Phong trào xây dựng vườn kiểu mẫu sẽ làm thay đổi tư duy sản xuất từ tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa, kết nối thị trường, phát huy hiệu quả tiềm năng đất đai.
Việc xây dựng vườn kiểu mẫu cũng là làm vườn có quy hoạch, thiết kế hợp lý giữa không gian sản xuất VAC và không gian sống của gia đình, tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp. Đây cũng là điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân ngoại thành Hải Phòng.
Nhiều mô hình vườn kiểu mẫu tiềm năng
Nhằm nâng cao thu nhập, tạo cảnh quan môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp, Hội Làm vườn TP. Hải Phòng đã tuyên truyền, triển khai Chuyên đề xây dựng mô hình vườn mẫu theo hướng nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn (giai đoạn 2022 – 2025), để mỗi địa phương ở thành phố đều trở thành miền quê đáng sống. Phong trào làm vườn mẫu cũng đang được triển khai tích cực từ các cấp cơ sở Hội đến người dân.
Một góc mô hình vườn mẫu của gia đình ông Phạm Văn Láng. Khu vườn được quy hoạch khoa học, đường đi thông thoáng.
Dù đã ngoài 70 tuổi nhưng ông Phạm Văn Láng (xã Chiến Thắng, huyện An Lão) là một trong những người đi đầu trong tham gia xây dựng mô hình vườn mẫu ngay từ khi Hội Làm vườn triển khai kế hoạch.
Chia sẻ với P.V Kinh tế nông thôn, ông Láng cho hay: “Năm 1983, tôi là người đầu tiên ở thôn Mông Thượng đưa cây xanh và các loại cây công trình về địa phương trồng. Thấy hiệu quả kinh tế, tôi mở rộng lên 5.000m2 trồng các loại cây như: tùng La Hán, hoa mai, hoa mẫu đơn và các loại cây công trình có giá từ 1 đến 50 triệu đồng/cây. Trừ chi phí, thu lãi khoảng 200 triệu đồng/năm”.
Cũng theo ông Láng, xây dựng vườn mẫu theo hướng nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn ở Hải Phòng còn mới, tuy nhiên, từ khi nắm bắt được nội dung này, tôi nhận thức được tầm quan trọng của mô hình đối với phát triển kinh tế vườn của gia đình. Tham gia mô hình, tôi được tư vấn quy hoạch lại hệ thống vườn, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, phân bón hóa học, thay vào đó là sử dụng thuốc bảo vệ sinh học, phân hữu cơ trong quá trình chăm sóc vườn cây. Vườn của gia đình tôi đã được quy hoạch gọn gàng, sạch đẹp, thu nhập từ đó cũng được nâng cao.
Một góc mô hình VAC trên diện tích 5ha mà anh Nguyễn Xuân Diệu cải tạo.
Tương tự, gia đình anh Nguyễn Xuân Diệu (xã Hùng Thắng, huyện Tiên Lãng) cũng đăng ký xây dựng mô hình VAC theo chuẩn vườn mẫu với diện tích 5ha. Trước đây, diện tích này để hoang hóa, canh tác lúa thường bị ngập úng, hiệu quả kinh tế thấp.
Nhận thấy tài nguyên bị lãng phí, anh Diệu thuê lại khu đất trên và cải tạo thành 11 ao lớn nhỏ (1.000 - 6.000m2/ao) để nuôi tôm, cua, cá. Khoảng 3ha còn lại anh cải tạo trồng các loại cây ăn quả như: thanh long (1.000 cây), mít (1.000 cây), dừa (1.000 cây ), hoa Bạch Thiên Hương (1.000 cây), nhãn, xoài, mẫu đơn, nguyệt quế, hoa giấy, hoa hồng…
Anh cho biết: Năm 2020, tôi bắt tay cải tạo khu đất từ những thửa ruộng tưởng chừng như đã “chết”. Phải mất 2 năm miệt mài lao động, đưa các giống cây - con vào sản xuất, khu đất dần được hồi sinh, có sức sống hơn. Trên cơ sở Hội Làm vườn TP. Hải Phòng triển khai xây dựng mô hình vườn mẫu, tôi căn cứ vào các tiêu chí để chăm sóc, cải tạo vườn của gia đình.
“Tôi xây 2 bể chứa, dùng cỏ, cây xanh và men vi sinh để ủ, tạo thành phân hữu cơ bón cho vườn cây. Phân hữu cơ góp phần cải thiện độ phì nhiêu đất, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón và tăng năng suất cây trồng. Cùng với đó, tôi đầu tư hệ thống chiếu sáng sử dụng năng lượng mặt trời. Từ khi bắt tay vào thực hiện mô hình VAC, tôi đã hoạch định làm nông nghiệp phải hướng đến nông nghiệp sạch, đảm bảo môi trường sinh thái, từ đó vươn xa hơn hướng đến làm mô hình du lịch nông nghiệp sinh thái”, anh Diệu cho biết thêm.
Từ mô hình VAC, mỗi năm gia đình anh Diệu cung cấp ra thị trường khoảng 4 tấn tôm thẻ chân trắng, 5 tấn cá các loại và cua. Tuy còn mới, song mô hình đã góp phần cùng địa phương khắc phục tình trạng bỏ ruộng hoang, tránh lãng phí tài nguyên, từ đó tạo ra của cải, vật chất cho xã hội.
Xây dựng miền quê xanh - sạch - đẹp
Năm 2021, Hội Làm vườn TP. Hải Phòng xây dựng kế hoạch chuyên đề về thực hiện xây dựng mô hình vườn mẫu theo hướng nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn giai đoạn 2022-2025.
Để cụ thể hoá kế hoạch trên, Hội Làm vườn thành phố đã triển khai đến các tổ chức Hội cơ sở cùng vận động hội viên tập trung cải tạo vườn tạp, thay đổi tư duy sản xuất, xây dựng vườn có quy hoạch, thiết kế hợp lý giữa không gian sản xuất VAC và không gian sống của gia đình, tạo ra cảnh quan “nhà sạch, vườn đẹp, môi trường sống trong lành, văn hóa, văn minh”, mang lại lợi ích kinh tế và môi trường thiết thực cho người dân, nâng cao đời sống trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Hội Làm vườn TP. Hải Phòng sẽ tổ chức thăm quan, đánh giá các mô hình để từ đó có cơ sở, đánh giá và công nhận những mô hình vườn mẫu đạt chuẩn.
Vườn mẫu được Hội Làm vườn TP. Hải Phòng triển khai theo hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn, đảm bảo các yêu cầu quy hoạch, thiết kế khoa học, hợp lý, nhằm khai thác, bảo vệ hiệu quả tài nguyên đất, phát triển kinh tế vườn và bảo vệ môi trường sinh thái.
Đồng thời, ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến vào sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến và xử lý môi trường. Thu nhập trên cùng đơn vị diện tích đối với cây trồng, vật nuôi trong vườn mẫu cao hơn tối thiểu 1,3-1,5 lần so với thu nhập của các vườn đại trà. Tỷ lệ hàng rào xanh đạt 70%; tỷ lệ cây xanh, cây cảnh, cây ăn quả trong diện tích đất ở của hộ gia đình chiếm 20%; chuồng trại chăn nuôi, ao hồ nuôi thủy sản phải theo hướng an toàn sinh học, VietGAP; đảm bảo kỹ thuật, vệ sinh môi trường…
Bà Ngô Thị Minh Hà, Chủ tịch Hội Làm vườn TP. Hải Phòng, cho biết: Thực hiện chuyên đề xây dựng vườn mẫu theo hướng hữu cơ tuần hoàn, thời gian qua, Hội đã tích cực vận động, hỗ trợ người dân trong cải tạo vườn tạp, hình thành những mô hình vườn mẫu theo hướng nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ. Trong đó, Hội đã hỗ trợ kỹ thuật, phân bón hữu cơ cho hộ ông Phạm Thế Tuyển (Vĩnh Bảo) với mô hình vườn cây nhãn, dừa, hồng xiêm…
Từ khi triển khai chuyên đề đến nay, các Chi hội Làm vườn trên địa bàn thành phố đã đăng ký, triển khai xây dựng 20 mô hình vườn mẫu và nhiều mô hình cải tạo vườn tạp, phát triển vườn theo hướng đa chức năng. Thời gian tới, Hội Làm vườn thành phố sẽ tổ chức tham quan, đánh giá các mô hình để từ đó có cơ sở đánh giá và công nhận những mô hình vườn mẫu đạt chuẩn.
Việc xây dựng vườn mẫu là giải pháp để nâng tầm chất lượng nông thôn mới, bởi phát triển kinh tế vườn không chỉ tạo cảnh quan đẹp mà còn nâng cao thu nhập, đời sống cho người dân địa phương.
Từ những người nông dân sản xuất nông nghiệp thuần túy, nhỏ lẻ, manh mún, sau khi tham gia xây dựng mô hình vườn mẫu, đã khai thác được thế mạnh từ sản xuất của địa phương, quy hoạch các loại cây trồng chủ lực trong vườn để có kế hoạch chăm sóc, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.
Chuyên đề xây dựng mô hình vườn mẫu của Hội Làm vườn TP. Hải Phòng hứa hẹn làm bừng sáng những vùng nông thôn, tô thêm màu sắc cho những miền quê Hải Phòng, mang lại cảnh quan, môi trường sạch, đẹp, thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển.