Xác định xây dựng nông thôn mới (NTM) là quá trình thường xuyên, liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, sau gần 5 năm xây dựng thành công huyện NTM, Thọ Xuân (Thanh Hóa) đang nỗ lực “cán đích” NTM nâng cao.
Để hiểu rõ hơn về nhiệm vụ, giải pháp mà huyện đã và sẽ triển khai, phóng viên Kinh tế nông thôn có cuộc trao đổi với ông Lê Đình Hải, Bí thư Huyện ủy, Trưởng ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện Thọ Xuân.
Năm 2019, với sự nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, Thọ Xuân đã xây dựng thành công huyện đạt chuẩn NTM; huyện cũng đã đề ra mục tiêu đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2024. Trong quá trình thực hiện, huyện đã đạt được những thành tựu gì, thưa ông?
Để đạt được mục tiêu xây dựng NTM, Đảng bộ, chính quyền huyện Thọ Xuân xác định đây là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị và toàn thể Nhân dân trong huyện. Đặc biệt, Nhân dân là chủ thể thực hiện và là người được hưởng lợi từ chương trình này. Ngay khi bắt tay vào xây dựng NTM, chương trình đã được sự hưởng ứng, tham gia nhiệt tình của đông đảo người dân thông qua các hành động, phong trào quần chúng sôi nổi.
Bí thư Huyện ủy Lê Đình Hải kiểm tra tiến độ xây dựng nông thôn mới.
Đến nay, huyện đã đạt được một số thành tựu nổi bật: 26/26 xã NTM duy trì đạt 19/19 tiêu chí NTM nâng cao theo bộ tiêu chí mới, 13/26 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 02 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có 32 sản phẩm OCOP.
Kinh tế nông nghiệp, nông thôn chuyển dịch tích cực theo hướng sản xuất hàng hóa với quy mô, hiệu quả cao hơn. Diện tích sản xuất lúa đạt 15.000ha, diện tích lúa liên kết sản xuất hàng năm 1.000ha trở lên. Phát triển vùng liên kết sản xuất bao tiêu sản phẩm cho các hộ nông dân ở 12 xã vùng bán sơn địa nằm trong quy hoạch vùng mía nguyên liệu, với diện tích 1.800ha. Diện tích cây ăn quả được mở rộng (diện tích cây ăn quả đạt 1.608ha, trong đó có 407ha tập trung từ 3ha trở lên). Liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp để sản xuất các loại cây xuất khẩu như: ớt, ngô ngọt, dưa,... với diện tích 500 - 700 ha/năm.
Xây dựng vùng sản xuất rau an toàn tập trung, diện tích trên 48,5ha; vùng sản xuất rau, hoa, quả an toàn trong nhà màng, nhà lưới 55,5ha... Mô hình tích tụ, tập trung đất đai để hình thành các khu trang trại liên kết trong chăn nuôi như: Trại gà Phú Gia tại Xuân Phú, Trại gà 3F Việt tại xã Thuận Minh, Trại gà tại Xuân Hưng,…
Với kết quả trên, đến hết năm 2023, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp, thuỷ sản đạt 4,5%. Giá trị sản xuất trên 1ha đất trồng trọt và nuôi trồng thuỷ sản đạt 147,5 triệu đồng.
Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn được tập trung đầu tư cải tạo, nâng cấp đồng bộ theo quy hoạch. Toàn huyện đã đầu tư xây mới và nâng cấp được 269,7km đường giao thông nông thôn các loại (60,7km đường xã, liên xã; 105km đường thôn, ngõ, xóm; rãnh thoát nước 104km). Năm 2023, có 650 hộ hiến đất mở đường giao thông, với tổng chiều dài 22,2km.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, tiếp tục phát triển. Các chính sách xã hội và anh sinh xã hội đảm bảo kịp thời. Các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp được bảo tồn và phát huy; các phong trào, hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao phát triển rộng khắp; giáo dục và đào tạo của huyện luôn đứng tốp đầu của tỉnh.
Hướng tới hoàn thành các tiêu chí đạt chuẩn NTM nâng cao như kế hoạch, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện đã có những định hướng và cách làm như thế nào, thưa ông?
Xác định xây dựng NTM là quá trình lâu dài, liên tục, mục tiêu nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn, vì thế, ngay sau khi được công nhận huyện đạt chuẩn NTM, chúng tôi tiếp tục chỉ đạo các xã đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao và hướng tới huyện đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2024.
Sản phẩm OCOP góp phần vào thực hiện Chương trình xây dựng NTM.
Đặc biệt, Bann chỉ đạo xác định nội dung cốt lõi trong thực hiện mục tiêu xây dựng huyện NTM nâng cao là phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn và giải quyết các vấn đề cấp thiết ở nông thôn. Trong đó tập trung phát triển đa dạng các loại hình kinh tế nông thôn. Cơ cấu lại ngành nông nghiệp đi vào chiều sâu, phát huy hơn nữa các sản phẩm chủ lực của huyện theo hướng đẩy mạnh liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị lấy các doanh nghiệp, HTX làm hạt nhân. Nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP để tiếp cận thị trường; tập trung giải quyết các vấn đề cấp thiết ở nông thôn như: xử lý rác thải, nước sinh hoạt, nước sạch, xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, vườn mẫu...
Cùng với đó, xác định nguồn lực xây dựng NTM từ nội lực là chính, tranh thủ nguồn lực từ cấp trên và từ nguồn xã hội hóa trên cơ sở kế hoạch đầu tư công trung hạn từ ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 đã được HĐND các cấp quyết nghị, các địa phương bám sát quy hoạch, đề án, phát huy dân chủ, công khai, minh bạch trong huy động và sử dụng nguồn lực để tạo sự tin tưởng, đồng thuận của Nhân dân, phát huy tốt vai trò chủ thể của người dân và cộng đồng trong việc tham gia xây dựng NTM. Trong đó, ưu tiên nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng thiết yếu, đảm bảo kết nối đồng bộ, hài hòa giữa phát triển nông nghiệp và công nghiệp, đô thị và nông thôn, ưu tiên đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và xây dựng NTM.
Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo tiếp tục rà soát, đánh giá cụ thể từng tiêu chí theo bộ tiêu chí Quốc gia về xã, huyện xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu trên địa bàn; xây dựng kế hoạch, lộ trình, huy động nguồn lực và phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho các phòng ngành, đơn vị, địa phương thực hiện việc duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí ở các địa phương đã được công nhận và các địa phương đang hoàn thiện các tiêu chí xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Xây dựng đạt chuẩn NTM đã khó, để duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM còn khó hơn. Xin ông chia sẻ cách làm của Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện?
Thọ Xuân xác định, xây dựng NTM là quá trình thường xuyên, liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, từ NTM lên NTM nâng cao, rồi NTM kiểu mẫu... Xuất phát từ mục tiêu ấy, huyện đã và đang tập trung quyết liệt các giải pháp đồng bộ nhằm duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được một cách thực chất, bền vững và ngày càng hoàn thiện. Để thực hiện được mục tiêu đó, huyện đã và đang tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất, tập trung đẩy mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả, mở rộng diện tích sản xuất theo mô hình cánh đồng mẫu lớn, liên doanh, liên kết, tạo bước đột phá, nâng cao thu nhập cho người dân. Đây là vấn đề cốt lõi trong xây dựng NTM, khi thu nhập được nâng lên thì người dân sẽ có điều kiện góp sức người, sức của nhiều hơn cho việc duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí.
Hai là, tập trung huy động, lồng ghép, quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; các dự án hỗ trợ có mục tiêu của Trung ương, tỉnh, vốn từ ngân sách nhà nước và huy động các nguồn lực xã hội hóa, để đầu tư, nâng cấp các cơ sở hạ tầng thiết yếu, công trình trực tiếp phục vụ sản xuất, phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng của Nhân dân.
Ba là, thành lập các tổ công tác để tập trung chỉ đạo việc duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đảm bảo thường xuyên, liên tục, hiệu quả, khắc phục tư tưởng “nghỉ ngơi” của các địa phương sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM. Thực hiện chế độ, vai trò trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền được phân công phụ trách gắn kết quả thực hiện với đánh giá xếp loại chất lượng cán bộ, công chức hàng năm.
Xin cảm ơn ông. Chúc huyện Thọ Xuân cán đích NTM đúng kế hoạch!
Từ năm 2010, Liên Hợp quốc đã công nhận Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong hiện thực hóa các Mục tiêu Thiên niên kỷ, hoàn thành trước thời hạn gần 10 năm 3 mục tiêu (xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực, phổ cập giáo dục tiểu học, tăng cường bình đẳng giới và vị thế cho phụ nữ) và có nhiều tiến bộ, đạt tiệm cận 5 mục tiêu còn lại.
Trong 5 ngày, từ 7/9 đến 12/9, “quái” bão YAGI (bão số 3) với sức gió cấp 12 -13, giật cấp 14 -15 -16 đã đổ bộ vào Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội,… và sau đó, hoàn lưu của nó gây mưa lớn liên tục trên toàn miền Bắc đã gây những tổn thất vô cùng to lớn về người và thiệt hại rất nặng nề về tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.
Xuất khẩu nông sản của ta hiện trong TOP 10 -15 thế giới. Nông sản Việt có mặt tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, kim ngạch tăng mạnh trong 15 năm qua: năm 2009 mới chỉ gần 16,5 tỷ USD thì năm 2014, kim ngạch đạt 31 tỷ USD, năm 2019 đạt 41,3 tỷ USD, năm 2023 đạt trên 53 tỷ USD, đến hết tháng 7 năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 34,27 tỷ USD, phấn đấu đạt 57 -58 tỷ USD cả năm.