Nóng vấn đề an toàn thực phẩm mùa lễ hội

Do đó, rất cần các lực lượng chức năng phải tăng cường, kiểm tra, kiểm soát để ngăn chặn không để xảy ra ngộ độc thực phẩm trong mùa lễ hội.

Thực phẩm không đảm bảo an toản tràn lan ở các điểm lễ hội

Hà Nội là địa phương có nhiều điểm di tích, danh lam, đền chùa, trong đó Phủ Tây Hồ là một trong những địa điểm thu hút đông đảo du khách đến làm lễ đầu năm. Ngay từ đêm 30 Tết đến nay, dòng người đã nô nức kéo nhau đến đây cầu may, xin tài lộc. Tại các lối đi vào Phủ luôn đông kín người, ở cửa chính lúc nào cũng chen chúc, người nọ vái sau lưng người kia, nhiều người không chen được phải vái vọng.

Thực phẩm "thi gan" với bụi bặm ngay dọc lối đi ở lễ hội chùa Hương.

Dọc đường đi từ khu vực bãi gửi xe đến Phủ Tây Hồ chỉ khoảng 400m nhưng có hàng trăm hàng quán kinh doanh thực phẩm mọc lên san sát hai bên đường để phục vụ du khách. Trong đó, bánh tôm và bún ốc là những món ăn không thể thiếu. Tuy nhiên, chỉ cần nhìn bằng mắt thường cũng đã thấy được những bất cập về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm tiềm ẩn. Tại nhiều cửa hàng, những khay bánh tôm vàng óng, chất đầy xếp chồng lên nhau được "phơi" ngay cạnh lối đi của hàng nghìn du khách mỗi ngày mà không có bất kỳ thiết bị gì che chắn bụi bặm.

Di tích lịch sử và quần thể danh lam thắng cảnh Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội vào mỗi ngày đầu xuân đón hàng nghìn lượt khách mỗi ngày. Mặc dù đã được chính quyền sắp xếp, các cơ sở kinh doanh ăn uống tại lễ hội chùa Hương đã phần nào quy củ hơn. Tuy nhiên, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng còn nhiều tồn tại. Ngay tại khu vực đền Trình, ở bến Trò, khoảng sân rộng dưới sân Thiên Trù, rất nhiều cửa hàng kinh doanh ăn uống mọc lên bày la liệt các đồ ăn sẵn không hề che đậy, thỏa sức "thi gan" với ruồi nhặng. Rất hiếm quán có tủ kính để thức ăn như qui định, bất chấp bụi tuôn mù mịt dưới bước chân hàng vạn du khách mỗi ngày. Đặc biệt, tại bến Trò, các quán hàng hoàn toàn không có một khoảng cách nào với đường đi, nên đủ loại thực phẩm ăn sẵn như gà luộc, cá rán, bánh trôi, bánh phở, chả, tôm, chè lam, thịt sống v.v… đều bày bán ngay bên chân người đi lại rầm rập, khiến bất cứ ai cũng có thể nhìn rõ bụi bay lên "tẩm" vào đồ ăn. Thức ăn sống, thức ăn chín còn để lẫn lộn phơi ở nơi bụi bẩn; rượu bán cho khách trong bữa ăn không rõ nhãn mác…

Những ngày đầu xuân, nhiều địa phương tại các tỉnh phía Nam đang bước vào mùa lễ hội. Đây cũng là thời điểm lượng thực phẩm được tiêu thụ nhiều nhất. Tại các đền, chùa, khu di tích, khu du lịch... luôn thu hút một lượng lớn du khách. Cũng từ đây, các cơ sở ăn uống mọc như “nấm sau mưa” tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm.

Điển hình như tại Tây Ninh xung quanh các địa điểm nổi tiếng như: Núi Bà Đen, Tòa Thánh Cao Đài, Hồ Dầu Tiếng, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát, Tháp cổ Bình Thạnh... hàng quán mọc lên như nấm. Bên cạnh những điểm kinh doanh ăn uống có đăng ký thì vẫn còn tồn tại nhiều hàng quán tự phát, xe đẩy, gánh hàng rong bán các loại thực phẩm, nước giải khát… chưa được kiểm soát, quản lý chặt. Do mang tính thời vụ, “dã chiến”, nên mặc dù các món ăn không được che chắn bụi kỹ, người bán không sử dụng bao tay khi chế biến…, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, song người dân vẫn chen lấn mua, ăn uống vô tư.

Tăng cường kiểm tra an toàn thực phẩm tại các di tích

Nhằm bảo đảm ATTP dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn và mùa lễ hội xuân năm 2024, Hà Nội đã thành lập 671 đoàn thanh tra, kiểm tra. Dịp Tết Nguyên đán vừa qua, các đoàn đã thanh tra, kiểm tra hơn 5.700 cơ sở, trong đó có 899 cơ sở vi phạm và xử phạt 843 cơ sở với tổng số tiền hơn 4,7 tỷ đồng, đồng thời nhắc nhở và cảnh cáo 56 cơ sở.

Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội (Sở Y tế Hà Nội) Đặng Thanh Phong cho biết, thời gian tới, những đoàn thanh tra, kiểm tra tiếp tục tăng cường kiểm tra công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại các lễ hội đến hết ngày 15/3. Mục tiêu cao nhất của các đoàn kiểm tra là kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý những vi phạm về an toàn thực phẩm, kiểm soát không để xảy ra ngộ độc thực phẩm, nhất là ngộ độc tập thể, ngộ độc rượu do methanol (cồn công nghiệp). Đồng thời, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong lựa chọn, bảo quản, chế biến và sử dụng thực phẩm tại các lễ hội.

Đoàn kiểm tra Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh kiểm tra các loại bánh kẹo tại một cửa hàng tại khu di tích Côn Sơn

Hà Nội quyết định tổ chức 4 đoàn kiểm tra liên ngành ATTP đến hết ngày 15/3. Tuy nhiên, những gì mà phóng viên ghi nhận tại các lễ hội lớn của Hà Nội, dường như vẫn vắng bóng đoàn kiểm tra. Theo ông Nguyễn Bá Hiển, Trưởng Ban Quản lý Khu di tích thắng cảnh Hương Sơn, để bảo đảm ATTP cho lễ hội chùa Hương, công tác tuyên truyền, ký cam kết với 318 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, tập huấn, khám sức khoẻ cho người tham gia chế biến thực phẩm đã được thực hiện trước đó. Nếu để xảy ra vi phạm ATTP, chủ cơ sở sẽ bị xử phạt.

Tại Hải dương vào chiều 20/2, đoàn kiểm tra Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Hải Dương kiểm tra công tác vệ sinh an toàn thực phẩm tại khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc.

Đoàn đã kiểm tra nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, bánh kẹo, nước giải khát… tại khu di tích trên. Qua kiểm tra cho thấy các cơ sở đều có đủ giấy phép hoạt động do cơ quan có thẩm quyền cấp. Các mặt hàng kinh doanh có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tất cả các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống đều có tủ bảo quản thực phẩm… Nhìn chung, các cơ sở được kiểm tra đều chấp hành nghiêm nội dung đã ký cam kết về bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm mùa lễ hội.

Cùng với kiểm tra, đoàn kết hợp tuyên truyền, nhắc nhở, yêu cầu các cơ sở tiếp tục hiện nghiêm các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, góp phần bảo đảm sức khỏe, tạo hình ảnh tốt đẹp trong du khách về Hải Dương trẩy hội mùa xuân.

Đoàn kiểm tra Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh sẽ tiếp tục kiểm tra kết hợp tuyên truyền tại khu di tích Côn Sơn - Kiếp Bạc và một số di tích lớn khác có lượng du khách đông như đền Tranh (Ninh Giang), quần thể di tích An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương (Kinh Môn)…

Cần phối hợp liên ngành

Chia sẻ về khó khăn trong công tác kiểm soát an toàn thực phẩm nói chung và mùa lễ hội nói riêng, ông Nguyễn Hùng Long, Phó cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) nêu thực tế, hiện lực lượng cán bộ phụ trách công tác này rất mỏng. Một tỉnh chỉ có một chi cục hoặc thậm chí chỉ là một phòng trong Sở Y tế thực hiện nhiệm vụ bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuyến huyện có vài người, tuyến xã, phường thì vài cán bộ y tế làm kiêm nhiệm. Trong khi, trên toàn quốc có khoảng 700.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm lớn nhỏ. Với lực lượng như vậy khó mà kiểm soát hết được.

Cho nên, vấn đề trọng tâm vẫn là tuyên truyền để người sản xuất, người tiêu dùng tuân thủ theo quy định. Kiểm tra để xác định những nơi nào là nhóm thực phẩm nguy cơ, cơ sở nào có phản ánh của người dân không tốt sẽ tập trung kiểm tra.

Về chế tài xử lý, theo ông Long, mức xử phạt hiện nay không phải là thấp, những cơ sở nhỏ có khi bị phạt đến mấy chục triệu đồng. Những doanh nghiệp lớn, sản xuất số lượng nhiều, khi vi phạm có thể bị phạt đến hàng tỷ đồng. "Chế tài khá nghiêm khắc. Tuy nhiên, thực tế trong xã hội luôn có những thành phần bất chấp pháp luật để làm giàu bất chính. Đó là lý do dù chế tài xử phạt nặng đến đâu thì vẫn có những người vi phạm", ông Nguyễn Hùng Long lý giải.

Hà Nội là địa bàn có nhiều lễ hội, đền chùa, thu hút lượng lớn du khách. Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội, bà Vũ Thu Hà yêu cầu 3 sở: Y tế, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tăng cường kiểm tra nguồn gốc thực phẩm, phát hiện kịp thời các thực phẩm không bảo đảm chất lượng để cảnh báo đến người tiêu dùng. Đặc biệt, các sở, ngành chức năng cần tập trung cao độ, hành động quyết liệt nhằm bảo đảm an toàn thực phẩm phục vụ người dân. Các địa phương cần xác định rõ địa bàn trọng điểm cần tập trung bảo đảm an toàn thực phẩm, đồng thời chủ động tiến hành thanh, kiểm tra theo thẩm quyền.

Được biết, đường dây nóng của Ban Chỉ đạo công tác an toàn thực phẩm TP. Hà Nội do Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm vận hành, làm đầu mối tiếp nhận thông tin 24/7. Từ thông tin tiếp nhận, các bên có trách nhiệm xác minh, vào cuộc xử lý trong thời gian sớm nhất.

Về phía địa phương, theo ông Trần Ngọc Tráng, Trưởng phòng Y tế huyện Mỹ Đức, tại lễ hội chùa Hương năm nay có 318 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống. Trước khi lễ hội diễn ra, chính quyền địa phương đã tổ chức tập huấn, khám sức khỏe cho những người tham gia chế biến thực phẩm, đồng thời, yêu cầu cơ sở ký cam kết. Nếu để xảy ra ngộ độc thực phẩm, không bảo đảm an toàn, vệ sinh thực phẩm, chủ cơ sở sẽ phải chịu trách nhiệm và bị xử phạt.

Theo ông Nguyễn Hùng Long, hiện việc phân công nhiệm vụ đảm bảo an toàn thực phẩm đang có 3 bộ là Y tế, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng kiểm tra, quản lý, nhưng theo Chỉ thị số 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư, việc quản lý về an toàn thực phẩm sẽ về một đầu mối. Khi đó, dù một đầu mối là bộ nào quản lý, thì sự phối hợp liên ngành vẫn cần phải tiếp tục.

Theo Báo Công an nhân dân, Hải Dương, Công Thương