Người dân xã Nam Hà (Lâm Hà - Lâm Đồng) ai cũng biết vườn tiêu của gia đình anh Bùi Ngọc Hoàng ở thôn Hai Bà Trưng.
Với diện tích gần 2ha, trong đó 1ha trồng tiêu thuần với 1.300 trụ, 0,7ha tiêu xen cà phê và hơn 0,2ha thanh long ruột đỏ đang cho thu hoạch, đều được anh chăm sóc bằng chế phẩm sinh học, hạn chế thấp nhất việc sử dụng phân bón hóa học và tuyệt đối không dùng thuốc trừ cỏ, thuốc bảo vệ thực vật phòng, trị bệnh cho cây trồng. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế thu được khá cao, môi trường được bảo vệ.
“Vượt qua” dịch bệnh
Vườn tiêu của gia đình anh Hoàng trồng từ năm 2014, khi tiêu đang có giá rất cao, 200.000 - 220.000 đồng/kg. Giống anh trồng là giống tiêu Vĩnh Linh với giá lúc đó lên đến 27.000 đồng/dây, chi phí đầu tư ban đầu khá lớn.
Tuy nhiên, sau hơn một năm trồng và chăm sóc, vườn tiêu của gia đình anh xuất hiện bệnh chết nhanh chết chậm. Thời điểm đó, việc sản xuất nông nghiệp lạm dụng quá nhiều hóa chất, phân bón hóa học đã làm dịch bệnh phát triển tràn lan, đặc biệt là bệnh chết nhanh chết chậm là nỗi khiếp sợ của nhiều nhà nông trồng tiêu, khiến nhiều mảnh vườn mất trắng, nhiều nhà nông phá sản.
Sau thời gian lấy lại tinh thần, anh Hoàng bắt tay vào công cuộc cứu vườn tiêu của mình. Sau khi tìm hiểu, biết rằng trong chế phẩm sinh học Emina có các loại vi sinh vật có lợi, giúp tăng sức đề kháng cho cây trồng, ngăn ngừa được sâu bệnh hại, cải tạo đất, đặc biệt với chế phẩm sinh học Emina-P® dành cho cây công nghiệp (tiêu, cà phê, sầu riêng…), giúp phòng và trị bệnh vàng lá thối rễ, chết nhanh chết chậm, các bệnh hại do nấm và vi khuẩn một cách rất hiệu quả…, anh quyết định thử nghiệm cho vườn tiêu của mình. Kết quả không làm anh thất vọng.
Anh cho biết, sau khi đưa chế phẩm sinh học vào sử dụng, vườn tiêu của anh bắt đầu có những chuyển biến tích cực. Bộ rễ của cây phát triển, kích thích quá trình hút chất dinh dưỡng cho cây nên cây sinh trưởng tốt. Tỷ lệ rụng hoa, rụng quả sinh lý giảm đáng kể. Những cành hoa tiêu ra cơi liên tục, chuỗi nhìn rất bắt mắt. Kể từ đó đến nay, anh đưa chế phẩm sinh học vào sử dụng. Vườn tiêu lúc nào cũng phát triển xanh tốt, không còn bị phụ thuộc vào thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Theo anh Hoàng, chỉ có chăm sóc cây trồng theo hướng hữu cơ sinh học mới giúp vườn tiêu của gia đình phát triển bền vững, hạn chế được sâu bệnh hại, không còn xuất hiện bệnh chết nhanh chết chậm, các bệnh do nấm và vi khuẩn trên vườn.
Không chỉ sử dụng chế phẩm sinh học trên diện tích tiêu trồng thuần, anh còn sử dụng chế phẩm sinh học trên cây cà phê, thanh long ruột đỏ trong vườn.
Đối với thanh long, anh Hoàng cho biết, người trồng thanh long ruột đỏ sợ nhất là bệnh nấm mắt cua. Tuy nhiên, sử dụng vi sinh đã khắc phục được các loại nấm gây hại này, đồng thời làm cây khỏe mạnh, kháng nhiều nấm bệnh khác (nấm đốm trắng, nấm bò hóng...), giúp việc làm nông trở nên dễ dàng hơn. Việc sử dụng vi sinh Emina trên cây thanh long cũng rất đơn giản, khi trời mưa thì 7 ngày phun 1 lần phòng nấm bệnh, còn khi trời nắng thì định kỳ 15 ngày phun 1 lần. Vì thế, vườn thanh long của gia đình anh có năng suất và chất lượng hơn hẳn các gia đình khác trên địa bàn xã Nam Hà.
Chủ động phân bón cho cây trồng
Ngoài việc phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả, anh Hoàng còn tìm hiểu để kết hợp sử dụng đạm cá ủ bằng chế phẩm sinh học thay thế cho phân bón hóa học để chăm sóc cây. Từ đó, chi phí phân bón cho cây trồng giảm đáng kể, nhất là khi giá phân bón đang tăng chóng mặt trong thời gian gần đây.
Anh Hoàng chia sẻ, khi sử dụng kết hợp chế phẩm sinh học cho cây tiêu, cà phê với đạm cá, năng suất cây trồng không tăng đột biến như sử dụng phân hóa học nhưng sức đề kháng của cây tăng lên, cây ít bị xâm hại bởi các loại sâu bệnh, quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn. Chính vì vậy, năng suất vườn tiêu và cà phê của gia đình anh luôn ổn định và được duy trì, chất lượng, mẫu mã hạt tiêu, cà phê cũng cao hơn so với trước đây.
Đối với việc duy trì cỏ nền vườn, lúc trước anh cứ nghĩ để cỏ nhiều thì chúng sẽ hút hết chất dinh dưỡng của cây nhưng thực ra không đến mức đó. Cỏ bụi có thể hút một phần nhỏ chất dinh dưỡng nhưng bù lại chúng cũng góp phần duy trì nền nhiệt độ, độ ẩm đất. Đặc biệt, lá và thân cây cỏ cũng trở thành lớp thảm phân hoai mục, giúp đất màu mỡ hơn. Do vậy, anh không diệt cỏ mà chỉ cắt ngang thân. Mỗi năm 3 lần cắt cỏ, phần thân cỏ bị cắt kết hợp tưới chế phẩm sinh học giúp nhanh phân hủy, tạo nên một nguồn phân bón hữu cơ dồi dào làm phân bón tự nhiên cho cây.
Hiệu quả cao
Nhờ hạn chế được dịch bệnh, cũng như chủ động được lượng phân bón đáng kể cho các loại cây trồng trong vườn nên năng suất vườn tiêu, cà phê của gia đình anh Hoàng 3 năm trở lại đây luôn ổn định. Mặc dù giá tiêu, cà phê xuống thấp nhưng với cách làm giảm chi phí đầu vào, đã giúp gia đình anh có nguồn thu nhập tốt, đạt lãi cao. Với 1.300 trụ tiêu trồng thuần, mỗi năm thu được 6-8 tấn khô, dù giá ở mức thấp, bình quân 50.000 đồng/kg nhưng gia đình anh vẫn có thu 300-400 triệu đồng/ha.
Vụ tiêu năm nay, khi giá tiêu đang trên đà phục hồi (gần 80.000 đồng/kg), chắc chắn sẽ mang lại cho gia đình anh nửa tỷ đồng. Chưa kể trên diện tích tiêu xen cà phê, mỗi năm cũng thu được hơn 3 tấn cà phê, 3 tấn tiêu khô và hơn 0,2ha thanh long mỗi năm cho thu 6-7 lứa gần 15 tấn (giá trung bình 10.000 đồng/kg), mang lại thêm thu nhập cho gia đình anh 100-150 triệu đồng/năm.
Nhờ áp dụng mô hình chăm sóc cây trồng với đạm cá tự ủ kết hợp sử dụng chế phẩm sinh học, không chỉ có nguồn thu nhập tốt, mà còn giúp nền đất xốp hơn. Giun, dế, các sinh vật và vi sinh vật có lợi… cũng vì thế phát triển, góp phần giúp cân bằng hệ sinh thái, giúp cây trồng sinh trưởng một cách bền vững, không còn dịch bệnh bùng phát.
Bên cạnh việc giữ được vườn tiêu sinh trưởng, phát triển tốt, xử lý dứt điểm bệnh chết nhanh chết chậm trên vườn tiêu, cũng như tăng được thu nhập từ cà phê và thanh long của gia đình, anh Hoàng còn tư vấn kỹ thuật cho nhiều nhà vườn trên địa bàn xã Nam Hà. Là người hết lòng tâm huyết với nông nghiệp, anh chỉ mong bà con nông dân sẽ lựa chọn cho mình cách làm phù hợp, góp phần phát triển nền nông nghiệp bền vững, không độc hại, có đầu ra ổn định và kinh tế vững vàng.