Chi tiết các sai phạm tại Dự án The Diamond Park của VIDEC

Cụ thể: Thu hồi đất trước khi có quyết định đầu tư, làm hạ tầng trước khi được duyệt, chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính, huy động vốn trái phép…  

Mới đây, UBND TP.Hà Nội đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ sau khi Thanh tra TP.Hà Nội có kết luận thanh tra toàn diện về dự án khu nhà ở cho người thu nhập thấp (The Diamond Park) tại xã Tiền Phong, huyện Mê Linh, TP. Hà Nội.

Theo đó, Dự án The Diamond Park do Công ty cổ phần Tập đoàn Videc (Videc Group), tiền thân là Công ty cổ phần Đầu tư - Thiết kế và Xây dựng Việt Nam, làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt quy hoạch chỉ tiết 1/500, giao đất và cho phép đầu tư giai đoạn trước khi điều chỉnh địa giới hành chính huyện Mê Linh hợp nhất về TP.Hà Nội (trước ngày 1/8/2008).

Đến thời điểm thanh tra, dự án rộng gần 16,8ha này đã giải phóng mặt bằng được hơn 95%; đã thi công san nền, thoát nước, đường giao thông, chiếu sáng… Tuy nhiên, kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt loạt tồn tại, sai phạm trong quá trình thực hiện dự án. 

Kết luận thanh tra Dự án The Diamond Park của Thanh tra TP. Hà Nội.

Nhiều sai phạm trong phê duyệt chủ trương đầu tư và quy hoạch

Kết luận thanh tra xác định, UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt quy hoạch 1/500, cho phép đầu tư dự án, nội dung đầu tư bao gồm xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị, xây dựng một phần là nhà biệt thự và nhà liền kê (chiêm 70,92% tổng diện tích đất ở) và có một phần xây chung cư phục vụ cho người thu nhập thấp (chiếm 29,08% trên tổng diện tích đất ở).

Điều này có sự thay đổi so với chủ trương đầu tư ban đầu do Ban quản lý khu Công Nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc đề xuất và đã được UBND tỉnh Vĩnh Phúc, Tỉnh ủy Vĩnh Phúc chấp thuận (xây dựng Khu nhà ở cho người thu nhập , thấp). Tuy nhiên, dự án vẫn giữ nguyên tên gọi là Khu nhà ở cho người thu nhập thấy đã tạo ra tranh cãi trong dư luận và gây bức xúc trong xã hội.

Về phê duyệt quy hoạch, Kết luận thanh tra nêu rõ, dự án án không được lập nhiệm vụ quy hoạch chi tiết 1/500 là vi phạm quy định về chủ đầu tư các dự án đầu tư xây dựng công trình tập trung có trách nhiệm tổ chức lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 thuộc phạm vi dự án do mình đầu tư.

Mặt khác, quy hoạch chỉ tiệt tỷ lệ 1/500 được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt có nội dung khác so với quy hoạch chi tiết ty lệ 1/2000 Khu đô thị mới Mê Linh (năm 2006) cũng là không đúng quy định của pháp luật trong việc đảm bảo phù hợp với quy hoạch chỉ tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000.

Phối cảnh dự án The Diamond Park.

Bên cạnh đó, về duyệt giá thu tiền sử dụng đất, UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất trước khi GPMB và bàn giao đất thực tế là không phù hợp với quy định về việc cấp Giấy chứng nhận: quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.

Ngoài ra, về phê duyệt ưu đãi đầu tư cũng không đúng quy định của pháp luật. Cụ thể, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có Quyết định số 2792/QĐ-UBND ngày 31/07/2008 về việc áp dụng ưu đãi đầu tư miễn tiền sử dụng đất đối với diện tích xây dựng nhà chung cư là không đúng với thẩm quyền.

Kết luận thanh tra cũng xác định, việc UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho phép ưu đãi về mức thuế thu nhập doanh nghiệp cho chủ đầu tư kể từ khi bắt đầu đi vào hoạt động kinh doanh là không phù hợp vì dự án Khu nhà ở cho người thu nhập thấp có một phần nhà thu nhập thấp và một phần là biệt thự, nhà liền kề không thuộc danh mục lĩnh vực, địa bàn ưu đãi đầu tư.

Việc xác định tổng mức đầu tư, phương pháp xác định một số chi phí trong tổng mức đầu tư tại thiết kế cơ sở chưa phù hợp theo nội dung văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng. Cụ thể: chi phí xây lắp nhà chung cư, biệt thự, liền kê tính cao hơn suất vốn đầu tư xây dựng do Bộ Xây dựng công bố.

Thu hồi đất trước khi có quyết định đầu tư, làm hạ tầng trước khi được duyệt

Theo Quyết định số 2365/QĐ-UBND ngày 11/7/2008, với quy mô 14,45 ha, dự án The Diamond Park được phê duyệt là dự án khu nhà ở hỗn hợp, trong đó chỉ có một phần xây dựng nhà ở xã hội còn lại là diện tích nhà ở thấp tầng và công trình hỗn hợp.

Theo lý giải của chủ đầu tư, dự án có tên pháp lý Khu nhà ở cho người thu nhập thấp thực tế chỉ là cách đặt tên để định hướng sản phẩm theo phân khúc phù hợp với thu nhập của địa phương chứ không nhằm để hưởng ưu tiên, ưu đãi hay ý định gì khác.

Những sai phạm được chỉ ra trong Kết luận thanh tra.

Sau khi phê duyệt dự án, UBND TP Hà Nội có Văn bản số 7738/UBND-QHKT ngày 30/10/2015 về việc mở rộng, điều chỉnh ranh giới nghiên cứu dự án tăng lên khoảng 16,7ha để phù hợp với quy hoạch phân khu N3, khớp nối đồng bộ với hạ tầng của khu vực và tránh các khu đất xen kẹt giữa các dự án. Dự án The Diamond Park được UBND TP. Hà Nội phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 1739/QĐ-UBND, ngày 15/3/2017 với quy mô 16,78ha.

Đối với công tác giải phóng mặt bằng, dự án phải điều chỉnh phương án giải phóng mặt bằng, đến thời điểm thanh tra đã giải phóng mặt bằng khoảng 95,6% (thời điểm thanh tra không có khiếu nại).

Tuy nhiên, quá trình giải phóng mặt bằng không công khai, không lấy ý kiến của các hộ dân có đất bị thu hồi đối với 3/4 Dự thảo phương án bôi thường, hỗ trợ là chưa thực hiện đúng quy định.

Kết luận thanh tra  chỉ rõ, do Ban quản lý các khu đô thị mới Hà Nội không được giao quản lý dự án nên chủ đầu tư đã thi công một số hạng mục, công trình hạ tầng trước khi được TP. Hà Nội phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 và chấp thuận đầu tư. Quá trình thi công không có sự giám sát của UBND huyện Mê Linh.

Về trình tự thụ hôi đất, giao đất, theo Kết luận thanh tra, dự án có quyết định thu hồi đất, giao đất, thực hiện công tác bồi thường, GPMB trước khi có Quyết định cho phép đầu tư; không có biên bản bàn giao mốc giới tại thực địa là không đúng quy định tại Điểm c, Khoản 1, Điều 6 Quy chế Khu đô thị mới ban hành kèm theo Nghị định số 02/2006/NĐ- CP ngày 05/01/2006 của Chính phủ: “Chủ đầu tư căn cứ vào quyết định hoặc văn bản cho phép đầu tư để tiến hành các thủ tục giao nhận: đất, thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất và giải phóng mặt bằng”.

Chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính, huy động vốn trái phép

Đáng chú ý, Kết luận thanh tra nêu rõ, khi định chủ đầu tư, UBND tỉnh Vĩnh Phúc chưa thực hiện đầy đủ trình tự theo quy định theo Thông tư của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện quy chế khu đô thị mới.

Theo đó, giai đoạn phê duyệt chủ trương đầu tư, tỉnh Vĩnh Phúc thẩm định năng lực tài chính chủ đầu tư với vốn chủ sở hữu 20 tỷ đồng vào năm 2007, đủ đảm bảo theo quy định với tổng mức đầu tư hơn 73 tỷ đồng. 

Dự án The Diamond Park chậm tiến độ hơn 10 năm.

Tuy nhiên, giai đoạn cho phép đầu tư, do thay đổi nội dung đầu tư nên tổng mức đầu tư giai đoạn 1 tăng lên 134 tỷ. Nhưng các sở ngành tham mưu của Vĩnh Phúc không thẩm định lại năng lực tài chính của chủ đầu tư. Giai đoạn UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho phép đầu tư, chủ đầu tư không đủ năng lực tài chính vì vốn chủ sở hữu là 20 tỷ đồng, nhỏ hơn 20% tổng mức đầu tư là 134 tỷ đồng.

Kết luận thanh tra xác định việc này là trái luật, vi phạm quy định nhà đầu tư có vốn sở hữu nhỏ hơn 20% tổng vốn dự án và theo quy định không đủ năng lực tài chính thực hiện dự án.

Điều đáng nói là, ngay sau khi được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt, Chủ tịch hội đồng quản trị Công ty CP Đầu tư - Thiết kế và Xây dựng Việt Nam đã quyết định tăng tổng vốn đầu tư dự án lên khoảng 581,7 tỉ đồng.

Cũng theo Kết luận thanh tra, Videc đã tiến hành huy động vốn tại dự án trái luật. Cụ thể, năm 2010, trước khi giải phóng mặt bằng và chưa xây dựng hạ tầng dự án The Diamond Park, chủ đầu tư đã ký 74 hợp đồng huy động vốn giá trị hợp đồng hơn 86 tỉ đồng, đến thời điểm thanh tra đã thu hơn 79,7 tỉ đồng. Việc huy động vốn của Videc Group bị chỉ rõ là trái quy định pháp luật.

Chủ đầu tư huy động vốn trái phép, thu hàng trăm tỷ đồng.

Năm 2013, chủ đầu tư tiếp tục huy động vốn dưới hình thức ký hợp đồng hợp tác đầu tư với nhà đầu tư cá nhân 2 căn nhà liền kề, tổng giá trị hợp đồng là hơn 1,3 tỉ đồng, đã thu hơn 515 triệu đồng khi chưa được phê duyệt lại dự án, không có báo cáo Sở Xây dựng là vi phạm quy định của Chính phủ về huy động vốn, hợp tác đầu tư…

Năm 2017 - 2018, chủ đầu tư Videc Group lại tiếp tục ký 87 hợp đồng mua bán với các hộ dân (bao gồm cả giá trị xây dựng) với tổng giá trị hợp đồng hơn 226,3 tỉ đồng, đã thu hơn 89,4 tỉ đồng khi chưa điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư, chưa thông báo nhà ở đủ điều kiện bán...

Dù đã bán hàng trăm biệt thự, nhà liền kề thuộc dự án The Diamond Park để thu lợi nhưng đến thời điểm thanh tra (tháng 4/2019), VIDEC chưa hề báo cáo Sở Xây dựng để đưa dự án vào kế hoạch phát triển nhà của thành phố.

Việc bán nhà, huy động vốn tại dự án The Diamond Park của VIDEC cũng được cơ quan thanh tra xác định là vi phạm quy định của Luật Kinh doanh bất động sản về bán nhà ở hình thành trong tương lai. Các giao dịch nhà tại dự án này diễn ra tự phát và trái quy định pháp luật.

Kết luận thanh tra cũng cho biết, dù đã thu về hàng trăm tỉ đồng từ việc bán hàng trăm căn biệt thự, nhà liền kề tại dự án The Diamond Park nhưng đến nay VIDEC vẫn đang nợ tiền sử dụng đất dự án. Đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư mới nộp 28,8 tỉ đồng tiền sử dụng đất, còn nợ ngân sách khoảng 31,1 tỉ đồng tiền sử dụng đất.

Trước những sai phạm diễn ra tại dự án The Diamond Park, Thanh tra TP. Hà Nội đã đề nghị UBND thành phố yêu cầu UBND huyện Mê Linh nghiêm túc rút kinh nghiệm về tồn tại nêu trên.

Đồng thời yêu cầu chủ đầu tư kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với các sai phạm đã nêu tại kết luận thanh tra, và tổ chức khắc phục các sai phạm, chấp hành việc xử lý của các cơ quan quản lý nhà nước.