4 kiến nghị của HoREA liên quan tới việc quản lý và sử dụng đất

KTNT – Gần đây, văn bản của Bộ Tài chính liên quan tới việc bộ này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tạm thời đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai thực hiện mà chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao, sử dụng đất không qua đấu giá. HoREA đã đưa ra 4 kiến nghị nhằm đảm bảo hành lang pháp lý, đảm bảo quyền lợi của khách hàng cũng như chủ đầu tư dự án.

Chuyển danh sách dự án cho thanh tra “tham khảo”

Trước đó, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 2000/BTC-TTr ngày 15/02/2017 báo cáo kết quả thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát việc sử dụng đất của các doanh nghiệp cổ phần hóa. Căn cứ báo cáo rà soát của Tổng Cục thuế, hiện sơ bộ có 60 trường hợp doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp nhà nước cổ phần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất, có những vị trí có giá trị thương mại ở trung tâm thành phố, tuy nhiên việc xác định giá trị doanh nghiệp trong thời kỳ chế độ quy định không tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, nhưng không thực hiện đấu giá khi cổ phần hóa. Việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chủ yếu dựa vào kết quả của doanh nghiệp tư vấn nhưng không đầy đủ và chưa sát với giá thị trường, đồng thời việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ trình tự, thủ tục theo quy định. Ngoài ra, UBND tỉnh, thành phố phê duyệt giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất nhưng chưa xin ý kiến Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố và không báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố kỳ họp gần nhất.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã “kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tạm thời đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai thực hiện tại trung tâm thành phố lớn mà chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao, sử dụng đất không qua đấu giá và phải tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo đúng thẩm quyền. Trường hợp được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép bán chỉ định UBND các tỉnh, thành phố phải thực hiện định giá đất sát giá thị trường. Việc xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất UBND tỉnh, thành phố chưa xin ý kiến Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố và chưa báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trong kỳ họp gần nhất, phải thực hiện báo cáo Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trước khi thực hiện", văn bản của Bộ Tài chính nêu rõ.

HoREA đã kịp thời kiến nghị trước việc thanh tra 60 dự án trên cả nước nhằm đảm bảo quyền lợi của khách hàng cũng như chủ đầu tư dự án

Trên cơ sở những kiến nghị của Bộ Tài chính, Chính phủ đã có ý kiến như, yêu cầu Bộ Tài chính chuyển danh sách các cơ sở nhà, đất chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư (theo phụ lục đính kèm) cho Thanh tra Chính phủ tham khảo, phục vụ công tác thanh tra về việc quản lý đất đai theo kế hoạch thanh tra năm 2017 của Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng phê duyệt. Bên cạnh đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu đề xuất sửa đổi quy định Luật Đất đai 2013 về bán đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với quy định về thu hồi đất. Cùng với đó, việc yêu cầu các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tạm dừng thực hiện các thủ tục bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và báo cáo tình hình thực hiện thời gian qua ở Bộ, ngành, địa phương đến Bộ Tài chính để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

4 kiến nghị của HoREA

Nhận định về việc sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước, cùng việc ban hành quy chế tài chính phục vụ di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị, đã chuyển đổi mục đích sử dụng nhiều khu đất nhà xưởng thành đất ở với các dự án phát triển bất động sản, hình thành nên các khu nhà cao tầng với chức năng căn hộ ở, văn phòng làm việc, các khu thương mại, dịch vụ... góp phần chỉnh trang, phát triển đô thị chưa có sự thống nhất chặt chẽ trong hành lang pháp lý. Vì thế, dễ gây thất thoạt với tài sản của Nhà nước.

Ngoài ra, Hiệp hội BĐS TP. Hồ Chí Minh (HoREA) nhận thấy có nhiều dự án đã hoàn thành, người dân sinh sống ổn định, có những dự án đang triển khai thi công, có những dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư...nên cần có giải pháp xử lý phù hợp để vừa đảm bảo quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất đúng pháp luật, xác định giá đất sát giá thị trường, không làm thất thu ngân sách nhà nước, đảm bảo lợi ích chính đáng của nhà đầu tư, nhất là phải tôn trọng và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người mua nhà.

Trên cơ sở đó HoREA kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét các đề xuất về hành lang pháp lý, đảm bảo quyền lợi người mua nha cũng như chủ đầu tư dự án. Cụ thể, HoREA kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung hoặc Quyết định thay thế Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg ngày 19/1/2007, Quyết định số 140/2008/QĐ-TTg ngày 21/10/2008, Quyết định số 86/2010/QĐ-TTg ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ, để tạo hành lang pháp lý minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh, chặt chẽ nhằm thực hiện chủ trương sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị.

Kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sửa đổi Luật Đất đai về chế định đấu giá quyền sử dụng đất; sửa đổi Luật Đấu thầu về chế định đấu thầu dự án có sử dụng đất để đảm bảo tính công khai, minh bạch, bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, khắc phục hiện tượng đấu giá, đấu thầu có dấu hiệu có chân gỗ, quân xanh, quân đỏ.

Nhằm đảm bảo quyền lợi của khách hàng và chủ đầu tư, HoREA cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ vẫn cho phép các chủ đầu tư được tiếp tục triển khai thi công dự án với điều kiện chủ đầu tư dự án phải có văn bản cam kết thực hiện nghĩa vụ tài chính phát sinh (nếu có) đối với dự án sau khi đã có kết luận thanh tra, kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền, để hoàn thành dự án đưa vào sử dụng, tránh lãng phí thời gian và của cải xã hội, và đảm bảo quyền lợi của người mua nhà trong dự án. Cùng với đó, người mua nhà đã giao kết và thực hiện hợp đồng mua nhà tại các dự án này, không có lỗi, nên không phải chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ tài chính phát sinh của chủ đầu tư dự án nếu có.

Mạnh Tiến