Những lão nông góp phần làm nên thương hiệu xoài Đồng Tháp

Đạt được thành tích này, có sự đóng góp không nhỏ của những lão nông trồng xoài trên địa bàn huyện Cao Lãnh và thành phố Cao Lãnh - hai địa phương có diện tích xoài nhiều nhất tỉnh Đồng Tháp.

Ông Đoàn Thanh Hiền đang chăm chút sản phẩm dự Hội thi “Trái xoài ngon”. Ảnh: Thành Sơn.

Ăn nên làm ra từ xoài

Ông Đoàn Thanh Hiền (63 tuổi, xã Mỹ Xương) là một trong những nhà vườn trồng xoài lâu năm tại huyện Cao Lãnh. Ông cho biết, ban đầu ông chỉ trồng 4.000m2 xoài cát Hòa Lộc, sau đó thấy ăn nên làm ra nên ông mạnh dạn đầu tư trồng thêm 13.000m2 và chuyên canh toàn bộ vườn nhà với 02 giống xoài chủ lực: Xoài Cao Lãnh và xoài Cát Chu Cao Lãnh. Hiện có  450 cây cho trái, từ 12 đến 21 năm tuổi, đều được ông trồng bằng phương pháp cấy ghép, không trồng bằng hạt như phương pháp truyền thống, cá biệt có cây 55 năm tuổi.

Cạnh đó, ông gia cố bờ bao khu vườn hoàn thiện, đắp mô từng gốc xoài và lắp đặt hệ thống phun tưới tự động vừa nhanh, gọn, tiết kiệm nhiều thời gian và nhẹ công lao động. Ông triệt để áp dụng cách trồng xoài theo  quy trình GlobalGap, VietGAP nên trái đạt chất lượng cao.

Chưa dừng lại ở đó, năm 2016, ông Hiền đã biến vườn xoài của mình thành điểm du lịch sinh thái với diện tích rộng 1,7ha. Ông cho biết: “Nhân Lễ hội Xoài Đồng Tháp năm 2023, gia đình mở cửa đón khách tham quan các ngày trong tuần. Đến với điểm tham quan, du khách sẽ được gia đình giới thiệu về quy trình sản xuất xoài; được thưởng thức những món ngon chế biến từ xoài. Ngoài ra, ông cũng đã chuẩn bị sản phẩm dự Hội thi “Trái xoài ngon” và hội thi tạo hình, trình bày mâm quả đẹp từ xoài.

Ông Huỳnh Thanh Bá chăm sóc vườn xoài.

Tiên phong tìm tòi, áp dụng kỹ thuật mới

Đến với “vương quốc xoài” Mỹ Xương (huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), hỏi tên ông Huỳnh Thanh Bá thì hầu như ai cũng biết.

Dù không phải là một trong những người trồng xoài đầu tiên tại vùng đất này, tuy nhiên, người nông dân này lại luôn tiên phong tìm tòi áp dụng những cái mới cho cây xoài một cách không ngừng nghỉ.

Dù vườn xoài của ông Bá đã hơn 22 năm tuổi, nhưng điều đáng ngạc nhiên là mỗi cây xoài chỉ cao khoảng 5m. Từ những năm 2000, người nông dân này đã ý thức được việc trồng xoài không nên để cho cây quá cao, mà cần cắt cành, tạo tán hợp lý để cây sinh trưởng tốt, nhẹ công chăm sóc.

Ông  Bá cho hay: “Trồng đến nay 22 năm nhưng mà mình gồng đọt lại hết, cắt đọt không cho cao, chiều cao tầm 4 - 5m. Mình dễ chăm sóc, dễ bao trái, nói chung là làm gì cũng dễ.”

Thời điểm nông dân còn chưa biết bao trái cho xoài là gì, ông Bá cũng là người đầu tiên bao trái cho xoài tại đất Mỹ Xương. Thấy được hiệu quả kinh tế, từ đó đến nay, bà con trồng xoài không thể bỏ qua quy trình này.

Nắm được đặc tính cây Xoài Cát Chu khó ra bông hơn vào mùa mưa, mới đây, ông Bá lại tìm tòi thử nghiệm bọc gốc xoài bằng nylon, giống như những vườn cây đặc sản giá trị cao. Theo ông Bá, chi phí cho mỗi liếp xoài 500m2 chỉ tầm 02 triệu đồng, lại có thể sử dụng nhiều lần.

Ông Nguyễn Văn Mách giới thiệu mô hình “Cây xoài nhà tôi”. Ảnh Mỹ Nhân.

“Sống khỏe” nhờ thực hiện mô hình “Cây xoài nhà tôi”

Thời gian qua, dù có thời điểm giá xoài giảm sâu khiến nhiều hộ dân rơi vào khó khăn nhưng gia đình ông Nguyễn Văn Mách ( xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh) vẫn “sống khỏe” nhờ thực hiện mô hình “Cây xoài nhà tôi” trồng theo hướng hữu cơ.

Theo ông Mách, gia đình bắt đầu trồng xoài từ năm 1995 và chủ yếu bán cho thương lái. Tuy nhiên, giá cả bấp bênh khiến lợi nhuận mang lại không cao. Năm 2016, Hợp tác xã xoài Mỹ Xương triển khai mô hình “Cây xoài nhà tôi” có hỗ trợ kỹ thuật canh tác. Nhận thấy tiềm năng của mô hình nên ông mạnh dạn đăng ký tham gia.

Thực hiện theo mô hình với diện tích vườn 12.000m2, gia đình ông luôn để cỏ mọc tự nhiên và tuyệt đối không sử dụng thuốc hóa học. Để cây đủ dinh dưỡng, sinh trưởng tốt, gia đình ông sử dụng phân bón hữu cơ, tưới bằng nguồn nước sạch. Nhờ đó, từ năm 2016 đến nay, vườn xoài của ông Mách luôn đạt chứng nhận sản phẩm an toàn và được khách hàng chọn mua nhờ được đảm bảo chất lượng, có truy xuất nguồn gốc.

Ông Mách chia sẻ: “Mặc dù canh tác theo hướng hữu cơ, năng suất không cao bằng cách truyền thống nhưng đổi lại, cây xoài trong vườn luôn xanh tốt, kháng bệnh cao. Đặc biệt là giá sản phẩm xoài hữu cơ cũng cao hơn giá xoài thông thường khoảng 30%. Từ những cây xoài đầu tiên, đến nay, tôi bán được 75 “Cây xoài nhà tôi” (giá 7 triệu đồng/cây). Với mô hình này, trừ các khoản chi phí, tôi thu lãi trên 300 triệu đồng/năm”.

Ông Nguyễn Phú Hiệp bên vườn xoài hữu cơ. Ảnh Ngọc Tài.

Thán phục nhà vườn canh tác hữu cơ

 Tám năm kiên trì canh tác xoài hữu cơ, ông Nguyễn Phú Hiệp (73 tuổi, xã Mỹ Hội, huyện Cao Lãnh) thu được trái ngọt, bán giá cao, thị trường ưa chuộng.

Ông Hiệp bén duyên với cây xoài lúc 28 tuổi, mới lập gia đình, ra riêng được ba má cho mảnh vườn hơn 5 công (1 công = 1.000m2). Nhiều năm kinh nghiệm cùng với tư vấn của chuyên gia, năm 2014, ông chuyển sang trồng xoài hữu cơ. Bên cạnh bón phân hữu cơ như phân gà, cá, trùn quế, ông dùng kèm phân vi sinh, không dùng chất cấm.

“Tuyệt đối không xịt thuốc cỏ 2,4D, carphosate. Thuốc trừ bệnh gốc carbendazim không xài vì lưu tồn 6 tháng, xoài mới ra đọt, xịt lên đó, lúc thu hoạch kiểm tra là dính dư lượng thuốc trừ sâu liền”, ông Hiệp nói.

Vườn xoài 74 gốc, 20 năm tuổi, được ông Hiệp đánh số thứ tự. Mỗi cây ông xây dựng “lý lịch” riêng để dễ chăm sóc. Mỗi vụ ông tốn 300kg phân hữu cơ, 15L phân vi sinh, chi phí phân bón hơn hai triệu đồng. Chủ vườn cũng chọn cách khắc gốc (chặt nhẹ lên thân cây, ngăn dinh dưỡng từ lá xuống nuôi rễ), kích thích ra hoa tự nhiên thay vì dùng chất paclobutazol không tốt cho môi trường.

Ngoài ra, xoài được bao trái khi to bằng đầu ngón tay, giảm hẳn việc phun xịt thuốc bảo vệ thực vật. Mấy vụ đầu ông chuyển sang canh tác hữu cơ, năng suất khoảng 1 tấn/công  giảm 10-20%, song tổng thu của nhà vườn vẫn như trước, do tiết kiệm chi phí sản xuất.

Trên vườn, ông Hiệp còn dùng thiết bị thông minh tự động tưới vườn, điều khiển bằng điện thoại thông minh. Nhìn cách lão nông dùng mạng để tra cứu thông tin, đọc báo, bán xoài, nhiều người cùng thời phải thán phục.

Xoài kiểng trong vườn nhà ông Lê Phước Tánh. Ảnh Lục Tùng.

Khởi xướng đưa xoài vào chậu kiểng

Người khởi xướng đưa xoài vào chậu kiểng là ông Lê Phước Tánh (68 tuổi, xã Tân Thuận Tây, thành phố Cao Lãnh). Sinh ra và lớn lên giữa thủ phủ xoài của Đồng Tháp, với kỹ năng trồng xoài giỏi, cộng thêm năng khiếu và đam mê chơi cây kiểng mấy năm trước, ông Tánh có sáng kiến và bắt đầu thử nghiệm đưa cây xoài vào chậu kiểng.

Cũng giống như lĩnh vực hoa kiểng, ông Tánh bắt tay vào xoài kiểng theo 02 dạng: Xoài kiểng cành nhánh dáng trực và xoài kiểng thế. Với xoài kiểng thế, ông chọn những cây xoài có bộ rễ đẹp, hoặc tiềm ẩn dáng đẹp rồi ra tay cắt tỉa để thành cây xoài kiểng có dáng bay, dáng hồi v.v..

Theo ông Tánh, với loại này, cần nhiều thời gian và công chăm sóc nên giá bán cao, 5-7 triệu đồng/cây với ít nhất 03 chùm trái. Vì vậy, ông nghiên cứu thêm việc đưa xoài cành nhánh vào chậu để bán với giá rẻ hơn.

Đầu tiên, ông mua xoài ghép từ các cơ sở cây giống về trồng. Hai năm sau, đưa vào chậu uốn cành, tỉa nhánh rồi dưỡng lấy trái. Giá bán dao động 2,5-3 triệu đồng/chậu.

Mỗi cây xoài kiểng được ông Tánh ghép ít nhất 03 giống xoài (thường là xoài Cát Chu, cát Hòa Lộc và xoài Đài Loan). Tất cả đều được dùng bao giấy bao trái vừa hạn chế côn trùng gây hại, vừa tạo cho da quả xoài có màu vàng đẹp mắt, phù hợp với ngày Tết nên rất được nhiều người ưa thích.