TP Hồ Chí Minh mạnh tay xử lý vi phạm trật tự xây dựng

Hàng loạt vi phạm

Theo số liệu của UBND TP. Hồ Chí Minh, trong thời gian từ 2017 đến giữa năm 2019, tổng số công trình xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng và công trình xây dựng không phép nhưng đủ điều kiện cấp phép xây dựng khoảng 5.800 trường hợp.

Riêng 6 tháng đầu năm 2019 đã có 1.550 công trình không phép, sai phép, sai quy hoạch. Trong đó, quận Bình Tân có 8,5 vụ/ngày và tăng 28% so với cùng kỳ năm 2018. Theo thống kê, năm 2017 bình quân là 7,8 vụ/ngày, năm 2018 là 6,6 vụ/ngày.

Các hành vi vi phạm phổ biến trong trường hợp này là xây dựng trên đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trên đất không được phép xây dựng. Các trường hợp vi phạm xuất hiện nhiều ở các quận, huyện ngoại thành, địa bàn có tốc độ đô thị hóa cao như quận 2, quận 12, quận Bình Tân và Bình Chánh. Tại các quận (huyện) này, việc mua bán đất nền và đất nằm trong quy hoạch bằng giấy viết tay diễn ra phổ biến, dễ dẫn tới gia tăng tình trạng vi phạm trật tự xây dựng.

Không chỉ xảy ra ở địa bàn vùng ven, tại các nhà ở riêng lẻ ở khu vực nội thành, ở những dự án lớn như vụ xây chui 110 biệt thự ở quận 7 tại dự án Green Star Sky Garden  khi chưa có sự cho phép của cơ quan quản lý nhà nước; hay việc nhiều cán bộ quận Thủ Đức, quận 9, huyện Bình Chánh bị kỷ luật liên quan đến vi phạm trật tự xây dựng. Cùng với đó, lãnh đạo đương nhiệm và tiền nhiệm của Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố cũng đã bị phê bình, kiểm điểm vì điều chỉnh quy hoạch cho chủ đầu tư “mọc” thêm tầng tại dự án nhà ở xã hội Tân Bình Apartment số 32 Hoàng Bật Đạt.

Đơn cử tại quận 9, khu đất tiếp giáp đường 6, phường Long Bình do bà Nguyễn Thị Nga sử dụng, nhưng vi phạm trật tự xây dựng, lấn sông trong thời gian dài và không được xử lý dứt điểm. Theo UBND quận 9, khu đất này vi phạm trong lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, san lấp lấn sông, rạch. Bản thân bà Nga không chỉ xây dựng công trình vi phạm mà còn cho một số doanh nghiệp thuê lại làm nhà xưởng và các công trình phụ trên đất nông nghiệp, không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt (đất cây xanh cảnh quan dọc sông, rạch, đất công viên cây xanh và đường dự phòng).

Tương tự quận 9, theo thông tin từ UBND huyện Hóc Môn, trên địa bàn hiện có 17 khu phân lô hộ lẻ và 62 khu phân lô tự phát, không được cơ quan chức năng chấp thuận, sai quy hoạch được duyệt, chưa thực hiện các hạng mục hạ tầng kỹ thuật dẫn tới việc chưa giải quyết hồ sơ nhà đất cho người dân trong khu vực. Huyện đang rà soát, xử lý các trường hợp này.

Một trường hợp khác, liên quan đến khu đất gần 2ha đang tranh chấp giữa Công ty cổ phần Kinh doanh và Phát triển nhà Lê Vũ và chùa Long Vĩnh. Theo đó, mặc dù có các quyết định của Toà án nhân dân quận 2, Chi Cục Thi hành án dân sự quận 2, về việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, trong đó có việc cấm thay đổi hiện trạng tài sản đối với phần đất đang tranh chấp.

Tuy nhiên, UBND phường Bình Trưng Đông lại “làm ngơ” cho việc xây dựng sai phép. Mặc dù trước đó, trong các biên bản làm việc, chính đơn vị này yêu cầu hai bên giữ nguyên hiện trạng. Tuy nhiên, trong các biên bản xác minh sự việc của Chi cục Thi hành án dân sự quận 2, đối tượng đang quản lý, sử dụng đất là ông Võ Phương Lâm, ông này có hành vi làm thay đổi hiện trạng tài sản như phát cỏ, san mặt bằng và làm tấm đan (gạch lót đường). Điều đáng nói, ông Võ Phương Lâm trước đây được trụ trì chùa (ông Thích Minh Nghị) uỷ quyền quản lý, sử dụng đất nhưng hiện tại uỷ quyền đã hết hiệu lực. Thậm chí, UBND phường Bình Trưng Đông còn cấp phép cho phần đất đang tranh chấp bất chấp các quyết định và báo cáo của đơn vị cấp trên cũng như cơ quan thi hành án.

Chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, sai phép

Hệ luỵ việc xây dựng không phép, sai phép là hình thành các khu dân cư và khu nhà xưởng tự phát, phá vỡ quy hoạch, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thực hiện chương trình đột phá chỉnh trang và phát triển đô thị, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Trong nhiều nguyên nhân chủ quan, đáng chú ý là việc thành phố chưa thực hiện tốt quy hoạch, chưa có chương trình nhà ở cho người nhập cư với quy mô mỗi năm có khoảng 200.000 người nhập cư. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp nhiều nơi chưa quyết liệt, còn buông lỏng, xảy ra tiêu cực, có biểu hiện người vi phạm chi tiền cho thanh tra, công chức thì được làm ngơ, lực lượng môi giới, cò bán đất, nhà trái phép luật, các doanh nghiệp, đội xây dựng trái pháp luật không bị xử lý.

Tại Chỉ thị số 23-CT/TU, Ban Thường vụ Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh yêu cầu chính quyền các cấp thành phố chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, trái phép mà không bị xử lý theo pháp luật trước Đại hội đảng cấp quận, huyện. Các cấp uỷ quận - huyện, phường - xã - thị trấn tổ chức sinh hoạt chính trị trong toàn Đảng bộ và mỗi Chi bộ về việc không để xây dựng không phép và trái phép, mỗi Đảng viên cam kết với tổ chức Đảng nơi sinh hoạt không vi phạm pháp luật về đất đai, quy hoạch và xây dựng; các bí thư, chủ tịch UBND quận - huyện, phường - xã - thị trấn cam kết với cấp uỷ cấp trên trực tiếp về việc lập lại trật tự xây dựng trước tháng 6/2020, nếu không cam kết thì cấp uỷ bố trí công tác khác đối với cán bộ này.

Ban Thường vụ Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh cũng chỉ đạo chính quyền thành phố thực hiện một số giải pháp quan trọng, trong đó có việc tổ chức lại lực lượng thanh tra xây dựng và quản lý trật tự xây dựng trên toàn thành phố, thực hiện liên thông trong cấp phép xây dựng về điều kiện đất đai, quy hoạch và thiết kế công trình xây dựng, trên cơ sở đó ban hành quy chế phối hợp để lập biên bản xử lý vi phạm, chuyển cơ quan thanh tra chuyên ngành xử lý sai phạm về quản lý đất đai, quy hoạch và xây dựng.

Mặt khác, về công tác bố trí số lượng lực lượng thanh tra xây dựng và quản lý trật tự đô thị không bình quân chung ở các quận - huyện, phường - xã - thị trấn mà bố trí đông hơn, mạnh hơn ở những địa bàn có nguy cơ xảy ra xây dựng không phép, trái phép. Trong quý 3/2019, bố trí lại cán bộ, công chức ở phường - xã - thị trấn, quận - huyện có nhiều sai phạm, uy tín thấp.

Trong quý 3 và quý 4/2019, công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng kết quả xử lý các tổ chức, cá nhân sai phạm khi xây dựng không phép, sai phép; những đối tượng nào xây dựng và môi giới bán các công trình xây dựng không phép, sai phép với quy mô lớn, gây hậu quả nghiêm trọng cho người mua và trật tự đô thị, có hành vi móc ngoặc với công chức thoái hoá để xây dựng và mua bán trái pháp luật thì xử lý nghiêm minh theo quy định pháp luật.

Đồng thời, Ban Thường vụ Thành uỷ TP. Hồ Chí Minh giao UBND thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng hướng dẫn đầy đủ việc niêm yết giấy phép xây dựng tại tất cả các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố theo quy định để người dân và các cơ quan chức năng có thể kiểm tra, giám sát dễ dàng, xử lý kịp thời các sai phạm.