Cần khắc phục ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi

Tăng cường thanh kiếm tra các dự án chăn nuôi 

Gia Lai là tỉnh có tiềm năng về đất đai, nguồn lực để phát triển các trang trại, dự án chăn nuôi quy mô lớn. Thế nhưng, mặt trái là việc tồn tại nhiều chủ đầu tư gây ô nhiễm môi trường.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Gia Lai cho biết, đơn vị này đang tăng cường thanh tra, kiểm tra các dự án chăn nuôi trên địa bàn nhằm hướng dẫn chủ đầu tư các quy trình bảo vệ môi trường và xử lý nghiêm các vi phạm.

Toàn tỉnh Gia Lai hiện có khoảng 208 dự án đầu tư trong lĩnh vực chăn nuôi với diện tích hơn 9.310 ha; tổng vốn đầu tư 35.777 tỉ đồng. Trong đó, có 92 dự án đã được UBND tỉnh cấp Quyết định chủ trương đầu tư; 116 dự án đang xin chấp thuận chủ trương đầu tư.

Chư Prông là huyện có mật độ dự án chăn nuôi heo nhiều nhất tỉnh Gia Lai. Ảnh: Thanh Tuấn

Đơn cử như tại huyện Ia Pa, có 5 dự án chăn nuôi heo đi vào hoạt động. Huyện Chư Sê có 18 trang trại chăn nuôi heo đang hoạt động với tổng số trên 66.300 con... Hiện toàn tỉnh có 36 dự án chăn nuôi đã đi vào hoạt động với số lượng hơn 69.600 con bò và trên 305.200 con heo.

Năm 2023, cơ quan chức năng tỉnh xử phạt vi phạm hành chính 9 đơn vị với tổng số tiền hơn 3 tỉ đồng; 6 tháng đầu năm 2024, UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Gia Lai xử phạt 3 đơn vị với tổng số tiền 370 triệu đồng.

Theo cơ quan chức năng, khi có sự cố môi trường xảy ra thì công tác phối hợp lấy mẫu nước để phân tích, đánh giá, xác định lưu lượng nước chảy ra môi trường gặp khó khăn.

Theo ngành chức năng các huyện, việc xử lý các hành vi xả chất thải ra môi trường đòi hỏi phải lấy mẫu phân tích. Thế nhưng, trang thiết bị phục vụ lấy mẫu còn hạn chế. Một số địa phương vẫn còn nhiều trang trại chưa xây dựng các công trình bảo vệ môi trường, chưa được cấp giấy phép môi trường...

Mới đây, tại kỳ họp Hội đồng Nhân dân tỉnh Gia Lai, đại biểu Rah Lan Lâm - Giám đốc Công an tỉnh Gia Lai - cho rằng, vấn đề chăn nuôi có ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương, an ninh nông thôn. Gia Lai chăn nuôi heo nhiều nhất toàn quốc, có quá nhiều dự án chăn nuôi tập trung tại một xã. Trong khi sử dụng người lao động tại chỗ không đáng kể. Chủ đầu tư xây dựng dự án hưởng ưu đãi nhưng cho thuê lại, không sử dụng đất đúng mục đích.

Đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai kiến nghị, ngành chức năng cần có định hướng, quy hoạch lâu dài, tránh để việc vi phạm pháp luật. Việc quy hoạch, quản lý Nhà nước, thẩm định dự án chăn nuôi cần phải kỹ lưỡng.

Đồng Nai: Gần 1.300 cơ sở ngừng chăn nuôi do bị buộc phải di dời

UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, tính đến hết tháng 6/2024, trên địa bàn đã có 1.296 cơ sở ngừng chăn nuôi và chỉ mới có 10 cơ sở di dời ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi.

Trước đó, vào tháng 2/2023, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành quyết định phê duyệt danh sách hơn 3.000 cơ sở chăn nuôi phải di dời ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi. Đến tháng 4/2023, UBND tỉnh Đồng Nai đã tổng kiểm tra các cơ sở chăn nuôi trên toàn địa bàn nhằm xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường trong hoạt động chăn nuôi và đánh giá thực trạng về môi trường đối với các cơ sở chăn nuôi. Kết quả đã xử phạt 168 cơ sở với tổng số tiền hơn 7,1 tỉ đồng. Theo số liệu của Cục Thống kê Đồng Nai, tổng đàn gia súc tính đến tháng 6.2024 là 2.316.438 con (giảm 6,14% so cùng kỳ). Trong đó, trâu 3.988 con (tăng 5,64%); bò 108.382 con (tăng 0,35%).

Đàn heo chiếm nhiều nhất với 2.204.068 con và giảm 6,45% so cùng kỳ. Nguyên nhân là do giá heo hơi những tháng đầu năm ở mức thấp, tuy có tăng nhưng không nhiều nên phần nào ảnh hưởng tâm lý của người chăn nuôi, nhất là các hộ nuôi nhỏ lẻ, chi phí đầu vào tăng cao khiến người chăn nuôi gặp rất nhiều khó khăn. "Mặt khác việc di dời các dự án chăn nuôi ra khỏi khu vực không được phép chăn nuôi tiếp tục đẩy mạnh. Nhiều huyện có số lượng chăn nuôi heo lớn như Thống Nhất, Trảng Bom, Xuân Lộc tiến hành rà soát, di dời, hạn chế phát triển các hộ, trang trại chăn nuôi do chưa đảm bảo điều kiện về môi trường dẫn đến tổng đàn giảm", Cục Thống kê Đồng Nai phân tích.

Mới đây nhất, từ 1-15/7, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đã lập 10 đoàn kiểm tra đánh giá việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở chăn nuôi trên địa bàn tỉnh, xác định các điểm nóng về môi trường trong lĩnh vực chăn nuôi và ghi nhận những khó khăn, vướng mắc từ các cơ sở chăn nuôi.

Chăn nuôi hữu cơ theo chuỗi khép kín từ cảm hứng của người Nhật

Phát triển mô hình chăn nuôi hữu cơ theo chuỗi khép kín, kết hợp bán sản phẩm tại các cửa hàng nông sản và các kênh bán hàng trên mạng xã hội là hướng đi hiệu quả, thân thiện với môi trường mà anh Nguyễn Đăng Vương (sinh năm 1983) ở thôn Bình An, xã Vĩnh Chấp (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) đã làm được. Năm 2015 - 2016 anh Vương từng sang làm việc tại Nhật Bản, có cơ hội tham quan, học hỏi được các mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ vi sinh, anh đã tìm hiểu phương pháp sản xuất phân bón, thức ăn vi sinh, tiếp cận cách chăn nuôi theo hướng hữu cơ. Từ đây, tình yêu làm nông nghiệp sạch của anh Vương được nung nấu thêm. Sau khi trở về quê nhà, anh nghiên cứu, tìm hiểu thêm nhiều mô hình nông nghiệp hữu cơ trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Năm 2019, anh quyết định xây dựng mô hình nông nghiệp hữu cơ cho riêng mình.

Trên 4ha đất nông nghiệp của gia đình, anh Vương mạnh dạn đầu tư hơn 1 tỉ đồng xây dựng các khu vực chuồng trại chăn nuôi tổng hợp theo hướng hữu cơ khép kín từ chăn nuôi, chế biến thức ăn, sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và tới tổ chức tiêu thụ sản phẩm.

Thời gian đầu, tuy đã học hỏi kiến thức, kinh nghiệm nhưng khi triển khai trên thực tế anh Vương vẫn gặp rất nhiều khó khăn, nhiều lần ủ men vi sinh thất bại. Anh phải nhiều lần nghiên cứu, thử nghiệm các công thức, tỷ lệ phối trộn thức ăn để phù hợp với đặc thù khí hậu và điều kiện tại trang trại của mình.  

Các phụ phẩm nông nghiệp, thức ăn dư thừa được anh Vương (bên phải) ủ với men vi sinh, cho ra thức ăn có chất lượng cao và chi phí thấp. Ảnh: Việt Toàn.

Năm 2021, anh Vương đã thành lập HTX Nông nghiệp sạch Vương Tây Sơn với 7 hội viên tham gia. Anh cung cấp con giống, bao tiêu sản phẩm cho bà con, xây dựng chuỗi thực phẩm từ khâu sản xuất thức ăn, chăn nuôi đến chế biến, đóng gói sản phẩm đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Đến nay, anh Vương đã chủ động cung cấp đủ nguồn thức ăn hữu cơ cho đàn vật nuôi cho trang trại của mình cũng như các thành viên của HTX. Trang trại tổng hợp của anh mỗi năm nuôi từ 1.000 đến 3.000 con gà; 700 đến 1.000 con vịt và 35 đến 40 con lợn nái, mỗi năm sinh sản 600 lợn giống, anh xuất bán 300 lợn giống cho các thành viên trong HTX và để nuôi 300 con lợn thịt hữu cơ.

Anh Vương cho biết: "Mô hình tôi phát triển là đưa vi sinh vào nông nghiệp ở tất cả các khâu. Tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp tưởng chừng bỏ đi để ủ thành thức ăn chăn nuôi có chất lượng cao, với chi phí thấp như các loại hoa quả, rau hỏng, đầu cá, đầu ếch nhái từ các chợ, thức ăn dư thừa ở các hộ dân sinh, các bếp ăn tập thể...

Trên 4ha đất nông nghiệp của gia đình, anh Vương mạnh dạn đầu tư hơn 1 tỉ đồng xây dựng các khu vực chuồng trại chăn nuôi tổng hợp theo hướng hữu cơ khép kín từ chăn nuôi, chế biến thức ăn, sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh và tới tổ chức tiêu thụ sản phẩm.

Thời gian đầu, tuy đã học hỏi kiến thức, kinh nghiệm nhưng khi triển khai trên thực tế anh Vương vẫn gặp rất nhiều khó khăn, nhiều lần ủ men vi sinh thất bại. Anh phải nhiều lần nghiên cứu, thử nghiệm các công thức, tỷ lệ phối trộn thức ăn để phù hợp với đặc thù khí hậu và điều kiện tại trang trại của mình.  

Năm 2021, anh Vương đã thành lập HTX Nông nghiệp sạch Vương Tây Sơn với 7 hội viên tham gia. Anh cung cấp con giống, bao tiêu sản phẩm cho bà con, xây dựng chuỗi thực phẩm từ khâu sản xuất thức ăn, chăn nuôi đến chế biến, đóng gói sản phẩm đảm an toàn cho người tiêu dùng.

Đến nay, anh Vương đã chủ động cung cấp đủ nguồn thức ăn hữu cơ cho đàn vật nuôi cho trang trại của mình cũng như các thành viên của HTX. Trang trại tổng hợp của anh mỗi năm nuôi từ 1.000 đến 3.000 con gà; 700 đến 1.000 con vịt và 35 đến 40 con lợn nái, mỗi năm sinh sản 600 lợn giống, anh xuất bán 300 lợn giống cho các thành viên trong HTX và để nuôi 300 con lợn thịt hữu cơ.

Anh Vương cho biết: "Mô hình tôi phát triển là đưa vi sinh vào nông nghiệp ở tất cả các khâu. Tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp tưởng chừng bỏ đi để ủ thành thức ăn chăn nuôi có chất lượng cao, với chi phí thấp như các loại hoa quả, rau hỏng, đầu cá, đầu ếch nhái từ các chợ, thức ăn dư thừa ở các hộ dân sinh, các bếp ăn tập thể...

Mô hình chăn nuôi của anh Vương được đông đảo bà con ở địa phương học hỏi, nhân rộng. Ảnh: Việt Toàn.

Các phụ phẩm được thu gom về xay nhuyễn, thêm ngô, lúa... rồi ủ theo phương pháp lên men vi sinh. Trang trại chăn nuôi của tôi chỉ sử dụng thức ăn do chính tôi làm ra từ các thực phẩm hữu cơ chứ tuyệt đối không sử dụng các chất tăng trọng, kháng sinh hay thức ăn chăn nuôi bên ngoài. Nhờ vậy, giá thành chăn nuôi thấp hơn rất nhiều so với sử dụng thức ăn công nghiệp".

Cũng theo anh Vương, vật nuôi ăn thức ăn vi sinh có sức đề kháng cao, ít bị dịch bệnh nên hiệu quả kinh tế cao hơn 30% so với nuôi bằng thức ăn công nghiệp. Trang trại của anh cũng chủ động con giống, chủ động đầu ra sản phẩm, không qua thương lái trung gian. Các quy trình sản xuất thức ăn, chăn nuôi, chế biến, đóng gói sản phẩm được anh quay trực tiếp để tạo sự tin cậy cho người tiêu dùng.

"Nhằm tạo đầu ra lâu dài và bền vững cho sản phẩm, anh Vương đã sử dụng các nền tảng mạng xã hội như Zalo, Facebook và kênh Youtube để quảng bá và bán hàng. “Trang trại sản xuất ra gà, vịt, heo, lúa... tôi đều bán trực tiếp tại hệ thống cửa hàng thực phẩm, hiện tôi có 2 cửa hàng tại TP Đông Hà và kết nối tiêu thụ với 2 cửa hàng tại Đà Nẵng, 2 cửa hàng tại Hà Nội. Tôi cũng bán hàng qua các kênh online, kênh youtube". Anh Vương cho hay

Anh Vương cho biết đang suy nghĩ phát triển mô hình chăn nuôi hữu cơ trên đàn bò, dự kiến sẽ bắt tay thực hiện trong năm 2025. Hiện anh đang phát triển sản xuất thức ăn vi sinh hỗn hợp và dự định thời gian đến sẽ đưa ra thị trường để cung cấp cho nông dân phát triển chăn nuôi thân thiện với môi trường.

Ông Lê Đức Quang Huy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Chấp (huyện Vĩnh Linh) cho biết, địa phương đang đẩy mạnh tuyên truyền cho các hội viên nông dân phát triển mô hình chăn nuôi theo hướng vi sinh, chăn nuôi hữu cơ của Anh Vương.

Hiện trên địa bàn xã cũng đã nhân rộng được 3 mô hình chăn nuôi theo hướng hữu cơ, vi sinh. Các mô hình này sẽ từng bước giúp chăn nuôi của địa phương chuyển dịch mạnh mẽ từ nhỏ lẻ sang tập trung theo mô hình trang trại bán công nghiệp, áp dụng quy trình an toàn sinh học, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm, giảm ô nhiễm môi trường...