Việc xây dựng thương hiệu “Măng cụt Cát Tiên” được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội giao thương, nâng cao thu nhập cho nhà vườn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh từ loại trái cây này.
Hiệu quả vượt trội
Xã Đức Phổ là địa phương có diện tích trồng măng cụt lớn nhất huyện Cát Tiên (Lâm Đồng). Ghé thăm vườn cây ăn quả được sản xuất theo quy trình VietGAP của gia đình anh Phạm Thanh Duyên (thôn 1), được anh chia sẻ: Ban đầu, anh học kỹ thuật trồng từ người bán giống và tự tìm hiểu qua sách, báo. Đến năm 2018, sau khi tham gia các lớp tập huấn quy trình, kỹ thuật trồng măng cụt theo chuẩn VietGAP do Trạm Khuyến nông huyện tổ chức, anh đem kiến thức học được về áp dụng cho vườn cây của gia đình.
Ưu điểm của giống cây này là ít chiếm diện tích, ưa mát, năng suất cao và giá cả ổn định; có thể trồng xen trong vườn với nhiều loại cây trồng khác hoặc trồng chuyên canh với diện tích lớn. Hơn nữa, cây măng cụt sinh trưởng mạnh, khả năng chống ngập, úng và sâu bệnh tốt, ít phải chăm sóc như bưởi, cam, quýt. Đơn cử, trên diện tích 1,1ha vườn, bên cạnh hơn 150 cây măng cụt, anh Duyên hiện trồng 200 cây sầu riêng, 20 gốc bưởi và 20 gốc chôm chôm. Vườn được anh thiết kế, lắp đặt hệ thống tưới tự động, việc chăm sóc cây trồng cũng hoàn toàn ứng dụng công nghệ cao. Nhờ vậy, giảm rất nhiều chi phí về nhân công
Theo anh Duyên, chăm sóc cây măng cụt không khó mà cái khó hơn là tuân thủ các yêu cầu khi trồng theo VietGAP. Đổi lại, cây măng cụt sẽ cho thời gian thu hoạch khá lâu, kéo dài lên đến 50 năm, thậm chí 100 năm với sản lượng mỗi năm một tăng. Nếu như năm 2020, vườn măng cụt của anh Duyên cho sản lượng hơn 2,5 tấn (cho thu nhập khoảng 100 triệu đồng/năm) thì năm nay dự kiến tăng thêm 0,5 tấn.
Cùng với đó, giá bán cũng được thương lái thu mua cao hơn do chất lượng quả ngon, đều và thị trường tiêu thụ khá rộng. Ngoài ra, măng cụt có thể bảo quản lâu hơn mà không bị hư nên có thể vận chuyển ra thị trường các tỉnh phía Bắc.
Hướng đến xây dựng thương hiệu
Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó chủ tịch Hội Nông dân xã Đức Phổ, cho biết: Xã hiện có khoảng 80ha măng cụt; trong đó, 60ha ở thời kỳ kinh doanh. Thực tế sản xuất tại địa phương cho thấy, hiện măng cụt đang được người dân trồng xen canh phổ biến trong vườn sầu riêng, mít Thái, chôm chôm... với diện tích còn khá manh mún. Tuy nhiên, nếu tính trên diện tích quy đổi thì quy mô trồng cây măng cụt tại địa phương đang ngày càng lớn.
Ông Hòa lý giải: Trước kia, măng cụt trồng 10 - 15 năm mới cho trái. Nhưng nay, do khoa học phát triển, cây măng cụt trồng 6-7 năm là đã có trái bói và bắt đầu cho thu nhập ổn định, vì vậy, diện tích trồng ngày càng tăng. Cây càng lâu năm, sản lượng trái càng nhiều, hơn nữa trái măng cụt đang có giá cao trên thị trường, vì vậy, trồng xen với các loại cây khác người nông dân cảm thấy an tâm hơn khi có rủi ro, biến động.
Cát Tiên hiện có trên 150ha măng cụt, tập trung tại xã Đức Phổ và thị trấn Phước Cát, còn lại rải rác ở một số xã như: Quảng Ngãi, Gia Viễn, Nam Ninh... Tuy nhiên, việc phát triển cây măng cụt ở Cát Tiên vẫn còn nhiều bất cập, cụ thể là mật độ trồng chưa hợp lý và quy trình canh tác còn theo kinh nghiệm là chính và chưa bảo đảm theo tiêu chuẩn VietGAP. Bên cạnh đó, năng suất vườn cây còn thấp so với tiềm năng, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất còn thiếu và không đồng bộ.
Ông Trần Quang Trừng, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Cát Tiên, nhìn nhận: Để phát huy lợi thế, tạo điều kiện hình thành vùng cây ăn quả đặc sản, chất lượng cao, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, Phòng Nông nghiệp huyện đang khẩn trương phối hợp với các địa phương và ngành liên quan nghiên cứu, soạn thảo kế hoạch xây dựng, phát triển vùng sản xuất măng cụt tập trung, hướng đến xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu “Măng cụt Cát Tiên”.
Trung tâm Nông nghiệp huyện Cát Tiên đang tiến hành lựa chọn và xây dựng các mô hình vườn mẫu, trồng măng cụt theo quy trình VietGAP để tiến hành nhân rộng. Đối với huyện Cát Tiên, măng cụt sẽ là loại cây trồng thứ ba, sau sản phẩm lúa gạo và diệp hạ châu được chọn để xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu nông sản.v