Thứ sáu, ngày 23 tháng 4 năm 2021 | 3:18

Có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự nếu xác định chi sai NSNN tại Sở LĐTBXH Hà Tĩnh

Đó là ý kiến của luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội (Đoàn Luật sư Hà Nội) xung quanh vụ việc “Sở LĐTBXH Hà Tĩnh bị tố mắc nhiều khuyết điểm?”

Câu chuyện “Sở LĐTBXH Hà Tĩnh bị tố mắc nhiều khuyết điểm?” được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế nông thôn đang khiến bạn đọc đặt nhiều câu hỏi.

Để rộng đường dư luận, PV Kinh tế nông thôn đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng Luật sư Đồng đội (Đoàn Luật sư Hà Nội) xung quanh vấn đề này.

Phóng viên: Thưa luật sư, xung quanh vấn đề Sở LĐTBXH Hà Tĩnh “Bị tố mắc nhiều khuyết điểm” mà Tạp chí Kinh tế nông thôn đã đăng tải loạt bài phản ánh, xin luật sư cho ý kiến về quan điểm của mình sau khi đọc các bài viết?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Trước hết tôi đánh giá cao vai trò của báo chí trong công tác chống tiêu cực và phản ánh những vấn đề bất cập của xã hội nhằm giúp các cơ quan quản lý Nhà nước kịp thời xử lý những sai phạm. Đặc biệt gần đây, khi tôi đọc loạt bài phản ánh việc “Sở LĐTBXH Hà Tĩnh bị tố mắc nhiều khuyết điểm?” mà Tạp chí Kinh tế nông thôn đăng tải.

Với tư cách luật sư, tôi cho rằng, nội dung các bài viết rất sâu, bằng chứng rõ ràng, thuyết phục, đủ nhân chứng, trích đăng nội dung đơn thư, phản ánh của công dân chi tiết, đặc biệt PV đã tranh thủ kịp thời lấy ý kiến phản biện của dư luận và bạn đọc giúp người đọc dễ dàng hiểu rõ những vấn đề được nêu trong bài viết.

Trở lại nội dung câu hỏi PV đặt ra, trước hết tôi cho rằng, việc chấm dứt HĐLĐ tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục – Lao động xã hội Hà Tĩnh (gọi tắt là Trung tâm) là có nhiều dấu hiệu bất thường. Theo quy định, việc các cơ quan có thẩm quyền khi tiếp nhận những khiếu nại, tố cáo của công dân cần giải quyết theo đúng quy định để sớm làm rõ có hay không những sai phạm trong vụ việc để giải tỏa những uất ức, bức xúc cũng như quyền lợi của người lao động. Trong nhiều vụ việc, chính vì sự im lặng, khiến vụ việc khiếu nại, tố cáo tưởng chừng đơn giản mà trở nên phức tạp không đáng có, làm ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan Nhà nước tương tự như vụ việc này chẳng hạn. Trên tinh thần đó, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phải cần kịp thời, áp dụng đúng pháp luật, trường hợp cần thiết phải hướng dẫn người khiếu nại, tố cáo khởi kiện ra Tòa án để giải quyết theo con đường tố tụng nhằm giải quyết đến cùng quyền lợi của mỗi bên.

Trong vụ việc này, tôi vẫn đặt niềm tin vào sự nghiêm minh của pháp luật sẽ được thực thi, các cơ quan quản lý Nhà nước tỉnh Hà Tĩnh sẽ nghiêm túc xem xét để giải quyết đúng đắn quyền lợi cho người lao động.

Phóng viên: Luật sư có thể nói rõ hơn những quy định pháp lý trong việc xét tuyển, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo sau tuyển dụng và việc thẩm tra, xác minh các đối tượng dự tuyển bị tố cáo sử dụng bằng cấp, chứng chỉ không hợp lệ?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Khoản 1, 2 - Điều 37 quy chế tổ chức thi tuyển, xét tuyển công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thi hoặc xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức (ban hành kèm theo Thông tư 06/2020/TT-BNV của Bộ Nội vụ) quy định: “Trong quá trình tổ chức kỳ tuyển dụng công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức, trường hợp có đơn thư phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo thì Hội đồng xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Trường hợp có đơn thư phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo về các nội dung liên quan đến kỳ tuyển dụng công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức sau khi Hội đồng đã giải thể thì cơ quan, đơn vị có thẩm quyền tổ chức tuyển dụng công chức, viên chức, thi nâng ngạch công chức, thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo”.

Còn việc nghi vấn hoặc có ý kiến phản ánh, đơn, thư khiếu nại, tố cáo việc thí sinh dự thi xét tuyển viên chức sử dụng bằng cấp, chứng chỉ không hợp lệ, theo quy định khi thí sinh được công nhận trúng tuyển Hội đồng tuyển dụng viên chức cần thành lập Hội đồng thẩm tra, xác minh để làm rõ vấn đề nhằm có biện pháp xử lý kịp thời tránh để dư luận bất bình.

Căn cứ quy định trên, ở nội dung này, theo tôi được biết mặc dù Hội đồng tuyển dụng viên chức của Sở LĐTBXH cũng đã kịp thời giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân, tuy nhiên, việc giải quyết khiếu nại chưa dứt điểm dẫn đến để công dân khiếu nại kéo dài và gửi đơn thư tới nhiều nơi làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngành, tới địa phương là một điều đáng tiếc.

Phóng viên: Trong loạt bài, Kinh tế nông thôn có phản ánh việc Giám đốc Sở LĐTBXH Hà Tĩnh và Phụ trách Trung tâm cho rằng số HĐLĐ được Giám đốc Trung tâm trước đây ký HĐLĐ vào làm việc tại Trung tâm này là không đúng thẩm quyền, là trái pháp luật… Xin luật sư cho ý kiến về nội dung này?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Theo quy định pháp luật lao động, người đại diện theo pháp luật của Trung tâm là Giám đốc mới có thẩm quyền ký HĐLĐ với người lao động. Tuy nhiên, Trung tâm là đơn vị sự nghiệp thuộc Sở LĐTBXH Hà Tĩnh nên việc ký kết HĐLĐ rõ ràng phải có ý kiến chấp thuận từ Sở. Chỉ khi được Sở cho phép thì Trung tâm mới có thể ký kết HĐLĐ nhằm phục vụ hoạt động của Trung tâm.

Người lao động ký kết HĐLĐ này rõ ràng khó có thể nhận biết được người ký kết hợp đồng phía người sử dụng lao động có đúng thẩm quyền hay không và việc tuyển dụng đã được chấp thuận từ Sở hay chưa? Như vậy, cần xem xét vấn đề lỗi từ phía Trung tâm dẫn đến HĐLĐ vô hiệu để ràng buộc trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi giải quyết tranh chấp theo quy định của Bộ luật dân sự.

Phóng viên: Vậy việc Sở LĐTBXH Hà Tĩnh và Trung tâm khi chấm dứt HĐLĐ với số LĐHĐ này nhưng không bồi thường khi HĐLĐ chưa hết thời hạn, không giải quyết chế độ BHTN, không thanh toán tiền lương, tiền trực còn thiếu cho người lao động có đúng quy định, thưa luật sư?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Việc Sở LĐTBXH Hà Tĩnh và Trung tâm khi chấm dứt HĐLĐ với người lao động được hiểu là hành vi đơn phương chấm dứt HĐLĐ của người sử dụng lao động theo Điều 36, Bộ luật Lao động 2019. Theo quy định pháp luật, người sử dụng lao động chỉ được đơn phương chấm dứt HĐLĐ trong 7 trường hợp và phải thông báo trước ít nhất 30 ngày cho người lao động. Do đó, cần làm rõ căn cứ để Trung tâm khi chấm dứt HĐLĐ với người lao động có thuộc 7 trường hợp theo quy định hay không và đã báo trước đủ 30 ngày hay chưa. Nếu không thuộc 7 trường hợp trên thì có thể xác định việc thanh lý đó là trái pháp luật.

Theo quy định, nếu người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái luật thì phải có trách nhiệm phải nhận người lao động trở lại làm việc theo HĐLĐ đã giao kết; phải trả tiền lương, đóng BHXH, BHYT, BHTN trong những ngày người lao động không được làm việc và phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng 2 tháng tiền lương theo HĐLĐ. Sau khi được nhận lại làm việc, người lao động hoàn trả cho người sử dụng lao động các khoản tiền trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm nếu đã nhận của người sử dụng lao động. Trường hợp không còn vị trí, công việc đã giao kết trong HĐLĐ mà người lao động vẫn muốn làm việc thì hai bên thỏa thuận để sửa đổi, bổ sung HĐLĐ. Trường hợp vi phạm quy định về thời hạn báo trước quy định tại Khoản, 2 Điều 36 của Bộ luật này thì phải trả một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo HĐLĐ trong những ngày không báo trước.

Phóng viên: Còn việc cho rằng lãnh đạo Sở LĐTBXH Hà Tĩnh có dấu hiệu chi sai ngân sách Nhà nước như phản ánh trong bài viết, vấn đề này theo quy định sẽ xử lý như thế nào, thưa luật sư?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Nếu xác định có dấu hiệu chi sai ngân sách Nhà nước như trên thì có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 360 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Theo đó, người nào có chức vụ, quyền hạn vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm. Nếu chưa đến mức độ truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị xử lý kỷ luật theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Điều lệ Đảng.

Nguồn lương của LĐHĐ được chi trả từ ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng, ai sẽ chịu trách nhiệm…?

Phóng viên: Luật sư có kiến nghị gì với các cơ quan chức năng Hà Tĩnh xung quanh vấn đề này?

Luật sư Trần Xuân Tiền: Theo quan điểm của tôi, các cơ quan chức năng có thẩm quyền tại Hà Tĩnh cần tập trung làm rõ dấu hiệu sai phạm trong việc chấm dứt HĐLĐ nêu trên để kịp thời xử lý, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động. Việc giải quyết phải trên tinh thần dám nhìn nhận sai sót và dám chịu trách nhiệm trước những sai lầm đó để khắc phục kịp thời, không thể vì cảm tính mà làm mờ đi sự nghiêm minh của pháp luật.

Đối với người lao động, nếu xác định được việc thanh lý HĐLĐ trên là trái pháp luật, có lẽ, mong muốn bức thiết nhất của họ là được thanh toán các chế độ hoặc nhận lại công việc như trước khi bị chấm dứt HĐLĐ. Trường hợp không bố trí được công việc như trước đó, các nhà chức trách cần họp bàn để bố trí việc làm khác cho người lao động đúng với năng lực chuyên môn, vừa để đảm bảo tránh lãng phí nguồn nhân lực, vừa góp phần ổn định tình hình an sinh – xã hội tại địa phương.

Cùng với đó, lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh cần sớm chỉ đạo các cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có dấu hiệu chi sai ngân sách Nhà nước để quy trách nhiệm, đồng thời xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Trường hợp có dấu hiệu tội phạm, cần chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý đúng quy định, đảm bảo tính răn đe.

Phóng viên: Xin cảm ơn luật sư!

Bài tiếp: “Các cơ quan chức năng Hà Tĩnh nói gì?” xung quanh nội dung liên quan “Sở LĐTBXH tỉnh Hà Tĩnh bị tố “mắc nhiều khuyết điểm”.

Xuân Hoàng - Đình Lụa