Các tàu vỏ thép bị hư hỏng sẽ hoạt động trở lại vào cuối tháng 8

Với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là sự hưởng ứng, tham gia tích cực của người dân, việc triển khai thực hiện Nghị định 67/2014/NĐ-CP trong 3 năm qua đã thu được nhiều kết quả rất quan trọng.

Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Về chính sách đầu tư, theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, tuy chưa đáp ứng yêu cầu nhưng Ngân sách Nhà nước (NSNN) bước đầu đã duy trì ưu tiên bố trí vốn đầu tư các chương trình hỗ trợ có mục tiêu thuộc lĩnh vực thuỷ sản gồm khu neo đậu tránh trú bão cho tàu; đầu tư phát triển hạ tầng nuôi trồng thuỷ sản; chương trình phát triển giống thủy sản.

Năm 2015, NSNN đã bố trí 1.501 tỷ đồng, tăng 30,5% so với năm 2014 (1.150 tỷ). Trong đó, nguồn vốn đầu tư qua Bộ NN&PTNT quản lý là 160 tỷ (năm 2014 là 90 tỷ) tăng 78%; nguồn vốn chương trình hỗ trợ có mục tiêu thuộc lĩnh vực thủy sản gồm đầu tư các dự án khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá là 480 tỷ đồng (năm 2014: 383 tỷ đồng), tăng 25%; dự án đầu tư phát triển hạ tầng nuôi trồng thuỷ sản bố trí 640,5 tỷ đồng (năm 2014 là 590 tỷ đồng), tăng 8%. Đầu tư cho chương trình giống thủy sản là 220,2 tỷ đồng (năm 2014 là 115,2 tỷ đồng), tăng 91%.

Tính đến ngày 30/6/2017, các ngân hàng thương mại đã ký hợp đồng tín dụng để đóng mới, nâng cấp 993 tàu (593 tàu vỏ gỗ, 333 tàu vỏ thép và 67 tàu vỏ vật liệu mới), chiếm 92% tổng số hồ sơ đề nghị vay vốn của chủ tàu. Tổng số tiền cam kết cho vay là 9.814 tỷ đồng; giải ngân cho vay theo tiến độ đóng mới, nâng cấp tàu đạt 8.928 tỷ đồng, dư nợ đạt 8.762 tỷ đồng, tăng 14% so với 31/12/2016.

Với nguồn vốn này, tính đến 31/7/2017 đã có 761 tàu cá đóng mới đi vào hoạt động, trong đó có 301 tàu vỏ thép, 53 tàu composite, 407 tàu vỏ gỗ đóng mới và 105 tàu cá nâng cấp đi vào hoạt động sản xuất.

Theo báo cáo của các địa phương có 27/28 tỉnh, thành phố ven biển đã phê duyệt danh sách các chủ tàu đủ điều kiện vay vốn để đóng mới, nâng cấp cho 1.948/2.284 tàu, trong đó đóng mới 1.510, đạt 66,11 % (tàu vỏ thép và vật liệu mới là 768 tàu, chiếm 51%; tàu vỏ gỗ là 742 tàu, chiếm 49%). Số tàu cá phân theo nhóm nghề: tàu làm nghề câu 85 chiếc, nghề lưới rê 420 chiếc; nghề lưới vây 427 chiếc; nghề lưới chụp 341 chiếc và tàu dịch vụ hậu cần là 237 chiếc; số tàu nâng cấp 438 tàu.

Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại đã thực hiện giải ngân hồ sơ vay vốn lưu động cho 267 lượt khách hàng. Một chính sách hỗ trợ rất quan trọng nữa để ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển là bảo hiểm cho thân tàu, ngư lưới cụ. Năm 2015, tổng giá trị bảo hiểm là 25.169 tỷ đồng; tổng số tàu tham gia bảo hiểm thân tàu, ngư lưới cụ là 10.602 tàu cá; tổng số lượng thuyền viên được bảo hiểm là 102.784 thuyền viên; tổng số phí bảo hiểm là 261,9 tỷ đồng. Con số này tiếp tục tăng lên trong năm 2016. Tổng giá trị bảo hiểm là 39.722 tỷ đồng; tổng số tàu tham gia bảo hiểm thân tàu, ngư lưới cụ là 12.579 tàu cá; tổng số lượng thuyền viên được hưởng bảo hiểm là 128.291 thuyền viên; tổng số phí bảo hiểm là 400 tỷ đồng.

Cùng với các chính sách hỗ trợ tín dụng, thực hiện Nghị định 67, các bộ, ngành, địa phương đã triển khai nhiều chính sách khác như chính sách hỗ trợ đào tạo hướng dẫn thuyền viên; chính sách hỗ trợ vận chuyển hàng hóa... Các địa phương đã xây dựng kế hoạch, dự toán kinh phí và tổ chức đào tạo, hướng dẫn thuyền viên tàu cá vận hành tàu vỏ thép, tàu vỏ vật liệu mới. Đến nay đã hướng dẫn kỹ thuật khai thác, bảo quản sản phẩm theo công nghệ mới cho 2.347 thuyền viên với kinh phí là 9.409 triệu đồng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Vũ Văn Tám cũng thừa nhận, trong quá trình thực hiện Nghị định 67, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc cần được khắc phục.

Cụ thể, các hạng mục đầu tư từ nguồn vốn NSNN cho cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão chưa đồng bộ; do lần đầu triển khai đóng tàu vỏ thép nên ngư dân còn lúng túng chọn chọn cơ sở đóng tàu, tư vấn thiết kế và công tác giám sát thi công; công tác đăng kiểm còn thiếu về nguồn lực, yếu về trình độ. Một số tàu vỏ thép của ngư dân bị rỉ sét nặng phần vỏ, máy tàu bị hư hỏng, trang thiết bị khai thác, hàng hải hoạt động kém, gây thiệt hại cho ngư dân, ảnh hưởng lớn đến chính sách của Đảng và Nhà nước. Theo thống kê, đã có 40 tàu đóng mới theo Nghị định 67 của ngư dân Bình Định, Phú Yên, Thanh Hóa, Quảng Nam,... bị hư hỏng.

“Hiện, các tàu vỏ thép bị hư hỏng đã được các cơ sở đóng tàu, ngư dân và các đơn vị liên quan tiến hành khắc phục, sửa chữa theo quy định, dự kiến đến cuối tháng 8/2017 hoàn thành và tiếp tục đi vào hoạt động”, ông Tám khẳng định.

Lãi suất cho vay cao, phương thức cho vay và cơ chế cho vay chưa phù hợp và chưa có cơ chế rủi ro cho các ngân hàng thương mại nên chưa tạo được sự tích cực cho vay và ngư dân thấy quá phiền phức nên không muốn vay,...

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng yêu cầu: "Các bộ, ngành và các địa phương phải khắc phục ngay những hạn chế tại Nghị định 67 diễn ra thời gian qua. Đồng thời, sớm hoàn thiện sửa đổi Nghị định cho phù hợp, triển khai dễ dàng hơn, hiệu quả hơn... để có thể ban hành ngay trong quý IV này áp dụng được vào đầu năm 2018". 

Phó thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Nông nghiêp và PTNT  cùng các bộ ngành liên quan phải tập trung sớm khắc phục sợ cố tàu vỏ thép hỏng hóc. "Việc này phải làm ngay, đây là việc vừa có ý nghĩa kinh tế, vừa có ý nghĩa chính trị, xã hội cao. Đồng thời, xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức có sai phạm trong vụ việc đóng tàu hư hỏng, đóng mới không đảm bảo chất lượng", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Phó thủ tướng cũng đề nghị các ngân hàng phải tháo gỡ khó khăn trong việc vay vốn của ngư dân. Rà soát lại quy trình đăng kiểm tàu cá, đảm bảo tàu xuất xưởng phải đạt chất lượng. Nếu tàu đi vào hoạt động không tốt, đăng kiểm phải chịu trách nhiệm. Cùng đó, tăng cường giám sát quá trình đóng tàu và ngư dân cần tham gia quá trình này. 

"Bộ Nông nghiệp và PTNT phải rà soát quy hoạch lại số lượng tàu cá, để xem cần tăng hay giảm số lượng tàu, gắn với điều tra nguồn lợi thủy sản để vừa đảm bảo được nguồn lợi thủy sản, đồng thời phù hợp với khả năng đánh bắt thủy sản, đáp ứng được yêu cầu tham gia bảo vệ chủ quyền quốc gia, chủ quyền biển đảo", Phó thủ tướng nói. 

Khánh Nguyên