Trong nhiều năm qua, TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng lại được một số chung cư cũ hư hỏng nặng và di dời, tái định cư nhiều hộ dân. Tuy nhiên, kết quả đó còn rất thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu chỉnh trang đô thị của thành phố, chưa đáp ứng được nhu cầu tái định cư của các hộ dân đang sống trong nhiều chung cư hư hỏng, xuống cấp.
Chậm chạp trong cải tạo chung cư cũ
Một số chung cư cũ được xây dựng cải tạo trong thời gian qua có thể kể đến như chung cư lô R Nguyễn Kim; di dời tái định cư toàn bộ hộ dân chung cư lô IV, lô VI Thanh Đa; di dời hơn 98% hộ dân của chung cư 727 Trần Hưng Đạo, quận 5 đang trong tình trạng nguy hiểm sang chung cư 109 Nguyễn Biểu kế cận...
Theo đánh giá của Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA), kết quả này còn rất thấp, mà nguyên nhân chủ yếu là do thủ tục lựa chọn nhà đầu tư theo quy định hiện hành mất rất nhiều thời gian, chưa hợp lý. Hơn nữa, chỉ tiêu quy hoạch áp dụng để xây dựng lại nhà chung cư cũ, hư hỏng chưa tạo điều kiện để nhà đầu tư thu hồi vốn.
Theo số liệu từ HoREA, hiện nay, thành phố có khoảng 474 chung cư cũ cần được kiểm định, phần lớn được xây dựng từ giữa những năm 1960 cho đến nay và có đến 106 chung cư, nhà tập thể đã bị xuống cấp nặng, trong đó có những chung cư đang trong tình trạng nguy hiểm như chung cư 727 Trần Hưng Đạo, quận 5, chung cư Cô Giang, quận 1, chung cư lô 4, lô 6 Thanh Đa, quận Bình Thạnh… Theo kế hoạch, sắp tới thành phố sẽ di dời, tháo dỡ khoảng 70 chung cư cũ với hơn 7.249 hộ dân đang sinh sống và sửa chữa 03 lô chung cư cũ với quy mô 10.000 m2 sàn; đồng thời, sẽ khởi công xây dựng mới thay thế 61 lô chung cư cũ với quy mô khoảng 9.870 căn hộ, tương đương 901.696m2 sàn. Tuy nhiên, tiến độ công tác xây dựng mới các chung cư cũ hư hỏng nặng vẫn còn rất chậm, chưa đáp ứng yêu cầu công tác chỉnh trang đô thị của thành phố, và chưa giải quyết được nhu cầu bức thiết của người dân đang cư ngụ trong các chung cư này, mặt khác, do chưa có cơ chế, chính sách phù hợp nên các doanh nghiệp, các nhà đầu tư chưa mặn mà tham gia.
Số lượng chung cư cũ được xây dựng, cải tạo trong thời gian qua còn quá ít so với số lượng chung cư cũ tồn tại trên địa bàn thành phố
Liên quan đến việc xử lý 474 chung cư cũ, tại buổi làm việc với HoREA ngày 6-3 vừa qua, Bí thư Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh Đinh La Thăng đã đề nghị thành phố phải có cơ chế đặc thù để xử lý. “Cả thành phố có 474 chung cư cũ, mà với cơ chế như hiện nay trong 5 năm tới Sở Xây dựng chỉ dám đưa vào kế hoạch xử lý 24 chung cư. Làm như vậy thì quá chậm, chung cư sẽ xuống cấp và sập hết”, Bí thư Thăng nhấn mạnh.
Tạo điều kiện cho chủ đầu tư các dự án xây dựng chung cư cũ
Theo HoREA, việc lựa chọn chủ đầu tư các dự án chỉnh trang đô thị; xây dựng lại các khu nhà chung cư cũ, hư hỏng như hiện tại vẫn đang còn nhiều bất cập. Để đẩy mạnh việc thực hiện chương trình đột phá thứ 7: Chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ X để chỉnh trang đô thị; xây dựng lại các khu nhà chung cư cũ, hư hỏng; chỉnh trang nhà trên và ven kênh rạch, cần triển khai các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng đối tác công tư (PPP), hoặc hình thức hợp đồng xây dựng chuyển giao (BT). Hiệp hội đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho UBND TP. Hồ Chí Minh xem xét, quyết định lựa chọn nhà đầu tư các dự án chỉnh trang đô thị; xây dựng lại các khu nhà chung cư cũ, hư hỏng; chỉnh trang nhà trên và ven kênh rạch trên địa bàn thành phố, thay vì từng dự án phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định phương án lựa chọn nhà đầu tư như đã quy định tại điều 26 Luật Đấu thầu 2013.
Bên cạnh đó, HoREA cũng đề xuất Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho UBND TP. Hồ Chí Minh xem xét, quyết định chỉ định thầu đối với nhà đầu tư các dự án chỉnh trang đô thị; xây dựng lại các khu nhà chung cư cũ, hư hỏng; chỉnh trang nhà trên và ven kênh rạch trong trường hợp chỉ có một nhà đầu tư đăng ký thực hiện; hoặc chỉ có một nhà đầu tư có khả năng thực hiện thu xếp vốn; hoặc nhà đầu tư đề xuất dự án đáp ứng yêu cầu thực hiện dự án khả thi và hiệu quả cao nhất do UBND TP. Hồ Chí Minh xét duyệt.
Thái An
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định, dù thực hiện theo Luật Đất đai hay theo cơ chế thí điểm của Nghị quyết về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất, tất cả các dự án đó đều phải tuân thủ quy hoạch, bảo đảm việc giữ ổn định 3,5 triệu ha đất lúa, bảo đảm độ che phủ rừng...
Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản sẽ hiệu lực từ ngày 1/8, sớm 5 tháng so với thời điểm đã được Quốc hội quyết định trước đó (1/1/2025), sẽ giúp khơi thông nguồn lực đất đai, tạo điều kiện cho nền kinh tế đất nước phát triển và đảm bảo các chính sách an sinh xã hội cho người dân.