Trồng sắn kiểu mới cho năng suất gấp đôi

Mô hình này bước đầu mang lại hiệu quả và đang được chính quyền địa phương khuyến khích nhân rộng.

Không tốn công chăm sóc, không lo úng thối, tiết kiệm nước tưới, năng suất tăng gấp đôi. Đây là những ưu điểm của mô hình trồng sắn phủ bạt đang được người dân truyền tai, rủ nhau áp dụng.

Ít tốn chi phí đầu tư, công chăm sóc

Mặc dù Phú Yên đang vào mùa khô, nắng nóng gay gắt, thậm chí có thời điểm nhiệt độ trên dưới 40 độ C khiến một số địa phương bị hạn hán, cây trồng giảm năng suất nhưng người trồng sắn phủ bạt vẫn không mấy lo ngại.

Gia đình ông Nguyễn Phú ở thôn Hà Giang (xã Sơn Giang, huyện Sông Hinh) là một trong những hộ mạnh dạn chuyển đổi từ trồng sắn truyền thống sang mô hình trồng sắn phủ bạt ở địa phương. Thời gian đầu áp dụng, ông Phú tỏ ra bất ngờ khi những vụ sắn vào mùa khô vẫn cho năng suất gấp đôi và chất lượng ổn định.

Trồng sắn theo mô hình phủ bạt được nhiều nông dân huyện miền núi Sông Hinh (Phú Yên) tham gia.

Ông Phú chia sẻ: “Mô hình trồng sắn phủ bạt chỉ khác cách trồng truyền thống ở chỗ  làm luống đôi dùng bạt 1,4m hoặc làm hàng ba dùng bạt 1,8m. Áp dụng kỹ thuật lên luống, phủ bạt, rải ống giống như trồng dưa hấu. Hom giống được trồng đứng, cây cách cây 70cm, hàng cách hàng 80cm; trong khi trồng sắn thông thường là hom nằm. Trồng hom đứng có ưu điểm là tỷ lệ hom nảy mầm đạt tới 99%. Nếu trời mưa, cũng không lo hom sắn bị giập vì hom được trồng cắm. Bên cạnh đó, vì sử dụng lỗ bạt và giữa các luống có rãnh thoát nước nên không bị ngập úng... Không chỉ tăng năng suất, sắn trồng phủ bạt sinh trưởng tốt và có nhiều ưu điểm trong việc chăm sóc như tiết kiệm nước, không tốn công làm cỏ, giảm lượng phân bón…

Trước đây, trên diện tích 5ha, gia đình anh Phùng Xuân Thời ở thôn Hà Giang chủ yếu trồng sắn theo phương pháp truyền thống (trồng hom nằm), năng suất đạt thấp do bị bệnh khảm lá. Được sự hướng dẫn của cán bộ nông nghiệp địa phương, anh đã cải tạo đất, chuyển sang trồng sắn theo mô hình phủ bạt trồng hom đứng, dùng bạt nylon phủ luống chống cỏ dại, hạn chế trôi phân bón, giữ độ ẩm cho đất, khi gặp mưa, hom cây không bị úng thối, thoát nước dễ dàng. Nhờ vậy, cây sắn sinh trưởng, phát triển tốt.

“Khi thu hoạch, năng suất sắn tăng gấp đôi, hàm lượng tinh bột của củ sắn cao hơn nhiều so với phương pháp trồng sắn truyền thống mà lâu nay gia đình thường áp dụng. Tôi rất mừng, không ngờ phương pháp trồng mới này hiệu quả như vậy. Từ nay, tôi sẽ chỉ trồng sắn hom đứng và vận động mọi người trồng theo”, anh Thời nói.

Không riêng gia đình ông Phú, anh Thời, thông qua công tác tuyên truyền, vận động của các cấp chính quyền về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhiều hộ trên địa bàn đã chủ động chuyển đổi sang mô hình trồng sắn phủ bạt.

Theo tính toán của nông dân, sản lượng sắn trồng phủ bạt đạt 45 - 55 tấn/ha, trong khi trồng sắn theo cách truyền thống chỉ đạt 20 - 25 tấn/ha. Trừ chi phí, nông dân thu lãi hơn 50 triệu đồng/ha. Ngoài ra, trồng sắn phủ bạt có nhiều ưu điểm vượt trội như: Tiết kiệm nước, không tốn công chăm sóc, giảm lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... Bên cạnh đó, mô hình sắn phủ bạt hạn chế thất thoát nước do bay hơi. Việc duy trì độ ẩm tạo thuận lợi cho cây phát triển, đủ sức chống trọi với dịch bệnh gây hại.

Tìm mô hình phù hợp từng địa phương

Theo Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Sông Hinh - Lý Thị Thu Hằng, sắn là loại cây dễ trồng. Cùng với nhà máy tiêu thụ đóng ngay trên địa bàn huyện, sắn đã giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, là nguồn thu nhập chính của các hộ gia đình. Tuy nhiên, những năm gần đây, do ảnh hưởng của thời tiết thất thường, bệnh khảm lá trên cây sắn lan rộng nên sắn liên tiếp bị mất mùa, năng suất sụt giảm. Vì vậy, huyện Sông Hinh đã định hướng để nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Cây sắn trồng theo cách phủ bạt kết hợp tưới nhỏ giọt phát triển tốt, cho năng suất cao.

“Cây sắn có thế mạnh vì hợp với thổ nhưỡng, tiêu thụ cũng dễ nên nông dân chọn trồng, từng bước hình thành những vùng sản xuất tập trung, tạo ra khối lượng sản phẩm hàng hoá lớn, góp phần nâng cao đời sống cho người dân. Vì vậy, mô hình trồng sắn phủ bạt là giải pháp tích cực đang được các địa phương đặc biệt quan tâm để nâng cao thu nhập cho người dân; đặc biệt là các xã đang phấn đấu về đích nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao”, bà Hằng nói.

Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Giang- Hứa Việt Hùng cho biết, xã đang phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao trong năm nay. Vì vậy, địa phương nỗ lực tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân thông qua mô hình trồng sắn phủ bạt để hoàn thành các tiêu chí.

Còn theo ông Nay Y Sét, Chủ tịch UBND xã Sông Hinh, hiện nay, xã khuyến khích nông dân trồng sắn phủ bạt kết hợp tưới nhỏ giọt. Đây là hướng đi phù hợp với điều kiện thực tế địa phương, cũng là nhu cầu, nguyện vọng của bà con trồng sắn. Do đó, địa phương sẽ tuyên truyền, hướng dẫn nông dân nhân rộng mô hình. Cùng với đó, xã cũng tính tới phương án hướng dẫn bà con thu gom và xử lý bạt nhựa thải sau khi thu hoạch sắn một cách hiệu quả để bảo vệ môi trường.

Toàn huyện Sông Hinh hiện có hơn 100 hộ áp dụng trồng sắn phủ bạt với khoảng 50ha. Riêng vụ đông xuân 2023-2024, huyện phối hợp với Công ty CP Tinh bột sắn Phú Yên triển khai mô hình và hướng dẫn kỹ thuật trồng sắn sử dụng phủ bạt nông nghiệp kết hợp tưới nhỏ giọt với diện tích 5ha, có 7 hộ tại các xã Sông Hinh, Sơn Giang và thị trấn Hai Riêng tham gia (hỗ trợ 20 triệu đồng/ha). “Trồng cây gì, nuôi con gì cũng có giá trị nếu tìm được hướng đi mới. Bởi một khi xác định mục tiêu giúp nông dân tăng thu nhập thì điều tiên quyết là tìm được mô hình phát triển phù hợp nhất”, bà Hằng cho hay.

Ông Đinh Ngọc Dạn, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, cho biết, mô hình trồng sắn phủ bạt kết hợp tưới nhỏ giọt cho năng suất 40 - 50 tấn/ha, giúp bà con có thu nhập cao hơn nên huyện sẽ tuyên truyền nhân rộng. UBND huyện đã làm việc với Công ty CP Tinh bột sắn Phú Yên tiếp tục đầu tư thực hiện mô hình trồng sắn phủ bạt ở vụ tới trên địa bàn xã Sông Hinh và thị trấn Hai Riêng để bà con nông dân học tập, làm theo.

“Phú Yên là 1 trong 5 tỉnh có diện tích trồng sắn lớn trên cả nước với hơn 23.000 ha/vụ. Riêng huyện miền núi Sông Hinh có trên 8.000 ha  sắn. Thời gian tới, huyện tập trung khuyến khích, hỗ trợ người dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao giá trị cây sắn, tăng năng suất, góp phần giúp người dân thoát nghèo”, ông Dạn nhấn mạnh.