Thứ ba, ngày 28 tháng 4 năm 2020 | 21:42

Nhiều di tích danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia bị xây dựng trái phép?

Mặc dù là khu di tích danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia đặc biệt, cần phải được bảo tồn nguyên trạng. Tuy nhiên, nhiều khu di tích đang bị xâm hại nghiêm trọng, cảnh quan dần bị phá vỡ bởi tình trạng xây dựng nhà ở, nhà nghỉ trong vùng lõi...

Đáng nói, chính quyền địa phương lại đang cực kì lúng túng khi xử lý vấn đề này.

Khu du lịch Vườn Quốc gia Ba Bể ngày càng thu hút du khách với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp cùng nhiều di tích văn hóa, lịch sử, là điểm nhấn cho sự phát triển của tỉnh Bắc Kạn. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, tình trạng người dân xây dựng nhà nghỉ, khách sạn, nhà hàng, nhà ở… không phép, không theo quy hoạch đang dần phá vỡ cảnh quan nơi đây.

Những căn nhà này vẫn ngang nhiên mọc lên ngày càng nhiều. Một nhà xây được thì cũng có hai, ba nhà khác mọc lên. Việc “mạnh ai người nấy xây” khiến khu di tích bị băm nát diễn ra đặc biệt nghiêm trọng tại khu vực xã Nam Mẫu.

Những khu vực bị xâm hại nhiều và nặng nề nhất là các thôn Cốc Tộc, Pắc Ngòi và Bó Lù thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể. Ba thôn này nằm lọt trong vùng đệm và vùng lõi của Vườn Quốc gia, nhưng do quản lý lỏng lẻo của chính quyền, thời gian qua một số hộ dân, cá nhân của các thôn này đã vô tư xây dựng nhà nghỉ, nhà ở và hàng quán trái phép.

Tại thôn Pắc Ngòi, không gian văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Tày với những ngôi nhà sàn đặc trưng gần hồ Ba Bể, đang dần bị phá vỡ. Thay vào đó là những ngôi nhà tầng, bê tông cốt thép cao từ 5 đến 7 tầng. Hàng chục ngôi nhà như vậy cứ được xây san sát nhau đang khiến địa chỉ ưa thích của du khách muốn khám phá, trải nghiệm văn hóa bản địa dần biến mất. Thậm chí, việc xây dựng nhà bê tông, cốt thép tràn lan khiến tình trạng ô nhiễm chất thải, rác thải ở hồ Ba Bể ngày càng trầm trọng.

Ngoài khu vực trên, tại mép hồ Ba Bể, tình trạng xây dựng trái phép cũng diễn ra tràn lan. Nhiều căn nhà bề thế, thiết kế theo dạng biệt thự nghỉ dưỡng phục vụ khách du lịch được xây dựng ngay sát mép hồ. Theo thống kê, kể từ năm 2016, tại xã Nam Mẫu đã có khoảng 50 ngôi nhà xây dựng trái phép. Trong số đó, không ít ngôi nhà đã xây dựng lấn chiếm trên đất nông nghiệp, đất rừng và đất phục hồi sinh thái của rừng Quốc gia Ba Bể.

Theo một người dân địa phương, dọc tuyến đường ven hồ thuộc xã Nam Mẫu, tất cả các hộ dân ở đây đều chưa được cấp giấy phép xây dựng, thậm chí cả nhà của những cán bộ, lãnh đạo xã. Không ít ngôi nhà ở đây lấn chiếm và xây dựng trên đất nông nghiệp, đất rừng và đất phục hồi sinh thái của Vườn Quốc gia Ba Bể.

thôn-pắc-ngòi-với-các-công-trình-xây-dựng-trái-phép-khiến-cảnh-quan-bị-phá-vỡ.jpg — *Thôn Pắc Ngòi với các công trình xây dựng trái phép, khiến cảnh quan bị phá vỡ (Nguồn: Sinh Nguyễn - Báo PLVN)*

Có thể nói, nhiều công trình được “cấy” vô phép đang làm ảnh hưởng giá trị của khu vực du lịch Ba Bể. Và dù việc xây dựng nhà hàng, nhà nghỉ, khách sạn này có thể thu hút khách du lịch hoặc tạo ra sự tiện lợi trước mắt nhưng đó không tạo ra giá trị lâu dài vì phá vỡ cảnh quan, không phải là du lịch bền vững.

Nhiều năm nay, dường như chính quyền huyện Ba Bể như “bó tay” trước tình trạng xây dựng trái phép tại Nam Mẫu. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới việc chính quyền nơi đây không xử lý vi phạm trật tự xây dựng này như: Do sự chồng chéo của các văn bản quy phạm pháp luật; Việc chưa có quy hoạch xây dựng chi tiết của khu vực hồ Ba Bể khiến công tác quản lý xây dựng trên địa bàn càng khó khăn hơn; Cùng với đó, áp lực gia tăng dân số, phát triển kinh tế du lịch, nhiều hộ dân tại đây đã phá rào, bất chấp quy định của pháp luật để tiến hành xây dựng…

Thế nhưng, nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng này có thể phải nhắc đến việc sự yếu kém trong quản lý của chính quyền các cấp nơi đây. Có thể nói, chính quyền địa phương đã không quyết liệt trong công tác xử lý vi phạm trật tự xảy ra trên địa bàn.

Điển hình, ngay tại mép hồ Ba Bể có một công trình xây dựng, ngay từ khi gia đình tiến hành xây dựng tầng 1, UBND huyện Ba Bể đã ban hành văn bản cưỡng chế, tháo dỡ. Tuy nhiên, không hiểu vì lí do gì, sau một thời gian, công trình này vẫn tiến hành thi công và đã hoàn thiện đến tầng 3.

Đáng nói, việc các công trình xây dựng trái phép từ trước đây vẫn chưa được xử lý, nay lại xuất hiện thêm một số công trình mới, thế nhưng, chính quyền địa phương vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn, xử lý. Các công trình mới và cũ cứ ngang nhiên được xây dựng và hoàn thiện, bất chấp các quy định ngặt nghèo trong việc xây quản lý xây dựng tại khu vực di tích đặc biệt.

Từ một ngôi nhà xây dựng trái phép năm 2016, đến nay đã có thêm 50 ngôi nhà khác vi phạm về trật tự xây dựng trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Ba Bể. Tại buổi họp báo với các cơ quan báo chí, lãnh đạo UBND huyện Ba Bể cũng thừa nhận còn lúng túng trong xử lý, giải quyết dứt điểm tình trạng này.

Liên quan đến vấn đề này, đại diện lãnh đạo Vườn Quốc gia Ba Bể cho hay: “Trước thực trạng xây dựng này của người dân địa phương đã làm phá vỡ cảnh quan, ảnh hưởng tới môi trường, phá vỡ kết cấu không gian khu di tích. Vì vậy, các cấp chính quyền cần sớm ban hành quy định về khung mẫu, quy hoạch chi tiết việc xây dựng tại khu vực”.

Cũng theo lãnh đạo Vườn Quốc gia Ba Bể, đối với các công trình xây dựng vi phạm trong phạm vi Vườn quản lý, Vườn đã làm các văn bản gửi UBND xã và huyện để xử lý theo thẩm quyền.

Trước thực trạng trên, người dân, du khách và dư luận rất mong sự vào cuộc nhanh chóng, xử lý dứt điểm của chính quyền địa phương, để khu du lịch hồ Ba Bể là điểm đến ưa thích của du khách trong và ngoài nước, xứng tầm là di sản thế giới.

Yêu cầu kiểm tra vụ xẻ đồi xây khu sinh thái 'chui'

Liên quan đến việc chủ rừng tự ý san đất, xây nhà trên đất rừng gây xôn xao trong thời gian qua, Thông tin báo chí, ông Trần Hữu Khanh - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Tĩnh cho biết, phía Sở đã chỉ đạo phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Can Lộc kiểm tra việc sử dụng rừng, đất rừng của ông Trần Huy Giáp tại khoảnh 3a, tiểu khu 123c tại xã Mỹ Lộc, huyện Can Lộc.

Theo ông Khanh, đây là trường hợp của hộ gia đình cá nhân nên thẩm quyền quản lý thuộc cấp huyện. Hiện nay huyện Can Lộc đang thành lập đoàn kiểm tra toàn diện nội dung liên quan đến vấn đề này.

“Ngoài ra, mới đây UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng ra văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra việc sử dụng đất rừng của ông Trần Đình Giáp”, ông Khanh thông tin.

Ông Nguyễn Văn Việt – Giám đốc Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn Hà Tĩnh cho biết, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn đã có văn bản giao Sở này phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra việc sử dụng rừng, đất rừng của ông Trần Huy Giáp. Hiện Sở đang phối hợp với địa phương và các ngành chuyên môn kiểm tra cụ thể.

toàn-cảnh-khu-đất-rừng-ông-giáp-tự-ý-san-lấp-xây-nhà-trên-đất-lâm-nghiệp.jpg — *Toàn cảnh khu đất rừng ông Giáp tự ý san lấp, xây nhà trên đất lâm nghiệp (Nguồn: Hoài Nam - Tiền Phong).*

Trước đó, liên quan đến nội dung này, nhiều cơ quan báo chí đã thông tin phản ánh về việc hộ cá nhân đang tự ý đưa máy lên đào ao, xây nhà trên đất lâm nghiệp tại thôn Trại Tiểu, xã Mỹ Lộc (huyện Can Lộc) dù đang trong quá trình chuyển đổi, xin giấy phép.

Theo tìm hiểu, phía chủ rừng đang làm thủ tục xin đầu tư xây dựng phát triển du lịch theo đồ án quy hoạch khu du lịch sinh thái Cửa Thờ Trại Tiểu nhưng chưa được các cấp thẩm quyền chấp thuận. Việc xây dựng nhà, san đất đào ao trên đất lâm nghiệp đã bị lực lượng Kiểm lâm lập biên bản đình chỉ hai lần, tuy nhiên chủ rừng vẫn tiếp tục cho thi công.

Vi phạm xây biệt trên đất nông nghiệp chỉ phê bình và rút kinh nghiệm

Sau khi báo chí phản ánh, bất chấp lệnh cấm Cty Nam Sơn vẫn tiếp tục xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, UBND tỉnh Đắk Lắk lần thứ 3 ra công văn yêu cầu Cty này phải dừng các hoạt động xây dựng.Theo đó, UBND tỉnh Đắk Lắk phê bình nghiêm khắc chủ đầu tư, đồng thời yêu cầu dừng toàn bộ các hoạt động xây dựng bên trong dự án nhà ở thương mại tại tổ dân phố 7, phường Tân Lợi để hoàn tất hồ sơ liên quan; nếu tái diễn sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.

dự-án-của-cty-nam-sơn-xây-dựng-trên-đất-nông-nghiệp.jpg — Dự án của Cty Nam Sơn xây dựng trên đất nông nghiệp (Theo Tiền Phong)

Qua đó, UBND tỉnh cũng yêu cầu UBND TP Buôn Ma Thuột nghiêm túc rút kinh nghiệm đối với việc theo dõi, giám sát của dự án; Sở TNMT thực hiện hoàn thành các thủ tục cho thuê đất để xác định giá đất, thu tiền sử dụng đất. Các thủ tục phải hoàn thành trước ngày 10/5/2020.

Trả lời báo chí, sắp tới đây Cty Nam Sơn vẫn tiếp tục xây dựng bất chấp lệnh cấm thì xử lý như thế nào? Ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết: “Sáng nay (ngày 22/4 - PV) tôi đã ký văn bản, trong đó có nội dung mới, một là phê bình nghiêm khắc ông chủ đầu tư. Thứ hai, đề nghị thành phố (UBND TP Buôn Ma Thuột - PV) nghiêm túc rút kinh nghiệm về công tác quản lý xây dựng trên địa bàn. Nếu tiếp tục để xảy ra, khả năng kỷ luật là có”.

công-văn-chỉ-đạo-của-ubnd-tỉnh-đắk-lắk.jpg — Công văn chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Lắk (Theo Tiền Phong)

Được biết, năm 2018, UBND tỉnh Đắk Lắk đồng ý chủ trương cho Cty Nam Sơn thực hiện Dự án nhà ở thương mại tại tổ dân phố 7, phường Tân Lợi trên diện tích 8,6 ha còn nguyên thổ đất nông nghiệp.

Theo quy định, với dự án nói trên, chủ đầu tư cần phải lập quy hoạch chi tiết 1/500, được cấp có thẩm quyền phê duyệt, sau đó hoàn thành nghĩa vụ thuế để chuyển đổi mục đích sử dụng đất mới được triển khai xây dựng. Thế nhưng, Cty Nam Sơn chưa được giao đất đã huy động máy móc rầm rộ cày xới, xây dựng nhà ở (dạng biệt thự) bên trong dự án.

Ngày 12/9/2019 và ngày 8/4/2020 UBND tỉnh Đắk Lắk đã có công văn yêu cầu Cty Nam Sơn ngừng thi công nhưng đơn vị này không chấp hành. Thậm chí, khi cả nước đang thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, công nhân với số lượng rất lớn thi công rầm rộ bên trong dự án (ngày 9/4).

Hữu Thắng