Bắt đầu từ quy hoạch vùng sản xuất: Xây dựng thương hiệu khoai lang Phú Thiện

Hình thành vùng nguyên liệu

Thành lập năm 2017, đến nay, HTX Nông sản an toàn Phú Thiện (xã Chư A Thai) có 50 thành viên tham gia, canh tác khoảng 100ha khoai lang Nhật. Đặc biệt, để giúp các thành viên nâng cao thu nhập, sản xuất bền vững, HTX đã chủ động tìm kiếm, liên kết với các doanh nghiệp ký kết hợp đồng, mở ra nhiều cơ hội phát triển thị trường tiêu thụ đối với sản phẩm khoai lang.

Người dân xã Chư A Thai làm đất để trồng khoai lang. Ảnh: Sang Phương

Gắn bó với cây khoai lang Nhật gần 15 năm, bà Nguyễn Thị Hương (thôn Hải Yên, xã Chư A Thai) luôn trăn trở làm thế nào để tăng năng suất cây trồng và sản phẩm làm ra được tiêu thụ ổn định. Vì vậy, khi HTX Nông sản an toàn Phú Thiện được thành lập, bà là một trong những người tham gia đầu tiên. Xã viên HTX không những được hỗ trợ giống, vật tư nông nghiệp, mà đầu ra sản phẩm cũng ổn định hơn. Ngoài ra, bà còn được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây trồng, học hỏi kinh nghiệm, nhờ vậy, năng suất ruộng khoai của gia đình không ngừng tăng.

Bà Hương cho biết: “Năm nay, 8ha khoai lang của gia đình năng suất đạt 3,5 tấn/sào (1 sào Tây Nguyên = 1.000m2), trừ chi phí, lãi gần 1 tỷ đồng. Trước đây, sản xuất theo kiểu mạnh ai nấy làm, năng suất chỉ tầm 2 tấn/sào. Từ khi tham gia HTX, mọi người luôn hỗ trợ, trao đổi về kinh nghiệm sản xuất, năng suất cây trồng tăng lên đáng kể. Ngoài ra, chúng tôi còn được HTX giới thiệu những doanh nghiệp lớn đến thu mua sản phẩm nên rất yên tâm về đầu ra”.

Còn ông Phí Văn Luật (làng Kinh Pêng, xã Chư A Thai) thì cho hay, trước đây, mỗi khi đến vụ thu hoạch,  gia đình rất lo về đầu ra cho sản phẩm. Tuy nhiên, từ ngày tham gia HTX, ông không những được hỗ trợ về cây giống mà còn được bao tiêu sản phẩm nên phần nào hạn chế được tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa”. Hiện gia đình có gần 13ha luân canh sản xuất 1 vụ lúa và 1 vụ khoai lang.

Ông Luật phấn khởi nói: “Năm nay, khoai lang được mùa, năng suất cao và chất lượng củ rất đẹp. Doanh nghiệp thu mua với giá 12 ngàn đồng/kg, thu lãi hơn 100 triệu đồng/ha. 5 năm trở lại đây, nhiều hộ dân trong xã tham gia HTX để học theo mô hình trồng khoai lang Nhật, tạo thành cánh đồng lớn. Khoai lang cho năng suất cao, được HTX liên kết với doanh nghiệp đến mua tận ruộng nên người dân không phải lo về thị trường.

Ông Đỗ Văn Năm, Giám đốc HTX Nông sản an toàn Phú Thiện, cho biết: Cây khoai lang Nhật thực sự rất phù hợp với vùng đất Chư A Thai khi cho năng suất, chất lượng rất tốt. Để đảm bảo đầu ra ổn định, chúng tôi đã đưa nguồn giống chất lượng từ Lâm Đồng về cung ứng cho bà con. Ngoài ra, HTX cũng đã liên kết với Công ty Minh Phương (tỉnh Bắc Ninh) và Tập đoàn Vạn Hòa (tỉnh Đắk Lắk) ký kết bao tiêu sản phẩm cho người dân.

“Để phát triển bền vững cho cây khoai lang, thời gian tới, chúng tôi tích cực vận động người dân tham gia HTX nhằm sản xuất theo cùng quy trình, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Từ đó hình thành cánh đồng lớn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đáp ứng nhu cầu của thị trường”, ông Năm chia sẻ.

Nông dân xã Chư A Thai, huyện Phú Thiện thu hoạch khoai lang. Ảnh: Sang Phương

Nỗ lực xây dựng sản phẩm OCOP

Đầu năm 2023, khi cơ quan chức năng thông báo về kế hoạch triển khai Chương trình OCOP, HTX Nông sản an toàn Phú Thiện đã đăng ký tham gia cho sản phẩm khoai lang. Việc sản phẩm khoai lang của HTX tham gia Chương trình OCOP không chỉ tạo nhiều cơ hội để nâng cao giá trị mà còn mở rộng hơn thị trường tiêu thụ.

Ông Đỗ Văn Năm cho biết: Để khoai lang Phú Thiện có giá trị trên thị trường, trước mắt, HTX tập trung phát triển chuỗi liên kết thông qua xây dựng mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Mục tiêu là hỗ trợ người dân canh tác đạt năng suất, chất lượng, an toàn, hiệu quả kinh tế cao. Song song với đăng ký tham gia Chương trình OCOP, vừa qua, HTX đã xây dựng được mã vùng trồng cho cây khoai lang trên diện tích 80ha. Tới đây, HTX tiếp tục vận động bà con đăng ký xây dựng mã vùng trồng từ 120-200 ha, nhằm tạo ra sản phẩm phục vụ thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, vụ khoai lang năm nay, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phú Thiện cũng đã triển khai thí điểm mô hình sản xuất khoai lang Nhật theo hướng VietGAP với diện tích 4ha tại cánh đồng Plei Trớ, xã Chư A Thai. Ông Phan Văn Vinh, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, cho biết: “Dự án nhằm chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, đưa giống mới vào trồng cho năng suất, sản lượng cao, góp phần giúp người dân thay đổi thói quen sản xuất cũ. Kết quả, diện tích khoai lang tham gia mô hình đạt năng suất gần 4 tấn/sào. Đây là tiền đề để HTX Nông sản an toàn Phú Thiện xây dựng vùng sản xuất tập trung, liên kết sản phẩm theo chuỗi, tạo tính bền vững”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Quyến, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Phú Thiện, cho biết: Năm 2023, Phòng tham mưu UBND huyện hỗ trợ gần 1 tỷ đồng cho 13 chủ thể hoàn thiện các sản phẩm để tham gia chương trình OCOP, trong đó có khoai lang. Phòng đã hỗ trợ, giúp đỡ HTX Nông sản an toàn Phú Thiện làm hồ sơ, thủ tục, hoàn thiện các khâu để sản phẩm khoai lang tham gia Chương trình OCOP. Bên cạnh đó, để phát triển cây khoai lang, huyện sẽ tập trung duy trì ổn định vùng quy hoạch, vận động người dân tập trung phát triển sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Đồng thời, Phòng tăng cường quản lý trong sản xuất, kinh doanh giống khoai lang cũng như xây dựng nhãn hiệu tập thể đối với sản phẩm khoai lang Phú Thiện. Ngoài ra, Phòng cũng đã hướng dẫn UBND 2 xã Ia Sol và Chưa A Thai đăng ký quản lý vùng trồng với diện tích 300 ha để khoai lang đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch.