Mô hình mạ khay, cấy máy góp phần giải phóng sức lao động cho nông dân

Vụ Xuân năm 2023, huyện Thanh Liêm, xây dựng kế hoạch diện tích lúa cấy bằng máy trên 2.300 ha, chiếm hơn 40% tổng diện tích gieo cấy. Để mở rộng diện tích lúa cấy bằng máy, hiện nay, huyện đã thành lập 12 tổ dịch vụ mạ khay, cấy máy, với 22 chiếc chạy bằng động cơ, hiệu Kubota với trên 50% máy ngồi lái công suất lớn. Ngoài ra, người dân các địa phương chủ động mua 138 máy cấy thủ công cầm tay Văn Lang. Các tổ dịch vụ mạ khay, cấy máy đều đang chuẩn bị các điều kiện cả về lượng khay, giá thể gieo mạ và máy cấy.

Huyện cũng đã tổ chức Hội nghị bàn biện pháp để phát huy hiệu quả mô hình ứng dụng mạ khay, máy cấy. Trong khâu cấy lúa, bà con nông dân cần nắm rõ quy trình sử dụng máy, đặc biệt là trong khâu làm đất trước khi cấy. Trong quá trình làm mạ thảm, chú ý khi thời tiết mưa nhiều cần che chắn mạ, tránh nước mưa làm hỏng kết cấu giá thể. Mô hình ứng dụng mạ khay, máy cấy trong sản xuất lúa sẽ góp phần nâng cao năng suất lao động trên 50%; giảm tối thiểu ½ lượng hạt giống lúa so với gieo sạ bằng tay, nâng cao năng suất, hiệu quả trên đồng ruộng, nhất là giải quyết được khó khăn thiếu lao động thời vụ khu vực nông thôn hiện nay.

Mô hình mạ khay, cấy máy góp phần giải phóng sức lao động cho nông dân

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Của, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nam cho biết, khác với phương pháp cấy tay, gieo sạ, phương pháp cấy bằng máy với khoảng cách thưa, số bông hữu hiệu/khóm cao, phương pháp này giúp giảm lượng giống, cây lúa sử dụng hiệu quả ánh sáng mặt trời, đẻ nhánh khỏe, ruộng thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và cỏ dại, hạn chế lượng thuốc bảo vệ thực vật góp phần đáng kể vào việc bảo vệ môi trường, cho năng suất cao hơn so với các phương pháp gieo cấy khác từ 15-20%.

Bên cạnh đó, cấy lúa bằng máy là giải pháp hiệu quả cho những vùng gieo thẳng bị lúa cỏ(luas ma) gây hại. Hiệu quả kinh tế của mô hình cấy máy cũng cao hơn so với các phương pháp gieo cấy khác từ 7-10 triệu đồng/ha.

Mô hình cấy bằng máy đã tháo gỡ khó khăn về lao động cho nhiều địa phương; nông dân được tiếp cận với khoa học kỹ thuật dần thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, nâng cao thu nhập; góp phần hoàn thiện chu trình cơ giới hóa các khâu trong sản xuất lúa nói riêng và sản xuất nông nghiệp nói chung. Thực hiện mô hình dịch vụ mạ khay, cấy máy góp phần nâng cao năng lực quản lý, tổ chức sản xuất của các tổ dịch vụ là cơ sở để hình thành các hợp tác xã kiểu mới.

Mô hình mạ khay, cấy máy góp phần giải phóng sức lao động cho nông dân

Theo đó năm 2023, tỉnh Hà Nam phấn đấu mở rộng diện tích lúa cấy máy lên 5.000 ha; trong đó, vụ Xuân 3.000 ha, vụ Mùa 2.000; xây dựng 3 tổ dịch vụ và 6 mô hình trình diễn cấy máy để từ đó tuyên truyền nhân rộng hiệu quả của phương pháp cấy máy so với các phương pháp sản xuất lúa truyền thống khác trên toàn tỉnh.

Trao đổi với phóng viên ông Ngô Mạnh Ngọc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nam, việc áp dụng cơ giới hóa trong sản xuất lúa của tỉnh Hà Nam hiện mới tập trung chủ yếu ở khâu làm đất (100% diện tích) và khâu thu hoạch (trên 90% diện tích) còn khâu gieo cấy tỷ lệ áp dụng cơ giới hóa vẫn thấp, mới đạt trên 8% diện tích.

Để mở rộng diện tích cấy máy trên địa bàn tỉnh Hà Nam, ngành Nông nghiệp tiếp tục tăng cường tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu, cử cán bộ kỹ thuật về làm cùng với các chủ máy cấy. Đồng thời, bám sát, hướng dẫn từ khi làm mạ khay đến khi đưa mạ ra đồng cấy để bà con nắm bắt được kỹ thuật một cách nhanh nhất, phối hợp với các địa phương tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu cho người sử dụng máy móc, thiết bị về kỹ thuật sử dụng, sửa chữa máy, thiết bị máy cấy, dây chuyền gieo mạ khay; xúc tiến thương mại, kết nối với các tổ chức, doanh nghiệp để xây dựng chuỗi thu mua lúa gạo từ các mô hình mạ khay, cấy lúa bằng máy để khuyến khích nông dân tham gia.

Bên cạnh đó, các địa phương cần quy hoạch lại đồng ruộng, hoàn chỉnh hệ thống giao thông, thủy lợi, xây dựng cánh đồng với phương châm “một cánh đồng - một giống” để thuận tiện cho việc áp dụng cơ giới hóa khâu gieo cấy nói riêng và cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa nói chung; tạo điều kiện về mặt bằng để xây dựng kho bãi, nhà xưởng chứa máy móc, giá thể, tập kết khay mạ; quy hoạch đồng ruộng thành các vùng sản xuất chuyên canh, tập trung; kết nối, điều tiết với các tổ dịch vụ mạ khay, cấy máy trong và ngoài tỉnh nhằm đáp ứng diện tích mở rộng cấy máy.