Đảm bảo an toàn thực phẩm mùa mưa bão

Thận trong nguy cơ dịch bệnh sau lũ

Thời điểm mưa lũ là thời điểm rất khó khăn cho sinh hoạt của người dân, nhất là việc ăn uống bị ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Đặc biệt là người dân ở những vùng nông thôn, miền núi nơi điều kiện sống còn khó khăn, nguy cơ dịch bệnh rất dễ xảy ra nếu như công tác bảo đảm an toàn thực phẩm không được địa phương chú trọng.

Cuộc sống sinh hoạt của nhân dân gặp khó khăn mỗi mùa mưa lũ đến

Trong mùa mưa bão, lũ, người dân phải dối diện với rất nhiều bệnh tật do ảnh hưởng môi trường sống bị ô nhiễm trầm trọng. Tại vùng bão lụt, các công trình vệ sinh, cống rãnh bị ngập trong nước nên các chất thải của người và gia súc, xác động thực vật hòa vào nước gây ô nhiễm nặng cho môi trường nước, đất và đồ vật chìm trong nước khiến mầm bệnh rất dễ lan nhiễm vào thức ăn, nước uống gây bệnh cho người dân.

Mưa lũ lụt có ảnh hưởng xấu đến nguồn thực phẩm do: Nguồn cung cấp thực phẩm tươi, sạch, an toàn bị ách tắc do phương tiện vận chuyển bị hạn chế. Lương thực, thực phẩm gặp thời tiết mưa ẩm dễ bị ôi, thiu, mốc, hỏng, sinh độc tố có thể gây ngộ độc thực phẩm. Nguồn nước có thể bị ô nhiễm nặng dẫn đến ô nhiễm thực phẩm và nước uống dùng để chế biến thức ăn. Hơn nữa, sau bão lũ, nhiều địa phương còn bị cô lập bởi nước lụt, chưa có điều kiện thực hiện ăn chín, uống sôi. Vì vậy, ngộ độc thực phẩm thường rất hay xảy ra.

Tình trạng ngập lụt làm tăng nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm

Thông thường, sau mùa mưa bão, lũ lụt, thực phẩm sẽ khan hiếm, đắt đỏ, có nhiều nơi rơi vào tình trạng thiếu đói nhất là đối với nhân dân miền núi hoặc vùng bị cô lập tạm thời trong khi chờ bão lút rút hẳn. Chính vì vậy, chính quyền phải nhanh chóng triển khai hỗ trợ nhân dân. Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh để đảm bảo không xảy ra tình trạng thực phẩm không bảo đảm chất lượng an toàn thực phẩm lưu thông trên thị trường.

Nếu không may bị ngộ độc thực phẩm do sử dụng thực phẩm không đảm bảo, địa phương cần chủ động xử lý, khắc phục sự cố khi có ngộ độc thực phẩm, không để lan rộng trong cộng đồng.

Những ngày trong mùa mưa bão, chúng ta có thể dùng thực phẩm (nước tương, muối lạc…) để thay thế thức ăn từ động vật. Có thể tận dụng bộ phận của cây chuối, mít non luộc chín ăn để thay thế rau xanh.

Sau mưa lũ, các địa phương cần nhanh chóng dọn vệ sinh môi trường, chôn lấp xác động vật, lau chùi nhà cửa bằng hóa chất tẩy rửa. Việc này có tác dụng lớn trong việc đề phòng ngộ độc và bệnh truyền qua thực phẩm.

Song song với đó, mùa mưa bão sẽ dẫn đến việc vệ sinh thân thể sạch sẽ bị hạn chế khiến cho dễ mắc bệnh da liễu. Quần áo bị ẩm cần giặt, phơi khô… Ngoài Chloramin B, người dân có thể dùng phèn chua, vôi để xử lý nguồn nước bị nhiễm bẩn. Sau 30 phút, cặn lắng xuống đáy có thể gạn lấy nước trong dùng nhưng vẫn phải đun sôi mới uống được.

Phòng chống ngộ độc trong mùa mưa lũ

Để bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống dịch bệnh, góp phần bảo đảm sức khỏe cộng đồng trong mùa bão lũ, người dân cần lưu ý các vấn đề sau:

Mùa mưa lũ cần lực chọn được nguồn thực phẩm an toàn

Tuyệt đối không chế biến thực phẩm từ các động vật chết bệnh, chết không rõ nguyên nhân, chủ động dự trữ thực phẩm trong mùa bão lụt: Tuy không thể đáp ứng nhu cầu thực phẩm như ngày thường, nhưng người dân vẫn có thể sử dụng những thực phẩm thay thế đủ khả năng cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, cần thiết cho cơ thể như: Nước tương, muối  lạc,  muối vừng, giá đỗ làm đậu... Không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng. Tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết do ngập nước, do ngộ độc hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến làm thực phẩm. Không để lẫn thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm và hải sản tươi sống với các thực phẩm khác. Nên dự trữ mì tôm, muối ăn, nước chấm, rau củ, nước uống đóng chai.

Thực hiện triệt để việc ăn chín, uống sôi: Rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch; Trước khi tiếp xúc với thực phẩm; Trước và trong quá trình chế biến thực phẩm; sau mỗi lần đi vệ sinh. Vệ sinh toàn bộ bề mặt và dụng cụ chế biến thực phẩm bằng nước sạch và chất tẩy rửa sau mỗi lần chế biến.

Phải sử dụng nước sạch để chế biến thực phẩm, nếu không có nước sạch thì phải khử trùng nguồn nước: Khi phải dùng nước sông, suối ao, hồ hoặc nước nước giếng bị nhiễm bẩn, phải làm trong nước bằng cách dùng phèn chua hòa vào nước (với tỷ lệ 1gam phèn chua/20 lít nước), chờ 30 phút cho cặn lắng xuống đáy rồi gạn lấy nước trong. Trong trường hợp không có phèn chua có thể dùng túi vải để lọc nước.

Sau đó, nước cần được khử trùng bằng hóa chất chloramine B hoặc clorua vôi. Sau khử trùng, nước phải có mùi clo thì việc khử trùng mới có tác dụng. Nước sau khử trùng 30 phút là sử dụng được. Một điều cần lưu ý tuyệt đối không được khử trùng đồng thời với đánh phèn vì phèn sẽ hấp thụ hết clo hoạt tính, làm mất tác dụng khử trùng của clo. Nước xử lý bằng clo vẫn phải đun sôi mới uống được.

Sau khi lũ rút, phải tổng vệ sinh các công trình nhà ở và công cộng (nhà bếp, giếng nước...) sạch sẽ.

Đặc biệt, mỗi gia đình nên có hộp thuốc gia đình trong đó dự trữ một số thuốc trị bệnh đường tiêu hóa và thuốc chữa bệnh ngoài da đã được bác sỹ hướng dẫn cách sử dụng. Điều này là vô cùng cần thiết đối với nhân dân thường sống trong khu vực dễ bị tác động bởi mùa mưa bão, lũ lụt.

Sau mùa bão lũ, các gia đình khó khăn thường rơi vào tình trạng túng quẫn nên rất dễ làm liều, làm ẩu trong việc chế biến thực phẩm. Chính vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo để đảm bảo an toàn thực phẩm, tuyệt đối không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng; không sử dụng gia súc, gia cầm chết do ngập nước, do ngộ độc hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến làm thực phẩm. Bởi vì đây rất có thể chính là nguyên nhân gây ra những hiểm họa dẫn đến tử vong và những hệ lụy lớn hơn mà có thể hết mùa mưa bão vẫn chưa khắc phục được.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Trước khi mùa mưa bão, lũ lụt, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền hướng dẫn người tiêu dùng (đặc biệt là các vùng có nguy cơ chịu ảnh hưởng của bão, lũ cao) trong việc lựa chọn, chế biến, bảo quản và sử dụng thực phẩm an toàn, có kế hoạch chủ động dự trữ các loại lương thực, thực phẩm chế biến sẵn, nước uống đóng chai, các loại vitamin, các hoá chất sát khuẩn của ngành y tế.

Các cơ quan thuộc ngành y tế chủ động xây dựng kế hoạch dự trữ hoá chất, phương tiện, nhân lực… sẵn sàng phối hợp hoặc chủ động xử lý, khắc phục khi có ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh dịch liên quan đến thực phẩm xảy ra, không để lan rộng trong cộng đồng.

Khi mùa mưa bão, lũ lụt xảy ra, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, người tiêu dùng thực phẩm tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm, thuỷ sản chết bệnh, chết không rõ nguyên nhân để làm thức ăn hoặc chế biến thực phẩm. Nhất định phải thực hiện ăn chín, uống chín.

Đối với những vùng không đủ nước sạch có thể sử dụng các loại hoá chất sát khuẩn theo hướng dẫn của ngành y tế. Các cơ quan quản lý an toàn thực phẩm tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lợi dụng tình trạng khan hiếm thực phẩm để đưa ra thị trường các loại thực phẩm không bảo đảm an toàn, vệ sinh.