Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở NN&PTNT tỉnh Hà Nam), công tác bảo vệ cho vật nuôi, thủy sản trong mùa nắng nóng là hoạt động cần thiết, quan trọng nhằm bảo vệ an toàn duy trì hoạt động bình thường cho vật nuôi. Người chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cần thực hiện tốt và đồng bộ các giải pháp.
Đối với đàn vật nuôi, về thức ăn, nước uống: Cân đối khẩu phần thức ăn cho từng đối tượng, giai đoạn phát triển, khai thác của từng loại vật nuôi, nhất là bổ sung nhiều thức ăn rau xanh như rau, cỏ tươi, củ, quả... và các loại vitamin, glucoza, chất điện giải đảm bảo đủ nước sạch, mát và thường xuyên cho vật nuôi uống và dễ ràng tiếp cận.
Bổ sung nhiều thức ăn rau xanh như rau, cỏ tươi
Sau những đợt nắng nóng kéo dài, đàn gia súc, gia cầm thường mệt mỏi, sức đề kháng giảm, tăng nguy cơ mắc bệnh, giảm lượng sữa, trứng… vì vậy, cần có phương án bổ sung kịp thời các vitamin, chất dinh dưỡng... nhằm nâng cao sức đề kháng cho đàn vật nuôi. Tăng cường chăm sóc gia súc non do khi thời tiết nắng nóng sức đề kháng của chúng thấp hơn so với các con trưởng thành.
Đối với trâu, bò, dê... những ngày nắng nóng, nền nhiệt độ tăng cao cần nuôi nhốt vật nuôi trong chuồng hoặc những nơi có bóng mát, dưới tán cây và sử dụng quạt, vận hành hệ thống strees nhiệt, phun nước trên mái, hành lang chuồng để giảm nhiệt độ, tuyệt đối không chăn thả và tắm gia súc lúc trời đang nắng nóng; bố trí cho vật nuôi ăn vào thời điểm mát mẻ lúc sáng sớm hoặc chiều muộn và đêm.
Giảm bớt mật độ nuôi nhốt đối với gia cầm: Gà úm 50-60 con/m2, gà 0,5-1 kg nhốt 20-30 con/m2, gà 2-3 kg nhốt 7-10 con/m2. Nếu nóng quá có thể thả ra vườn, gốc cây quanh chuồng. Đối với gà đẻ, nên tránh nuôi quá béo bằng cách giảm bớt năng lượng trong khẩu phần thức ăn, cho ăn thêm rau xanh; đối với lợn: mật độ nuôi nhốt đối với lợn nái là 3- 4/m2/con, lợn thịt là 2 m2/con. Cho uống đủ nước và cân đối khẩu phần dinh dưỡng.
Quản lý chuồng trại chăn nuôi: Chuồng trại cần được giữ vệ sinh sạch sẽ và thông thoáng, hàng ngày thu gom phân và rác thải, thực hiện ủ phân sinh học, không thải trực tiếp ra môi trường; vệ sinh máng ăn, máng uống không để dư thừa gây ôi thiu; những ngày nhiệt độ cao có thể phun nước lên mái chuồng để hạ bớt nhiệt; có rèm che xung quanh để những ngày nắng nóng mở lên nhằm thoát nhiệt; trồng nhiều cây xanh, che chắn xung quanh để có nhiều bóng mát; có hệ thống cửa để thông gió, nếu có điều kiện nên bố trí quạt thông gió, hệ thống strees nhiệt, hệ thống phun sương, phun nước trên mái...
Vệ sinh phòng bệnh: Đảm bảo nền chuồng sạch, khô ráo, cống rãnh không đọng phân, nước thải nhằm hạn chế phát sinh ruồi, muỗi và các sinh vật gây bệnh khác; tiêm đầy đủ các loại vacxin cho gia súc, gia cầm để tăng cường khả năng miễn dịch; định kỳ phun thuốc sát trùng để diệt ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt… (01 lần/tuần) và tẩy giun, sán cho vật nuôi (01 lần/6 tháng); phát hiện sớm gia súc, gia cầm ốm, nhiễm bệnh để cách ly, điều trị, xử lý kịp thời và thông báo với nhân viên thú y xã để tránh dịch bệnh lây lan rộng;
Thả bèo tây hoặc dùng lưới chống nắng
Đối với nuôi trồng thủy sản, thuỷ sản nuôi trong ao, ruộng: Kiểm tra bờ, cống ao để tránh hiện tượng rò rỉ nước; duy trì mực nước trong ao thường xuyên trên 1,5 m. Tăng cường oxy cho ao nuôi từ nửa đêm về sáng; những nơi có điều kiện thay nước có thể bổ sung thêm từ 15-20% lượng nước mới vào ao dưới dạng phun mưa (tốt nhất vào sáng sớm). Thả bèo tây hoặc dùng lưới chống nắng (cao hơn mặt nước trên 2m) che phủ 1/3 diện tích mặt ao để hạn chế bức xạ ánh sáng mặt trời, ổn định nhiệt độ nước trong ao, tránh gây sốc cho cá. Giảm 50% lượng thức ăn khi trời nắng nóng trên 350C; bổ sung vitamin C, khoáng chất, chế phẩm sinh học vào thức ăn nhằm tăng cường sức đề kháng cho thủy sản. Định kỳ (2 tuần/lần) sử dụng vôi bột hòa tan tạt đều khắp ao để khử trùng nguồn nước và ổn định pH trong ao (với lượng 1,5 - 2 kg vôi bột/100 m3 nước). Thường xuyên kiểm tra môi trường và hoạt động của thủy sản nuôi, nhất là vào sáng sớm, chiều tối; sớm phát hiện những biểu hiện bất thường và kịp thời xử lý; chủ động thu hoạch thuỷ sản nuôi khi đạt kích cỡ thương phẩm.
Đối với thủy sản nuôi lồng bè: Đảm bảo mật độ lồng nuôi phù hợp, sử dụng lưới chống nóng che bề mặt lồng bè nuôi, đảm độ sâu của lồng ở mức 2,5-3,0 m so với mặt nước. Giảm 50-70% lượng thức ăn hoặc ngừng cho ăn vào những ngày nắng nóng gay gắt; chọn loại thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao kết hợp với việc bổ sung vitamin C, khoáng chất, chế phẩm để duy trì sức khỏe thuỷ sản nuôi. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra sức khỏe thủy sản nuôi, thu gom thức ăn thừa, xác thủy sản bệnh, chết, vệ sinh lồng nuôi; treo túi vôi ở lồng nuôi để hạn chế sự phát triển của mầm bệnh. Chuẩn bị sẵn sàng máy sục khí, trang thiết bị cần thiết và nhiên liệu, vật liệu để ứng phó với các biến động môi trường, thời tiết, gió, bão ...; thường xuyên kiểm tra môi trường và hoạt động của thủy sản nuôi, nhất là vào sáng sớm, chiều tối; sớm phát hiện những biểu hiện bất thường và kịp thời xử lý. Tiến hành thu hoạch khi thủy sản nuôi đạt kích cỡ thương phẩm; hạn chế đánh bắt, san thưa, vận chuyển, thả giống vào những ngày nắng nóng hoặc thời điểm nắng nóng trong ngày.