Nhờ nuôi cá linh kết hợp tôm càng xanh trong ruộng lúa hay thả cá lóc trong những tháng có nước về, người dân Đồng Tháp có thu nhập từ hàng trăm triệu đến cả tỷ đồng/năm.
Bỏ túi hàng tỷ đồng
Tại vùng đầu nguồn Hồng Ngự, mô hình nuôi cá linh kết hợp nuôi tôm càng xanh trong ruộng lúa của anh Bùi Chí Nhân (khóm 2, xã An Bình B) cho thu nhập lên tới hàng tỷ đồng ngay từ vụ đầu tiên đang được nhiều người nhắc đến khi nói về một mô hình mới.
Theo anh Nhân, với hơn 10ha trồng lúa, trước kia dù áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật nhưng lợi nhuận từ việc trồng 2 vụ lúa/năm cũng chỉ vỏn vẹn 250 triệu đồng. Không chỉ vấn đề thu nhập, canh tác lúa liên tục trong thời gian dài, đất không được nghỉ sẽ dẫn tới bạc màu, sâu bệnh nhiều, chi phí phân bón, thuốc trừ sâu ngày một tăng nên không lời lãi bao nhiêu.
Từ suy nghĩ làm sao để đất được nghỉ ngơi, tạo ra sản phẩm lúa chất lượng, sinh kế theo hướng sinh thái, lại được Phòng Kinh tế TP. Hồng Ngự giới thiệu mô hình nuôi cá linh trên đồng ruộng kết hợp nuôi tôm càng xanh toàn đực, anh Nhân bắt đầu thực hiện mô hình từ tháng 6/2021.
Để thực hiện mô hình, anh Nhân thuê máy để đào ao lắng và đắp bờ bao xung quanh mảnh đất. Sau đó, bơm nước vào ruộng và thả 5 triệu cá linh bột xuống nuôi. Trong thời gian này, anh mua 80 - 100kg tôm càng xanh thả bên ao lắng. Sau khoảng 1 tháng, cá linh ăn những tạp chất trên đồng ruộng và to bằng đầu đũa thì anh bắt đầu hạ nước trong ruộng để thu hoạch. Với 5 triệu cá bột ban đầu, anh thu hoạch được hơn 2 tấn cá linh non, bán với giá 130.000 đồng/kg, thu về 260 triệu đồng. Như vậy, chỉ 1 tháng nuôi cá linh, anh có thu nhập bằng 2 vụ lúa.
“Do đợt đầu nuôi cá linh chưa có kinh nghiệm nên thành công chỉ đạt khoảng 80%, đợt đầu thả 5 triệu cá bột thu hoạch được hơn 2 tấn, số còn lại dưới hầm nuôi tiếp không thu hoạch kịp. Hiện tại, mô hình đang khá thành công nên bản thân có dự định mở rộng quy mô và chia sẻ kinh nghiệm để bà con trong vùng tham khảo, học tập”, anh Nhân chia sẻ.
Sau khi thu hoạch cá linh, khoảng tháng 7, anh bắt đầu sạ lúa mùa, giống lúa có đặc tính nước lên cao đến đâu thì thân lúa mọc cao đến đó. Khi cây lúa được một tháng tuổi, anh bắt tôm từ ao nuôi thả vào ruộng. Tôm ăn tạp chất từ ruộng, lớn lên mà không cần phải sử dụng thức ăn công nghiệp. Theo ước tính của anh Nhân, sản lượng tôm đạt khoảng 5 - 6 tấn. Bán với giá 150.000 đồng/kg, sẽ có thu 750 - 900 triệu đồng. Riêng vụ lúa mùa, do trồng thử nghiệm 3 loại giống, để chọn ra giống tốt nhất cho những vụ sau nên tỷ lệ lúa sinh trưởng và phát triển chưa đạt.
“Lúa mùa này chịu được mực nước cao nên rất thích hợp để nuôi tôm. Trước khi làm mô hình này, mình không có kinh nghiệm nên phải nhờ cán bộ kỹ thuật hướng dẫn”, anh Nhân bộc bạch.
Mô hình sinh kế bền vững cho người dân vùng đầu nguồn
Ông Dương Phú Xuân, Trưởng Phòng Kinh tế TP. Hồng Ngự, cho biết, mô hình nuôi cá linh non kết hợp nuôi tôm càng xanh toàn đực trên ruộng lúa là bước đi hoàn chỉnh các mô hình sinh kế mùa lũ cho người dân vùng đầu nguồn. Từ vụ sau, địa phương sẽ có những điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế.
Theo ông Xuân, mô hình nuôi cá linh non kết hợp nuôi tôm càng xanh toàn đực trên ruộng lúa của anh Nhân thực hiện một vòng tuần hoàn liên tục: Bắt đầu từ tháng 2 xuống giống lúa chất lượng cao kết hợp nuôi tôm càng xanh; đến tháng 5 thu hoạch, ước đạt 42 tấn lúa và 5-6 tấn tôm. Nếu bán lúa với giá 10.000 đồng/kg và tôm khoảng 120.000 - 130.000 đồng/kg, tổng thu trên 1,1 tỷ đồng.
Từ tháng 5-8, nuôi 2 vụ cá linh non, dự kiến thu hoạch khoảng 8 tấn cá, với giá trên 130.000 đồng/kg, có thể thu 1 tỷ đồng. Sau đó gieo sạ lúa mùa và nuôi tôm càng xanh. Đến tháng 2 năm sau, dự kiến thu hoạch khoảng 20 tấn lúa mùa và 5 - 6 tấn tôm càng xanh, nếu bán lúa với giá 16.000 đồng/kg, tôm 150.000 đồng/kg, thu trên 1 tỷ đồng. Như vậy, với diện tích trên 10ha, anh Nhân có thu nhập trên 3 tỷ đồng từ cá linh, tôm, lúa.
Ông Xuân cho rằng, nguồn lợi thủy sản tự nhiên hiện đã cạn kiệt. Vì vậy, mô hình sinh kế mùa lũ giúp người dân đầu nguồn ổn định cuộc sống, tăng thu nhập. Thời gian tới, Phòng Kinh tế TP. Hồng Ngự sẽ quy hoạch 480 ha đất, vận động người dân trồng 2 vụ lúa, sau đó mở bờ bao cho nước lũ vào thực hiện mô hình nuôi thủy sản.
“TP. Hồng Ngự cũng định hướng làm mô hình thủy sản cộng đồng sau khi kết thúc vụ lúa hè thu, thay vì bà con bỏ đất trống, đợi nước lên để vệ sinh đồng ruộng thì chủ động đưa nước vào để nguồn thủy sản theo nước vào đồng. Khi đó, mình vừa bảo vệ được nguồn lợi thủy sản, vừa giúp bà con vệ sinh đồng ruộng lại có thêm thu nhập từ thủy sản, từ mô hình nuôi cá cộng đồng”, ông Xuân cho hay.
Lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với trồng lúa vụ 3
Những năm trở lại đây, nước lũ về muộn và thấp, nhiều người dân ở vùng đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp đã chuyển sinh kế thay vì trồng lúa 3 vụ như trước. Việc chuyển sang nuôi thủy sản mùa nước nổi cho thu nhập gấp nhiều lần trồng lúa vụ 3.
Anh Huỳnh Văn Kiểm (xã Thường Lạc, huyện Hồng Ngự) chia sẻ, với diện tích khoảng 10 ha, sau khi thu hoạch vụ lúa hè thu, gia đình anh được địa phương hỗ trợ thực hiện mô hình nuôi cá lóc mùa nước. Khi có nước về, gia đình bắt đầu thả cá ra ruộng để cá ăn tạp chất từ đồng ruộng. Theo đánh giá của anh Kiểm, mô hình này lợi nhuận hơn trồng lúa 3 - 4 lần, không chỉ thu hoạch cá lóc mà còn có nguồn thu đáng kể từ cá đồng vào.
“Khi nào thấy mực nước thích hợp, mình mới thả cá ra, cá giống cũng tự tay mình ương. Thả cá lóc là chính, còn mấy loại cá khác sẽ thả kèm, tạo nguồn thức ăn cho cá lóc. Mô hình này hiệu quả hơn trồng lúa, lời cả trăm triệu đồng/ha”, anh Kiểm cho biết.