Câu chuyện XD NTM ở vùng đất khó Mường Lát (Bài 3): Nỗ lực xóa trắng xã NTM

Bài 1: Gian nan huyện nghèo nhất nước xây dựng NTM

Bài 2: Những tư duy lạc hậu của đồng bào Mông đã dần thay đổi

Dồn mọi nguồn lực, tháo gỡ nút thắt

Từ những khó khăn nội lực, với sự vào cuộc từ Trung ương, đến các cấp, ngành của địa phương chung tay xây dựng huyện Mường Lát để xóa trắng xã nông thôn mới trong giai đoạn 2020-2025. Đến nay, trên địa bàn huyện đang triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Đối với nguồn ngân sách để huyện Mường Lát xóa trắng xã NTM là rất lớn: Giai đoạn 2011 - 2021, toàn huyện được bố trí hơn 1,1 nghìn tỷ đồng (trong đó vốn ngân sách chiếm 37,11%; vốn nông thôn mới Trung ương chiếm 31,13%...).

Qua đúc kết của quá trình xóa nghèo tại huyện Mường Lát làm sao để tạo được sinh kế cho đồng bào, để người dân chủ động vươn lên thoát nghèo, không “trông chờ, ỷ lại” vào nhà nước. Chính những trăn trở đó, Nghị quyết số 11-NQ/TU ngày 29/9/2022 về Xây dựng và phát triển huyện Mường Lát đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa ra đời, để tổng nguồn vốn khoảng 730 tỷ phân bổ giai đoạn 2022-2025 đạt được thành công với mong mỏi của Đảng ta.

Sau gần 02 năm thực hiện, các cấp Ủy Đảng từ huyện đến cơ sở đã triển khai thực hiện tốt công tác tuyên truyền đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cũng như tinh thần của Nghị quyết 11-NQ/TU đã đưa vào cuộc sống của người dân, đem lại kết quả khả quan đối với huyện Mường Lát.

Đến nay, huyện xây dựng được bản đồ nông hoá thổ nhưỡng, hình thành các vùng sản xuất tập trung, có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế gắn với thị trường tiêu thụ; liên kết bao tiêu các sản phẩm có lợi thế, giá trị kinh tế cao phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, tập quán canh tác của người dân địa phương (Mở rộng diện tích liên kết sản xuất lúa nếp Cay Nọi, bí thơm Đồng Sa, mận, đào, măng khô... ) trở thành các sản phẩm chủ lực.

Ông Bùi văn Nhân, Chủ tịch UBND xã Mường Chanh cho biết: Trên địa bàn xã Mường Chanh có 809 hộ/3.765 nhân khẩu, sinh sống tại 9 bản với 4 dân tộc sinh sống là Thái, Mường, Khơ mú và Kinh. Với chiều dài 22,5km đường biên giới tiếp giáp với huyện Viêng Xay, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Đoàn kinh tế Quốc phòng 5 hỗ trợ xã Mường Chanh trồng cây xanh, hoàn thành tiêu chí xây dựng NTM.

Là một xã có nhiều lợi thế đất đai thổ nhưỡng, diện tích rộng, ít bị thiên tai hơn các xã khác, hệ sinh thái lâm nghiệp phong phú và đa dang,có diện tích lúa nước lớn 170-180ha. Chủ yếu là đồng bào Thái rất chăm chỉ, chiếm 98%, chính vì thế, việc xây dựng kinh tế của địa phương chuyển biến khá sâu sắc.

Theo ông Nhân, Nghị quyết 11 về xây dựng phát triển Mường Lát trong đó có xã Mường Chanh đã góp phần hướng đi đúng cho phát triển kinh tế. Sản xuất nông nghiệp có bước phát triển.

Vì vậy, xã Mường Chanh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhân dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, phù hợp với điều kiện khí hậu, thời tiết và đất đai của địa phương; hỗ trợ, giúp người dân tiếp cận các nguồn vốn, tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học- kỹ thuật, xây dựng các mô hình trồng trọt chăn nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Nhiều mô hình sản xuất được triển khai và nhân rộng trong toàn xã như: Mô hình chăn nuôi lợn bản địa, trồng cam tại bản Cang; chăn nuôi bò ở bản Na Hin; trồng cây lâm nghiệp tại bản Piềng Tặt; trồng lúa nếp Cay Nọi với diện tích 180ha tại bản Chai, bản Bóng; chăn nuôi bò sinh sản và vịt đẻ trứng tại bản Lách... Nhờ đó, năm 2023 thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 41 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn 18%.

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư, từng bước hoàn thiện; hoạt động văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực. Hạ tầng các công trình giáo dục, y tế được đầu tư, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu của người dân, tỉ lệ người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 96,7%.

Tháng 6/2024, xã đã hoàn thành được 16 tiêu chí. Để hoàn thành nhiệm vụ các tiêu chí còn lại, Bộ đội biên phòng 5 đã hỗ trợ xã Mường Chanh nguồn kinh phí và nhân lực trồng cây xanh ven đường hoàn thành tiêu chí môi trường và các hộ nghèo đa chiều; đến nay xã đạt được 18 tiêu chí, hiện còn tiêu chí về thu nhập phấn đấu cuối năm 2024 sẽ hoàn thành xây dựng nông thôn mới.

Ông Hà Văn Ca, Bí thư Huyện ủy Mường Lát cho biết, năm 2021 đến năm 2023, nguồn vốn ngân sách xây dựng NTM huyện 71,631 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 45,302 tỷ đồng, ngân sách tỉnh 6,96 tỷ đồng, ngân sách huyện, xã 150 triệu đồng, nguồn xã hội hóa 19,219 tỷ đồng).

Đối với xã Mường Chanh, có thể nói, Nghị quyết 11 của Tỉnh ủy Thanh Hóa đã làm thay đổi được nền kinh tế của địa phương, phong trào phát triển kinh tế hộ gia đình, đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong toàn xã, đưa xã Mường Chanh nói riêng và huyện Mường Lát nói chung chuẩn bị hoàn thành mực tiêu xã Mường Chanh đạt chuẩn xã nông thôn mới như nhiệm vụ đề ra.

Giải pháp, hướng đi mới

Ông Ca chia sẻ, Nghị quyết 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã thổi một “luồng gió mới”, cùng các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế thúc đẩy kinh tế - xã hội ngày càng phát triển.

Qua đó, giúp đồng bào dân tộc thiểu số thay đổi nhận thức, cách thức, chuyển từ sản xuất “tự cung, tự cấp” sang sản xuất hàng hóa. Người dân đã tự chủ động, tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế hộ, vươn lên thoát nghèo bền vững, không trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Tuy chặng đường phía trước đang mở ra cho Mường Lát những thuận lợi, song khó khăn, thách thức vẫn không hề nhỏ.