Sản xuất lúa hữu cơ ở Hà Tĩnh: Nhiều ưu điểm vượt trội

 

 

Lúa hữu cơ là lúa đạt tiêu chuẩn 5 không: Không thuốc diệt cỏ; không thuốc trừ sâu; không chất bảo quản; không phân bón hóa học và không chất kích thích, tăng trưởng.

 

 

Thực hiện chương trình Hợp tác đầu tư sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, trong vụ Xuân 2022, UBND huyện Vũ Quang đã trồng thử nghiệm sản xuất lúa hữu cơ nhằm mục tiêu từng bước đưa quy trình hữu cơ vào sản xuất nông nghiệp trên toàn địa bàn.

 

Mô hình thí điểm sản xuất lúa hữu cơ giống DT39 được triển khai trên diện tích 1.000m2 tại hộ ông Nguyễn Đình Lý (thôn Hợp Lợi, xã Hương Minh). Với mô hình này, người dân được Tập đoàn Quế Lâm cung cấp giống, phân bón và hỗ trợ kỹ thuật theo đúng quy trình sản xuất lúa gạo hữu cơ.

 

Khác với phương thức sản xuất thông thường là sử dụng phân chuồng và phân vô cơ (đạm, lân, kali) để bón, dùng thuốc hóa học bảo vệ thực vật (BVTV) để trừ cỏ và phòng trừ sâu bệnh hại, thì mô hình thử nghiệm này sử dụng hoàn toàn phân bón hữu cơ trong suốt quá trình sinh trưởng nên đảm bảo cân đối các yếu tố dinh dưỡng.

 

Phân bón ruộng sản xuất hữu cơ (tính cho 1 sào với diện tích 500m2) được chia làm 2 giai đoạn. Ban đầu là bón lót sau khi bừa lần cuối để gieo sạ, gồm vôi bột tự nhiên (25kg); phân hữu cơ vi sinh (25kg); phân hữu cơ khoáng chuyên lúa (10kg).

 

Giai đoạn bón thúc gồm 3 lần: Lần 1 sau khi gieo sạ 12 ngày, bón phân thúc bén rễ hồi xanh. Bón phân xong tiến hành làm cỏ sục bùn. Lần 2 sau gieo sạ 21 ngày để thúc đẻ nhánh. Bón phân xong tiến hành làm cỏ và dặm lúa tỉa lúa. Lần 3 sau gieo sạ 45 ngày để thúc đòng.

 

 

Trong quá trình sản xuất, ruộng sản xuất hữu cơ không sử dụng thuốc BVTV hóa học mà chỉ 2 lần sử dụng thuốc thảo mộc do Tập đoàn Quế Lâm cung cấp để phòng trừ rầy rệp, và sử dụng thuốc sinh học Kamsu 2SL để hạn chế bệnh lem lép hạt, đạo ôn, đốm nâu. Còn ruộng đối chứng thì có sử dụng các loại thuốc hóa học BVTV để phòng trừ rầy rệp và phòng trừ đạo ôn.

 

Kết quả cho thấy giữa giống lúa DT 39 được sản xuất theo phương pháp hữu cơ và các gióng lúa đối chức thì các ruộng đều nhiễm sâu cuốn lá như nhau. Ruộng sản xuất hữu cơ bị nhiễm rầy rệp, chuột cao hơn ruộng đối chứng, còn ruộng đối chứng bị nhiễm đạo ôn và khô vằn cao hơn so với ruộng sản xuất hữu cơ.

 

Điều này cho thấy việc sử dụng thuốc thảo mộc, thuốc sinh học nhằm khống chế và hạn chế sâu bệnh hại, tạo hệ sinh thái đồng ruộng được bền vững, chứ không mang tính trừ diệt giống như sử dụng thuốc hóa học BVTV. Do đó, hạn chế ảnh hưởng xấu đến môi trường sống của các loại giun đất, cua, ốc, cá, nhện cùng các loài lưỡng cư... bảo vệ môi trườn, thích ứng với biến đổi đổi khí hậu.

 

 

Trong khi vụ xuân năm 2022 tại Hà Tĩnh, nhiều giống lúa mới được đưa vào sản xuất đại trà như ADI 168, J02, ADI 168, HN6, TH8… mẫn cảm và bị nhiễm nặng bệnh đạo ôn cổ bông khiến năng suất toàn tỉnh sụt giảm, nhiều nơi mất mùa nặng, chất lượng lúa kém khiến giá lúa thấp.

 

 

Ngược lại, qua kết quả đánh giá mô hình mô hình sản xuất lúa hữu cơ giống DT39 vụ xuân năm 2022 tại xã Hương Minh (Vũ Quang, Hà Tĩnh) cho thấy thấy giống lúa DT39 sản xuất theo phương pháp hữu cơ cho năng suất cao, chất lượng tốt, giá bán ra thị trường cao hơn.

 

Theo đó, lúa hữu cơ DT39 có nhiều ưu điểm vượt trội so với giống lúa đối chứng như thời gian sản xuất ngắn hơn 5 ngày, thân cứng nên chống đổ tốt, chịu rét tốt, chống chịu với nhiều loại sâu bệnh; chất lượng gạo thơm, ngon, mềm dẻo.

 

Căn cứ các yếu tố cấu thành năng suất thì trọng lượng 1.000 hạt giữa DT39 và các giống đối chứng là như nhau. Số bông/m2 của ruộng sản xuất hữu cơ giống DT39 thấp hơn nhưng số hạt chắc/bông của ruộng sản xuất hữu cơ giống DT39 cao hơn so với ruộng đối chứng sản xuất truyền thống và có độ đồng đều hơn. Do đó, năng suất lý thuyết ruộng sản xuất hữu cơ giống DT39 đạt 62,14 tạ/ha, còn ruộng đối chứng giống Việt Hương chiêm năng suất đạt 60,75 tạ/ha, giống VNR20 năng suất đạt 60,75 tạ/ha.

 

 

Theo hạch toán kinh tế đầu vào cho thấy, sản xuất lúa hữu cơ có chi phí đầu tư là 1.434.000 đồng (tính cho 1 sào với diện tích 500m2), còn ruộng sản xuất truyền thống là 1.286.000 đồng. Chi phí tăng thêm này chủ yếu do mua thuốc thảo mộc cao hơn và số công nhiều hơn.

 

Tuy sản xuất lúa theo hướng hữu cơ có chi phí đầu tư cao hơn so với sản xuất truyền thống, nhưng giá bán lúa hữu cơ ra thị trường lại cao hơn từ 1.000 - 2.000 đồng/kg, cho nên sau khi trừ chi phí, sản xuất lúa hữu cơ vẫn thu được lợi nhuận hơn 30 triệu đồng/ha, cao hơn sản xuất lúa truyền thống thông thường khoảng 4,4 triệu đồng/ha.

 

Bên cạnh đó, ruộng lúa sản xuất hữu cơ được sử dụng các loại phân bón hữu cơ vi sinh, sử dụng các loại thuốc thảo mộc, sinh học nên độ mùn và thành phần hữu cơ trong đất tăng, giúp lúa có sức chống chịu, sức đề kháng cao hơn, từ đó hạn chế sự phát sinh, gây hại của các đối tượng sâu bệnh hại.

 

 

Ngoài ra, sản xuất lúa hữu cơ giúp cây lúa phát triển cân đối, khỏe mạnh, hệ sinh thái đồng ruộng được cân bằng bền vững; bảo vệ được sức khỏe người sản xuất và môi trường sinh thái do không phải tiếp xúc với các chất độc hóa học, phân bón và thuốc BVTV hóa học.

 

Đây là sản phẩm sạch, không dư lượng thuốc BVTV, không dư lượng nitrat, không chất kích thích tăng trưởng nên chất lượng gạo thơm ngon theo hương vị tự nhiên, bảo vệ sức khỏe và an toàn cho người tiêu dùng.

 

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó chủ tịch UBND huyện Vũ Quang, sản xuất lúa theo hướng hữu cơ vụ Xuân 2022 trên địa bàn huyện cho thấy có nhiều ưu điểm vượt trội, là xu hướng phát triển tất yếu của nền sản xuất nông nghiệp sạch.

 

Hy vọng, huyện tiếp tục nhân rộng mô hình trong vụ Hè Thu 2022, vụ Xuân 2023, tiến tới áp dụng phương thức sản xuất hữu cơ trên địa bàn toàn huyện.

 

 

 

 

 

 

Khánh Trình