Ngành chức năng quyết liệt vào cuộc điều tra nhiều diện tích rừng bị xâm hại

Rừng tại Gia Lai liên tiếp bị xâm hại

Vừa qua, ngành chức năng đã phát hiện gần 150 cây gỗ lớn trên lâm phần thuộc quản lý của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Kông Hde, bị chặt hạ. Hiện trường tại lô 7, khoảnh 7; lô 1, khoảnh 10, tiểu khu 792 để lại là gần 150 cây gỗ có đường kính từ 40 - 60 cm gồm các chủng loại bằng lăng, căm xe, xương cá bị cưa hạ trái phép. Tổng khối lượng gỗ thiệt hại gần 33 m3. Phần lớn thân cây đã bị lấy đi, hiện trường chỉ còn lại bìa gỗ, cành nhánh và mùn cưa. Ít ngày sau, lực lượng chức năng đã xác minh được số gỗ nói trên được tập kết tại nhà dân với mục đích để làm nhà.

Khi các lực lượng chức năng đang xử lý vụ việc cưa hạ cây rừng tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Kông Hde, lực lượng Hạt Kiểm lâm huyện Kông Chro tiếp tục phát hiện khoảnh 5, tiểu khu 780 lâm phần do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Ia Pa quản lý (địa giới hành chính xã Chơ Glong, huyện Kông Chro) có 7 cây rừng thuộc chủng loại căm xe, lim xẹt, chò chai và sộp cũng bị cưa hạ ngổn ngang. Tang vật của vụ án phá rừng cũng được tìm thấy tại khu vực Thủy điện Đak Pi Hao II (giáp ranh huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) với một xe độ chế đang vận chuyển 21 lóng gỗ tròn, chủng loại căm xe, lim xẹt, chò chai và sộp thuộc loài thông thường, khối lượng hơn 1,3 m3 và máy cưa. Khi thấy lực lượng chức năng, lái xe đã bỏ lại toàn bộ tang vật, phương tiện và trốn khỏi hiện trường.

Công an huyện K'bang khám nghiệm hiện trường vụ án phá rừng tại Sơ Pai. Ảnh: TTXVN phát

Bên cạnh mục đích cưa hạ trái phép hàng trăm cây gỗ rừng để làm nhà, nhiều vụ phá rừng xảy ra tại Gia Lai không chỉ mục đích khai thác để lấy gỗ. Một số vụ phá rừng còn có chủ đích nhằm “trả thù” lực lượng quản lý, bảo vệ rừng.

Điển hình như vụ phá rừng xảy ra vào cuối tháng 2/2023 tại tiểu khu 114, lâm phần do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Sơ Pai quản lý (địa giới hành chính xã Sơ Pai, huyện Kbang). Trên lâm phần này, lực lượng chức năng đã phát hiện có 16 cây rừng tự nhiên bị cưa hạ, các cây gỗ có đường kính từ 40 - 90cm. Một số cây gỗ đã bị đối tượng phá rừng “xẻ thịt” mang ra ngoài tiêu thụ; số gỗ bỏ lại hiện trường bị rỗng ruột, hư hỏng hoặc giá trị thấp, tổng khối lượng khoảng 11,463 m3.

Liên quan đến vụ việc này, lực lượng chức năng đã điều tra, tìm ra thủ phạm. Theo Công an huyện K’bang, qua điều tra, cơ quan Công an xác định các đối tượng gồm Nguyễn Văn Kiên (tên gọi khác là Huệ, 39 tuổi), Đinh Văn Nhâu (28 tuổi), Đinh Nhi (19 tuổi), cùng trú làng Buôn Lưới, xã Sơ Pai, huyện K'Bang và 2 đối tượng (chưa rõ lai lịch) đã thực hiện hành vi khai thác gỗ trái phép quy mô lớn xảy ra tại tiểu khu 114, 118 lâm phần do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Sơ Pai quản lý.

Qua đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện K'Bang đã ra quyết định khởi tố bị can, ra lệnh tạm giam đối với Đinh Văn Nhâu. Đối tượng Đinh Nhi được gia đình bảo lãnh và cơ quan Công an đang tiếp tục củng cố hồ sơ để xử lý. Riêng đối tượng Nguyễn Văn Kiên đã bỏ trốn nên cơ quan Công an đã ra quyết định truy tìm.

Công an huyện K'bang (Gia Lai) phát thông báo truy tìm đối tượng Nguyễn Văn Kiên (tên gọi khác là Huệ, sinh năm 1984, trú làng Buôn Lưới, xã Sơ Pai, huyện K'bang) có liên quan đến vụ phá rừng tại Sơ Pai. Anh: TTXVN phát

Ông Nguyễn Văn Hợi, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Lâm nghiệp Sơ Pai lý giải: Ngoài tình trạng phá rừng để khai thác gỗ, trên khu vực rừng do công ty quản lý còn xuất hiện tình trạng phá rừng có chủ đích. Người dân cưa hạ cây rừng để lấy gỗ làm hòm theo phong tục người địa phương, lấn chiếm rừng làm nương rẫy… còn có tình trạng cưa hạ cây rừng với mục đích “trả thù”. Vì thế, công tác quản lý, bảo vệ rừng của Công ty gặp rất nhiều khó khăn.

Không chỉ rừng ở khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai bị xâm hại, tại huyện Krông Pa cũng đang nóng tình trạng phá rừng trái phép để làm nương rẫy. Mới đây, Hạt Kiểm lâm huyện Krông Pa cùng các lực lượng chức năng phát hiện tại khoảnh 2, tiểu khu 1361, địa giới hành chính xã Ia Mlah có 1.100m2 rừng phòng hộ bị phá trái phép, làm nương rẫy. Đây là diện tích rừng gỗ tự nhiên núi đất lá rộng thường xanh phục hồi.

Có thể thấy, tình trạng lấn chiếm đất rừng, sẵn sàng xung đột với chủ rừng bằng các hành động như chặt phá rừng trồng, chặt hạ cây rừng với mục đích phá hoại để gây điểm nóng về công tác quản lý, bảo vệ rừng. Thậm chí không ít đối tượng "lâm tặc" còn ngã giá với chủ rừng để được khai thác, nếu không chấp nhận sẽ bị trả giá bằng việc tạo ra điểm nóng. Việc rất nhiều vụ phá rừng không tìm ra thủ phạm cộng với việc các đối tượng phá rừng nắm rõ chế tài xử lý về hành vi phá hoại rừng dưới mức bị khởi tố đã khiến cho công tác bảo vệ rừng tại Kbang nói riêng và Gia Lai nói chung thêm nhiều áp lực.

Xử lý nghiêm các đối tượng xâm hại rừng

Trước tình trạng phá rừng xảy ra liên tục, các ngành chức năng của tỉnh Gia Lai đang tiếp tục điều tra, làm rõ các đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, từ nhiều vụ việc phá rừng cũng đã chỉ ra các tồn tại cố hữu trong công tác quản lý và bảo rừng trên địa bàn tỉnh.

K’bang - địa phương tập trung nhiều rừng nhất của tỉnh Gia Lai, có thể xem là “điểm nóng” của nạn phá rừng. Để làm tốt công tác quản lý, bảo vệ rừng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện K’bang Nguyễn Văn Dũng đã chỉ đạo Công an huyện huy động toàn bộ lực lượng để điều tra, xử lý các đối tượng phá rừng tại tiểu khu 114. Đồng thời, cơ quan chức năng đã có danh sách các đối tượng nghi vấn và đang khẩn trương truy xét, làm rõ. “Quan điểm của huyện là sẽ làm rõ, xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân liên quan. Công ty buông lỏng quản lý phải chịu trách nhiệm, cá nhân vi phạm phải bị xử lý theo quy định pháp luật” - ông Nguyễn Văn Dũng khẳng định.

Hiện trường vụ án phá rừng tại Sơ Pai. Ảnh: TTXVN phát

Bên cạnh đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện K’bang yêu cầu các đơn vị chủ rừng, lực lượng làm quản lý, bảo vệ rừng cần hài hòa, tránh để xảy ra xung đột với người dân; dựa vào sức mạnh toàn dân cùng tham gia vào công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Cũng cùng chung quan điểm xử lý nghiêm các hành vi xâm hại rừng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Kông Chro Võ Nguyên Nam khẳng định, huyện đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan củng cố hồ sơ, xử lý nghiêm và làm rõ trách nhiệm các đơn vị liên quan các vụ việc phá rừng. Huyện cũng đã xây dựng các phương án, giải pháp cụ thể, quyết liệt trong công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa phương. Trong đó, tập trung vào việc nâng cao mức sống, tạo sinh kế để người dân không còn phụ thuộc vào rừng, tiến tới làm giàu nhờ rừng.

Với hơn 632.000 ha, hiện nay, Gia Lai là tỉnh có diện tích rừng lớn thứ 4 cả nước và lớn nhất trong 5 tỉnh Tây Nguyên. Tuy nhiên, trong thời gian qua, rừng tự nhiên của tỉnh Gia Lai vẫn tiếp tục suy giảm về diện tích và trữ lượng; tỷ lệ che phủ rừng là 46% - thấp hơn bình quân chung của toàn vùng. Đặc biệt, các vụ phá rừng tại Gia Lai thường được phát hiện chậm, việc điều tra, xử lý còn nhiều hạn chế.

Đề nghị công an vào cuộc

Mới đây, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định cho biết, đã có báo cáo về việc khai thác rừng trái pháp luật tại khoảnh 6, tiểu khu 316, xã Canh Liên, huyện Vân Canh.

Theo đó, sau khi nhận được phản ánh của báo chí, Chi cục Kiểm lâm cùng với Hạt kiểm lâm huyện Vân Canh, Hạt kiểm lâm huyện Tây Sơn, Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Tây Sơn và Ban Quản lý rừng phòng hộ huyện Vân Canh, đã tổ chức kiểm tra hiện trường khai thác rừng trái pháp luật tại đây.

Kết quả kiểm tra hiện trường, tổng số cây bị khai thác trái pháp luật là 15 cây. Trong đó, có 6 cây bị lấy ra khỏi hiện trường. Đa số là các loại gỗ ké, trâm, có đường kính từ 25cm đến 50cm. Thuộc các lô 8, lô 12, lô 5, khoảnh 6, tiểu khu 316, xã Canh Liên do BQL rừng phòng hộ Vân Canh quản lý. Trong đó, có những cây đã bị khai thác từ năm 2022, cũng có những cây mới bị khai thác khoảng đầu tháng 3/2023.

Nhiều cây lớn bị đốn hạ, cưa xẻ ngay tại rừng thuộc BQLRPH huyện Vân Canh thành những phách gỗ lớn để vận chuyển ra ngoài

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định, trong quá trình kiểm tra, chưa xác định được đối tượng đã khai thác số gỗ nói trên. Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định cho biết, sẽ chỉ đạo Hạt kiểm lâm huyện Vân Canh phối hợp với chính quyền địa phương xã Canh Liên, BQLRPH huyện Vân Canh và các cơ quan chức năng có liên quan để điều tra, xác minh làm rõ vụ việc. Trưng cầu giám định lâm sản bị thiệt hại để có cơ sở xử lý hoặc tham mưu cho cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Phối hợp với Cơ quan CSĐT Công an huyện, VKSND huyện Vân Canh tiến hành khám nghiệm hiện trường. Nếu có dấu hiệu tội phạm Hạt kiểm lâm huyện Vân Canh tiến hành đưa vụ việc vào tin báo tội phạm để xử lý theo quy định pháp luật.

Bên cạnh đó, Chi cục Kiểm lâm Bình Định kiến nghị Sở NN&PTNT có văn bản đề nghị UBND huyện Vân Canh chỉ đạo Công an huyện Vân Canh phối hợp với Viện Kiểm sát huyện, Hạt Kiểm lâm huyện, UBND xã Canh Liên và BQLRPH Vân Canh tổ chức điều tra, làm rõ đối tượng khai thác rừng trái pháp luật để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Dù có trạm Quản lý bảo vệ rừng Làng Cam, thuộc BQLRPH huyện Vân Canh nhưng tình trạng phá rừng vẫn xảy ra

Ông Lê Đức Sáu, Phó Chi cục trưởng phụ trách Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Định cho biết, để lâm tặc mang máy móc, công cụ vào khu vực rừng phòng hộ để khai thác gỗ trái phép thuộc trách nhiệm của chủ rừng là BQLRPH huyện Vân Canh, thuộc UBND huyện Vân Canh. Trách nhiệm này quy định theo Chỉ thị 13-CT/TW, ngày 12/1/2017 của Trung ương và theo Luật Lâm nghiệp.

Trước đó, báo chí đã phản ánh tình trạng nhiều cây cổ thụ gần cả trăm năm tuổi bị lâm tặc đốn hạ không thương tiếc tại khu vực rừng phòng hộ giáp ranh Tây Sơn và Vân Canh, Bình Định.

Đáng nói, tại khu vực này có Trạm Quản lý bảo vệ rừng Làng Cam, thuộc BQLRPH huyện Vân Canh và một trạm bảo vệ rừng khác của Hạt Kiểm lâm, BQLRPH huyện Tây Sơn. Tuy nhiên, tình trạng phá rừng vẫn diễn ra ngang nhiên, không được ngăn chặn kịp thời.

"Tuyên chiến" với gỗ lậu

Đội KLCĐ-PCCCR số 2 đóng trên địa bàn huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình), phụ trách các huyện: Minh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Trạch và TX. Ba Đồn. Địa bàn có diện tích rừng rộng, nhiều tuyến đường giao thông quan trọng, nguồn lâm sản còn nhiều nên tình trạng khai thác, mua bán, tàng trữ, vận chuyển lâm sản trái phép còn xảy ra.

Với quyết tâm “tuyên chiến” với gỗ lậu, bảo vệ rừng tận gốc, đội đã tập trung tối đa lực lượng, phương tiện, phối hợp với các lực lượng chức năng bám sát địa bàn, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tuần tra, kiểm soát trên địa bàn nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác, mua bán, tàng trữ, vận chuyển lâm sản trái pháp luật.

Ông Lê Văn Toàn, Đội trưởng Đội KLCĐ-PCCCR số 2 chia sẻ: “Trong quá trình hoạt động, đội thường xuyên chủ động hoặc phối hợp với lực lượng chức năng, chủ rừng tổ chức nhiều đợt kiểm tra rừng tại gốc; tổ chức truy quét các tụ điểm về khai thác, mua bán, cất giữ, vận chuyển lâm sản trái pháp luật ở các địa bàn trọng điểm, vùng giáp ranh có trữ lượng lâm sản lớn”.

Gỗ lậu được tạm giữ tại Đội KLCĐ-PCCCR số 2.

Thể hiện quyết tâm “tuyên chiến” với gỗ lậu, từ năm 2020 đến nay, đội đã kiểm tra, phát hiện, lập biên bản và xử lý 103 vụ vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp, thu giữ gần 138m3 gỗ lậu các loại. Số tiền nộp vào ngân sách nhà nước từ các vụ xử lý vi phạm hành chính, bán tang vật, phương tiện vi phạm trên 937 triệu đồng.

Điển hình như vụ bắt trên 8,5m3 gỗ lậu tại xã Thượng Hóa (Minh Hóa). Theo đó, khoảng 14 giờ ngày 28/4/2022, Đội KLCĐ-PCCCR số 2 nhận được thông tin nhiều đối tượng đang bốc gỗ lên một chiếc xe tải tại thôn Phú Nhiêu, xã Thượng Hóa. Ngay lập tức, đội cử 8 cán bộ, Kiểm lâm viên lên đường làm nhiệm vụ. Quãng đường từ trụ sở đội lên tới vị trí tập kết gỗ khoảng 50km. Trên đường đi, đội đã gọi điện báo cho Hạt Kiểm lâm Minh Hóa, chính quyền địa phương, Đồn Biên phòng Cà Xèng, Công an xã Thượng Hóa… cùng phối hợp.

Anh Cao Thanh Đạt, Kiểm lâm viên Đội KLCĐ-PCCCR số 2 kể: “Khi chúng tôi đến nơi, thấy các đối tượng đã bốc gỗ lên chiếc xe tải. Lúc đó, nhiều người dân ra ngăn cản lực lượng chức năng làm nhiệm vụ và đòi lấy lại gỗ. Một số người còn dùng lời lẽ xúc phạm, lăng mạ chúng tôi, rào đường không cho xe tiếp cận hiện trường. Với quyết tâm của toàn đội cùng sự hỗ trợ của các lực lượng, chúng tôi đã bắt giữ được xe ô tô biển kiểm soát 81C-008.16 chở 47 hộp gỗ táu, sâng với khối lượng trên 8,5m3”.

Qua kiểm tra, ông Hồ Hiếu Nghĩa là người điều khiển phương tiện, không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc số gỗ trên và khai nhận là chở giúp cho một người tên Hà, ở xã Thượng Hóa. Liên quan đến vụ việc này, đội đã hoàn thành hồ sơ để Chi cục Kiểm lâm tham mưu cho UBND tỉnh xử phạt hành chính về hành vi tàng trữ, vận chuyển lâm sản trái phép số tiền 160 triệu đồng đối với ông Hồ Hiếu Nghĩa.

Một trong những công việc vất vả của Đội KLCĐ-PCCCR số 2 là những chuyến tuần tra, truy quét lâm tặc trên rừng, nhất là vùng giáp biên giới Việt-Lào. Hàng năm, đơn vị đều tổ chức nhiều cuộc truy quét, đẩy đuổi lâm tặc tại các khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng các xã: Dân Hóa, Trọng Hóa, Hóa Sơn… (Minh Hóa). Đó thường là những chuyến đi dài ngày, đối mặt với rất nhiều khó khăn, nguy hiểm nên các thành viên trong đoàn phải trang bị đầy đủ phương tiện, lương thực, nước uống trước khi vào rừng.

Đội trưởng Đội KLCĐ-PCCCR số 2 Lê Văn Toàn kể: “Tháng 6/2022, đội có chuyến đi tuần tra tại khu vực rừng phòng hộ huyện Minh Hóa (khu vực này thuộc xã Trọng Hóa, giáp biên giới Việt-Lào). Bởi trước đó, đội có nhận và xác minh thông tin có nhóm lâm tặc từ tỉnh Hà Tĩnh kết hợp với một số người dân bản địa vào khu vực rừng giáp ranh Việt-Lào phá rừng trái phép. Sau hai ngày, đoàn đã đến khu vực khai thác gỗ. Lần theo tiếng máy cưa rú gầm, đội đã tiếp cận được vị trí có rừng đang bị phá. Ở đó, tôi phát hiện nhóm lâm tặc khá đông, mang theo nhiều máy móc, phương tiện để xẻ gỗ. Đầu tiên, chúng tôi nhắc nhở nhưng các đối tượng vẫn không nghe, còn tỏ thái độ đe doạ, chống đối. Thấy tình hình khá căng nên tôi buộc phải nổ súng bắn chỉ thiên thì các đối tượng mới bỏ chạy”.

Sau chuyến đi, đội đã về báo cáo với cấp trên, chính quyền địa phương, chủ rừng và nhiều lần nhắc nhở, tuyên truyền cho bà con không theo lâm tặc phá rừng.