Mặc dù chưa phải vào tháng cao điểm nắng nóng của mùa hè, nhưng đã xảy ra một số vụ ngộc độc thực phẩm. Do đó, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã yêu cầu giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến ngộ độc thực phẩm là yêu cầu cấp bách nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm
Để chủ động bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm đề nghị Sở Y tế các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh, Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP Đà Nẵng, tỉnh Bắc Ninh phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan trên địa bàn chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, giám sát nguy cơ an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, chú trọng thời gian từ tháng 4 đến tháng 8.
Tuy chưa phải cao điểm của mùa hè, nhưng đã xảy ra một số vụ ngộc độc thực phẩm (ảnh minh họa)
Trong đó, cần chú ý ngộ độc do nấm độc vào mùa Xuân Hè, ngộ độc do các loại động, thực vật có chứa độc tố tự nhiên (nhất là các tỉnh/thành phố khu vực Miền núi phía Bắc và khu vực Tây Nguyên); chú ý ngộ độc do các loại thủy, hải sản có chứa độc tố tự nhiên như cá nóc, so biển, ốc biển lạ (nhất là các tỉnh/thành phố ven biển). Đặc biệt chú ý đối tượng là đồng bào vùng ven biển, đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.
Cùng đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm, trong đó tập trung vào các cơ sở chế biến suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể tại khu công nghiệp, trường học và cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, cơ sở sản xuất kinh doanh nước uống đóng chai, đóng bình; chú ý các biện pháp giám sát, hướng dẫn phù hợp đối với dịch vụ nấu ăn lưu động, các bữa ăn liên hoan, tiệc cưới, đám giỗ đông người trên địa bàn quản lý.
Kiên quyết xử lý nghiêm và đình chỉ hoạt động đối với các cơ sở không bảo đảm điều kiện an toàn thực phẩm, cơ sở không có Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm (thuộc đối tượng phải cấp).
Công khai các hành vi vi phạm, kết quả xử lý vi phạm của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo kịp thời người sản xuất, kinh doanh và cho cộng đồng.
Các địa phương cần tăng cường công tác phối hợp liên ngành trong các hoạt động tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra. Trong đó phối hợp với các đơn vị chức năng của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giám sát, triển khai các giải pháp kiểm soát an toàn thực phẩm trong sử dụng, tiêu dùng sản phẩm nông sản, sử dụng các loại nấm, cây, củ quả rừng tự nhiên… làm thực phẩm;
Phối hợp với các đơn vị chức năng của ngành Công thương thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu, chú trọng các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu nhỏ lẻ, đặc biệt là các cơ sở nấu rượu thủ công, ngăn chặn kịp thời việc lưu thông trên thị trường các loại rượu sản xuất, pha chế không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác.
Điều kiện thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh
Phân tích nguyên nhân, Cục An toàn thực phẩm cho rằng trước hết do điều kiện thời tiết thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, nhất là loại gây bệnh đường ruột, động thực vật chứa độc tố tự nhiên (nấm độc, côn trùng, cây, quả rừng, thủy hải sản…).
Điều kiện thời tiết là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây ngộ độc thực phẩm (ảnh minh họa)
Bên cạnh đó, ô nhiễm môi trường, thiếu nước sạch để chế biến, vệ sinh dụng cụ; quá trình chế biến, bảo quản nguyên liệu thực phẩm, thực phẩm chưa đúng cách cũng là nguyên nhân dễ dẫn đến ngộ độc thực phẩm.
Ngoài ra, ý thức chấp hành quy định của pháp luật về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm của một số cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm chưa nghiêm; nhu cầu sử dụng các thực phẩm tươi sống, thực phẩm không qua gia nhiệt, thức ăn đường phố, nước giải khát, nước đá tăng cao ở cả gia đình, bếp ăn tập thể, bữa ăn đông người, du lịch…
Để chủ động phòng, chống ngộ độc thực phẩm trong thời gian tới, Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh/thành phố phối hợp với các đơn vị chức năng liên quan trên địa bàn chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, giám sát nguy cơ an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, chú trọng thời gian tháng 4 - tháng 8.
3 khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm về an toàn thực phẩm
Thứ nhất, người tiêu dùng chỉ sử dụng các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Thứ hai, tuyệt đối không sử dụng các sản phẩm đóng hộp đã hết hạn sử dụng, bị phồng, bẹp, biến dạng, hoen gỉ, không còn nguyên vẹn hoặc có mùi vị, màu sắc thay đổi khác thường.
Thứ ba, không tự đóng gói kín các thực phẩm trong điều kiện không đông đá tạo điều kiện cho vi khuẩn hiếm khí phát triển, ví dụ như Clostridium botulinum.
Ngoài đưa ra các khuyến cáo, Cục An toàn thực phẩm cũng đề nghị các địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát. Trong đó tập trung vào các cơ sở chế biến suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể tại khu công nghiệp, trường học và cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố, cơ sở sản xuất kinh doanh nước uống đóng chai, đóng bình.
Đồng thời kiên quyết xử lý nghiêm và đình chỉ hoạt động đối với các cơ sở không bảo đảm điều kiện an toàn thực phẩm, công khai các hành vi vi phạm, kết quả xử lý vi phạm…
Cục cũng đề nghị cơ quan chức năng triển khai các giải pháp kiểm soát an toàn thực phẩm trong sử dụng, tiêu dùng sản phẩm nông sản, sử dụng các loại nấm, cây, củ quả rừng tự nhiên… làm thực phẩm.
Cùng với đó, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu. Đặc biệt là các cơ sở nhỏ lẻ, cơ sở nấu rượu thủ công, ngăn chặn kịp thời việc lưu thông trên thị trường các loại rượu sản xuất, pha chế không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác.
Để không xảy ra những vụ ngộ đôc thực phẩm trong mùa hè này, nhất là đối với các bếp ăn tập thể như trường học, các khu công nghiệp, khu chế xuất có đông công nhân, rất cần các cơ quan quản lý kiểm tra, đôn đốc thường xuyên và xử lý các sai phạm trong quá trình chế biến, sản xuất thực phẩm.
Theo Báo Bảo vệ Công lý, Tạp chí Tri thức, Tạp chí Công dân & Khuyến học