Xanh hóa phân khúc nhà ở bình dân: Chi phí và lợi ích

Tại Hội thảo "Xanh hóa phân khúc nhà ở bình dân: Chi phí và lợi ích" do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Tập đoàn Capital House (CHG) phối hợp tổ chức diễn ra sáng nay, các chuyên gia đã chỉ ra một số hạn chế trong việc phát triển phân khúc nhà ở xã hội (NOXH) hiện nay.

Ông Đỗ Viết Chiến, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết: Nhà ở đại chúng, nhà ở bình dân hay nhà ở giá rẻ là phân khúc được nhắc đến nhiều trong khoảng 3 năm trở lại đây, bởi nhu cầu ở thực của khách hàng luôn chiếm trên 80%.

Bên cạnh đó, theo khảo sát của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, nhu cầu nhà ở của người dân thuộc phân khúc trung, cao cấp (giá từ 25 triệu đồng/m2 trở lên) chỉ chiếm từ 20 - 30% nhu cầu thị trường và tập trung chủ yếu ở các đô thị lớn. Trong khi đó, nhu cầu về Nhà ở xã hội, nhà ở bình dân (giá dưới 25 triệu đồng/m2) chiếm đến 70 - 80% nhưng nguồn cung lại đang rất thiếu thốn.

Cũng theo đánh giá của VNREA, triển vọng thị trường nhà giá thấp về dài hạn có khả năng diễn biến tốt bởi thời gian qua, khá nhiều đơn vị phát triển bất động sản (BĐS) đã chủ động thay đổi hoặc điều chỉnh chiến lược kinh doanh bằng cách đầu tư sang loại hình căn hộ bình dân.

"Đây là những tín hiệu đáng mừng cho thị trường cũng như những người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, những vướng mắc, khó khăn cả về thể chế và năng lực, chiến lược của các chủ đầu tư, cũng như sự kiểm soát nguồn tài chính BĐS… vẫn là những rào cản khiến phân khúc nhà ở này chưa đáp ứng được kỳ vọng", ông Chiến nhận định.

Chia sẻ về mặt hạn chế của việc phát triển (NOXH) của nước ta, ông Chiến cho biết thêm,  phân khúc NOXH hiện nay vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội xuất phát từ một số nguyên nhân như các doanh nghiệp BĐS không mấy mặn mà đầu tư vào loại hình nhà ở này bởi lợi nhuận thấp và giá bán phải theo mức giá trần, khống chế ở mức không vượt quá 10%, con số này quá thấp so với việc đầu tư vào các dự án thương mại.

Ông Vũ Văn Phong, chuyên gia công trình xanh của IFC cho rằng, trên thế giới, có những công trình đắt mà không xanh và cũng có các công trình xanh không đắt.

“Sự khác biệt nằm ở tiếp cận và tận dụng tối đa các lợi ích mang lại. Nếu định hướng sớm ngay từ giai đoạn ý tưởng kèm khai thác tốt các yếu tố thụ động trong kiến trúc, công trình hoàn toàn có tiềm năng đạt hiệu quả cao về năng lượng, nước và vật liệu xây dựng, giúp đạt chứng nhận công trình xanh EDGE mà không làm gia tăng chi phí, hoặc chỉ tăng ở mức 1-2%”, ông Phong chia sẻ.

Ngoài ra ông Phong cũng nhận định, Việt Nam hoàn toàn có thể ứng dụng những giải pháp trên thế giới mà không hề tốn nhiều chi phí. Với các quốc gia đang phát triển tỷ lệ xây dựng rất nhanh thì áp dụng chứng nhận EDGF là rất phù hợp, để khắc phục toàn bộ những yếu tố yếu kém của thị trường, đặc biệt là tiến độ bán dự án của thị trường bất động sản thì chứng nhận này ứng dụng rộng rãi, phù hợp với tiến độ phát triển.

Từ những kinh nghiệm thưc tế trong việc triển khai dự án EcoHome3 - điểm sáng trên thị trường nhà giá thấp năm 2019 khi đạt được chứng chỉ xanh EDGE, ông Trịnh Tùng Bách, Giám đốc Ban Nghiên cứu và Phát triển của Tập đoàn Capital House cho biết.

“Nhắc đến xanh mọi người đều nghĩ rất đắt hoặc nhiều cây xanh. Do đó, khi mới bắt đầu tiếp cận, chúng tôi cũng gặp nhiều rào cản về suy nghĩ của mọi người. Đôi khi chúng ta chỉ nghĩ về CTX với những giải pháp cao cấp, công nghệ, nguyên vật liệu đắt đỏ… mà quên mất việc áp dụng những giải pháp thiết kế thụ động, những ứng dụng thiết kế thông minh”.

Cũng theo ông Bách, trong quá trình học hỏi áp dụng thực tế đã có nhiều thách thức. Thứ nhất, là chi phí phụ trội cho áp dụng các tiêu chí xanh, thứ hai là chi phí phụ trội và hiệu quả kinh tế, thứ ba là không có hướng dẫn từ cơ quan nhà nước, thứ tư là quy trình thủ tục phức tạp, tốn kém và thứ năm là nhiều bộ tiêu chí chưa thống nhất áp dụng. Trên thị trường hiện nay, phổ biến 2 chứng chỉ LEED và EDGE.

Thứ hai là thách thức từ người mua căn hộ. Bạn bè đồng trang lứa với tôi, khi tiêu chí chọn mua căn hộ của họ cũng hoàn toàn không có yếu tố xanh. Họ chủ quan tâm vị trí đẹp hay không, giao thông thế nào nhưng không quan tâm chủ đầu tư dùng đèn gì, nước tiết kiệm ra sao…

“Nhận thức từ công trình xanh còn hạn chế, lợi ích không rõ ràng, thị trường có quá nhiều dự án gắn mác CTX không rõ ràng. Nhiều nhân viên của chúng tôi bản thân làm trong ngành xây dựng nhưng hỏi về yếu tố xanh cũng rất “lơ mơ”. Thị trường quá nhiều công trình gắn mác GREEN nhưng không rõ ràng như thế nào nên người dùng cũng gặp khó”, ông Bách phân tích thêm.

Nhân sự kiện này ông Jonas Grunder – Phó Trưởng Bộ phận Hợp tá Phát triển Thụy Sĩ, thuộc Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ, đã trao chứng nhận EDGE cho dự án EcoHome 03, đồng thời ghi nhận hiệu quả sử dụng năng lượng của dự án và các đóng góp lợi ích của dự án đối với môi trường .