĐT mới Thống Nhất nhưng bốn tháng sau, đến ngày 24/9/2004 UBND thành phố mới về họp với các hộ dân khu Đông Mạc, phường Lộc Hạ để công bố chủ trương đầu tư, quy hoạch xây dựng KĐT mới Thống Nhất (trong văn bản 1030/VP5-UBND thành phố ra ngày 01/10/2004, UBND tỉnh đã công nhận việc về họp với dân để công bố chủ trương đầu tư, xây dựng khu đô thị mới Thống Nhất là việc làm sau khi đã hoàn tất hồ sơ thu hồi đất). Sự thực này đã được kết luận tại Bản báo cáo số 22/BC-TTr ngày 01/06/2006 của Thanh tra tỉnh Nam định:“Chỉ đến khi có quyết định thu hồi đất số 1223/2004/QĐ-UB ngày 26 tháng 05 năm 2004 và Quyết định số 1260/2004/QĐ-UB ngày 01 tháng 06 năm 2004 của UBND tỉnh Nam Định phê duyệt phương án đền bù thiệt hại giải phóng mặt bằng thuộc dự án xây dựng KĐT mới Thống Nhất thì tới ngày 07 tháng 06 năm 2004 thôn Đông Mạc mời các hộ dân đến thông báo các Quyết định của UBND tỉnh tới các hộ dân”.
Quyết định số 1715 ngày 24/7/2006 của UBND tỉnh Nam Định.
Và theo nội dung của Quyết định số 1715/QĐ-UB ngày 24/07/2006, UBND tỉnh Nam Định đã thừa nhận: “Khi triển khai Dự án xây dựng KĐT mới Thống Nhất, các ngành chức năng của tỉnh, UBND TP. Nam Định và UBND phường Lộc Hạ chưa kịp thời công khai quy hoạch chi tiết và thông báo cho dân trước khi thu hồi đất là chưa đúng quy định của quy chế quản lý đầu tư xây dựng. Nội dung này đơn phản ánh là đúng”.
Như vậy, UBND tỉnh Nam Định trước khi ban hành Quyết định 1223/2004/QĐ-UB đã không làm thủ tục thông báo thu hồi đất để người dân biết; không công khai quy hoạch xây dựng tổng thể và chi tiết thường xuyên tại cơ quan hành chính các cấp và nơi công cộng trong vùng quy hoạch để nhân dân thực hiện và kiểm tra. Điều này là hoàn toàn trái với các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi đấy, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân, dẫn đến sự việc khiếu nại, khiếu kiện kéo dài trong suốt 10 năm qua của các hộ dân phường Lộc Hạ, TP Nam Định.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc diễn biến tiếp theo của vụ việc.
Thành Vinh (ghi)
KTNT