Khôi phục nền kinh tế: Khó khăn cho ngành dịch vụ, du lịch

Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ chiều nay (5/5).

Tại buổi họp báo, trả lời P.V về kịch bản phục hồi kinh tế mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang được Chính phủ giao xây dựng, dự kiến chủ trương sẽ mở cửa các ngành như thế nào, với lộ trình ra sao để phục hồi nền kinh tế? Trạng thái kinh tế mới trong giai đoạn này đang được vận hành như thế nào?

Dịch Covid-19 kéo dài, ngành du lịch sẽ gặp nhiều khó khăn.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết: Về kịch bản phục hồi nền kinh tế, thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chủ trì cùng các bộ ngành xây dựng kịch bản phục hồi nền kinh tế. Khi dịch COVID-19 xảy ra, Bộ KH&ĐT đã chủ động, phối hợp cùng với các bộ ngành, tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những định hướng, giải pháp.

Cụ thể, Bộ KH&ĐT đã kiến nghị 3 bước đối với điều hành nền kinh tế.

Bước thứ nhất là lúc COVID-19 đang diễn ra thì ưu tiên chống dịch là chủ yếu, việc phát triển kinh tế lúc này là cầm cự và giảm thiểu tối đa các thiệt hại do dịch gây ra. Khi chúng ta điều hành nền kinh tế trong trung và dài hạn thì việc giảm thiểu thiệt hại ở mức thấp nhất cũng có nghĩa là tạo điều kiện cho phục hồi sau này nhanh và tốt hơn.

Bước thứ hai, sau khi nguy cơ và tác động của dịch COVID-19 giảm đi nhiều như hiện nay nhờ sự chỉ đạo rất quyết liệt, kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống dịch và các bộ, ngành thì chúng ta sẽ phục hồi dần dần. Bộ KH&ĐT cũng đã báo cáo và tham mưu Chính phủ sẽ mở lại dần các hoạt động kinh tế. Đối với các mảng thị trường, trước tiên phục hồi trong nước trước; còn đối với thị trường nước ngoài thì hiện nay, mặc dù COVID-19 ở nước ta có khả năng kết thúc sớm nhưng các nước trên thế giới vẫn đang có nhiều diễn biến phức tạp.

Do đó nền kinh tế nước ta chưa thể mở hoàn toàn mà vẫn phải kết hợp giữa phòng chống dịch với phát triển kinh tế. Ở đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng trạng thái bình thường mới, có nghĩa là xây dựng các kịch bản, chính sách phát triển kinh tế trong bối cảnh COVID-19 vẫn còn tồn tại, đặc biệt xung quanh nước ta. Chính vì vậy, mỗi chính sách đề ra cần phải kết hợp cả 2 mục tiêu là phòng chống dịch và phát triển kinh tế.

Ví dụ chính sách đặc biệt trong ngành vận tải hàng không, nếu như có chuyến bay quốc tế nào đó đến Việt Nam thì đây là vấn đề kinh tế, nhưng khi đến Việt Nam  thì khách trên chuyến bay đó sẽ phải thực hiện cách ly cũng như kiểm soát dịch bệnh, đó là mục tiêu phòng chống dịch bệnh. Như vậy là an toàn cho chúng ta nhưng có hạn chế là không nhộn nhịp và đông khách như  trước đây. Thứ hai là các giải pháp phòng chống ở trong nước, các quy định về giãn cách, cách ly cũng ảnh hưởng đến một số ngành, lĩnh vực mà có hoạt động tụ tập đông người hay phải tiếp xúc gần.

Sau này khi tình hình dịch bệnh có sự chuyển biến tốt thì sẽ có những quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nhằm nới dần các quy định về phòng chống dịch, lúc đó các ngành sẽ mở lại hoạt động. Tuy nhiên, có một điểm hết sức lưu ý là khâu thị trường, nhất là ngành dịch vụ, du lịch, nếu không có khách thì dẫu mở lại cũng chưa hoạt động được ngay, kéo theo đó là một số ngành khác như vận tải, lưu trú, ăn uống,… phụ thuộc hoàn toàn vào khách.

Trạng thái tương lai trong kịch bản của Bộ KH&ĐT xây dựng là khi COVID-19 đã yên ổn trên thế giới. Đối với thế giới hiện nay, nền kinh tế nào kết thúc dịch sớm nhất sẽ thành công. Do vậy, trong định hướng xây dựng kịch bàn này Bộ sẽ chú trọng nghiên cứu việc nắm bắt cơ hội để thúc đẩy kinh tế trong nước, tất nhiên sẽ đòi hỏi thay đổi nhiều vào cơ cấu của nền kinh tế nói chung cũng như định hướng và cơ cấu của từng doanh nghiệp, sản phẩm để đón nhận cơ hội này. Trong cơ hội này có sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư, đặc biệt các tập đoàn kinh tế lớn đang hết sức cân nhắc trong việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong đó Đông Nam Á là một trong những địa bàn được tính đến đầu tiên và Việt Nam nằm trong số đó.