Ống hút gạo dễ phân hủy, an toàn cho sức khỏe

Mối nguy hại từ nhựa và rác thải nhựa

Theo đánh giá của Chương trình môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP), ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa đang trở thành vấn đề bức thiết hàng đầu mà các quốc gia trên thế giới phải đối mặt. Hằng năm, trên thế giới có khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất, một nửa trong số đó được thiết kế chỉ sử dụng một lần, ít hơn 10% được tái chế. Ước tính, có khoảng 19 - 23 triệu tấn được thải ra hồ, sông và biển hằng năm.

Microplastic là các hạt nhựa nhỏ có đường kính nhỏ hơn 5 mm đi vào thức ăn, nguồn nước và không khí. Ước tính mỗi người trên hành tinh có thể phải tiếp nhận hơn 50.000 hạt nhựa mỗi năm. Nhựa dùng một lần bị vứt bỏ hoặc đốt cháy gây hại cho sức khỏe con người, gây ô nhiễm các hệ sinh thái, từ đỉnh núi đến đáy đại dương.

Sản phẩm ống hút gạo với giá thành hợp lý

Các sản phẩm từ nhựa còn chứa nhiều thành phần khác có thể gây hại đến sức khỏe con người, chẳng hạn như chất tạo màu thường chứa kim loại nặng và nhiều chất độc hại khác. Các chất chống cháy nổ có khi phá vỡ hệ thống nội tiết.

Những năm qua, Việt Nam đã và đang thực thi nhiều cơ chế, chiến lược, chính sách, đề án để giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, điển hình như luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa truyền thống.

Sản phẩm xanh cho tương lai bền vững

Tận dụng lợi thế Việt Nam là một trong những nước sản xuất nông nghiệp, có chất lượng gạo đứng đầu thế giới; nên ống hút gạo được làm hoàn toàn từ bột gạo và tạo màu tự nhiên. Ống hút gạo có thể chịu được nước trong khoảng từ 2 - 10 giờ. Sau khi sử dụng, hoàn toàn có thể tận dụng làm thức ăn cho gia súc, cá và các loài thủy sinh; tuyệt đối không gây nguy hại đến môi trường.

Nhận thức được thực trạng ô nhiễm môi trường và lợi thế về nguyên liệu, các doanh nghiệp Việt xây dựng một số thương hiệu mới chuyên sản xuất các sản phẩm xanh, góp phần cải thiện cuộc sống của các sinh vật biển. Đồng thời giảm thiểu rác thải nhựa.

Quy trình để làm ra sản phẩm ống hút gạo vô cùng nghiêm ngặt, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Gạo sau thu hoạch sẽ được sàng lọc và làm sạch kỹ càng. Tiếp đó, sẽ tạo khuôn ống hút, sấy khô và cắt khúc sao cho sản phẩm đều và đẹp mắt nhất.

Màu của ống hút gạo được tạo từ màu tự nhiên của rau củ đặc trưng ở Việt Nam như: màu trắng tinh khiết từ gạo, màu đen từ than tre thực phẩm, màu vàng từ nghệ, màu xanh từ lá nếp, màu đỏ từ gạo lứt, màu xanh dương từ hoa đậu biếc, màu nâu từ hạt cà phê. Trong quá trình sản xuất, không có chất hóa học hay phụ gia, ưu tiên các tiêu chí đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.

Nhờ nguồn nguyên liệu đảm bảo, quy trình sản xuất nghiêm ngặt, chất lượng sản phẩm tốt; những chiếc ống hút làm từ gạo mang thương hiệu Việt Nam không chỉ được người tiêu dùng trong nước đón nhận; mà còn chiếm được cảm tình của khách hàng quốc tế tại các thị trường "khó tính" như: Pháp, Thụy Sỹ, Hà Lan, Úc.

Với giá thành chỉ từ 15.000 - 75.000 đồng/1 hộp; ống hút gạo là một trong những sản phẩm xanh được nhiều người tiêu dùng và nhà hàng lựa chọn để thay thế cho ống hút nhựa.

Chị Thu Hằng (22 tuổi), trú tại phố Tô Hiệu (Q.Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay: "Lần đầu tiên mình được trải nghiệm ống hút gạo là ở một nhà hàng pizza trên phố cổ. Khá ấn tượng nên mình mới tìm hiểu và sử dụng từ đó đến nay đã được 1 năm. Màu sắc từ tự nhiên, an toàn cho người sử dụng, nhất là trẻ nhỏ và hơn hết là giúp bảo vệ môi trường, hạn chế lượng lớn rác thải nhựa ra môi trường".

Còn anh Công Thành (30 tuổi), sống tại P.Thụy Khuê (Q.Tây Hồ, Hà Nội) thì bày tỏ mong muốn nhiều hơn các nhà hàng, quán nước… và người dân sử dụng ống hút sinh học; tạo dựng thói quen dùng sản phẩm xanh thay thế sản phẩm nhựa để môi trường ngày càng trong sạch hơn.

Ống hút rau củ với ‘sứ mệnh’ bảo vệ môi trường

Xuất phát từ người nông dân đi xuất khẩu lao động, sau 11 năm tích lũy kinh nghiệm về lĩnh vực nông nghiệp ở Hàn Quốc, Lê Văn Tám trở về nước, quyết định khởi nghiệp sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. 

Năm 2016, với diện tích 1.500 m2, Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Sông Hồng chính thức được thành lập tại xã Đại Mạch, huyện Đông Anh, Hà Nội. HTX phát triển 6 mô hình nhà phủ màng công nghệ cao của Israel chuyên sản xuất rau, củ, quả sạch theo hướng hữu cơ.

“Đảm đương vai trò Giám đốc HTX, có dịp, tôi đi công tác, tình cờ ra bãi biển phát hiện người phụ nữ lớn tuổi mang 2 sọt rác đựng ống hút nhựa đổ ra biển. Tôi chạy vội ra và nói: Xin cô đừng đổ rác thải ra biển, cháu sẽ gửi cô ít tiền uống nước nhưng sau đó, họ vẫn đổ tiếp sọt rác thứ hai”, anh Lê Văn Tám kể lại.

Anh Lê Văn Tám chia sẻ: "Trong hoàn cảnh ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa, ống hút từ rau củ quả sạch sẽ góp phần thay đổi nhận thức của nhiều người".

Rồi một lần khác, anh xem phóng sự, thấy cảnh người dân xả ống hút nhựa ra đường, trên biển, cá ăn rác thải nhựa nên bị chết hàng loạt, rùa thì bị ống hút nhựa đâm vào mũi hoặc chứng kiến rất nhiều ống hút nhựa trong bụng cá... Theo các chuyên gia môi trường, những chiếc ống hút nhựa nhỏ bé tưởng chừng như vô hại nhưng thực chất lại là tác nhân lớn gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và làm ô nhiễm môi trường. 

Cùng với túi nilon, ống hút nhựa cũng là tác nhân khiến môi trường bị ô nhiễm nặng nề. “Thời gian để một ống hút nhựa bị phân hủy là 100 - 500 năm, trong khi đó lượng rác thải nhựa lại không ngừng tăng qua mỗi năm. Ống hút nhựa khi thải ra đại dương sẽ làm ô nhiễm nguồn nước và hủy hoại môi trường sống của các động vật biển”, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Sông Hồng chia sẻ.

Lo ngại về tính độc hại của ống hút nhựa, anh Tám bắt tay vào nghiên cứu, sản xuất ống hút bằng các loại rau, củ sạch. Mỗi lần chứng kiến nông sản của bà con “được mùa, mất giá”, rau củ quả ế ẩm, vứt đầy ở ruộng, Lê Văn Tám càng trăn trở giải pháp tận dụng mua nguyên liệu này để làm các sản phẩm ống hút “xanh”. 

Thế nhưng, từ suy nghĩ đến hành động và trở thành hiện thực là cả một hành trình khó khăn khiến Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Sông Hồng phải lao tâm khổ tứ. Trong quá trình sản xuất, anh và các nhân viên tưởng chừng phải bỏ cuộc nhiều lần. "Để sản phẩm đạt tiêu chuẩn xanh sạch, đặc biệt ngâm trong nước có nhiệt độ cao, ống hút không bị nhớt, không bị mủn hoặc mất mùi vị là cả một hành trình tốn kém”, đại diện HTX Dịch vụ nông nghiệp Sông Hồng nhớ lại.

Sau vài năm nghiên cứu, kết quả thử nghiệm ống hút rau củ đã thành công và được HTX đăng ký nhãn hiệu “Ống hút thực phẩm ECOS” cùng các tiêu chuẩn đi kèm nhằm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. 

“Trước COVID-19, HTX đã gửi mẫu ống hút rau củ sang vương quốc Anh. Thời điểm gửi mẫu là mùa hè nên sản phẩm ống hút đạt tiêu chuẩn tốt. Tuy nhiên, khi đối tác đặt hàng mua 500.000 sản phẩm ống hút, từ Việt Nam, lô hàng được chuyển đi nhưng lại rơi vào đúng thời điểm mùa đông, âm 15 - 20 độ, độ ẩm thấp nên cấu trúc ống làm từ rau củ đã không phù hợp với thổ nhưỡng ở Anh. Cứ ngâm vào nước lạnh, sản phẩm ống hút bị nhũn”. 

Không chỉ thiệt hại kinh tế do lô hàng bị trả lại, Lê Văn Tám buồn nhất là đánh mất uy tín với khách hàng, sản phẩm ống hút từ rau củ lại bị thất bại.

Sau vụ đổ bể này, Việt Nam lại rơi vào thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, anh Lê Văn Tám mày mò, nghiên cứu sản phẩm ống hút “xanh” để sản phẩm của mình có thể thích hợp với điều kiện thời tiết của các nước, chịu được nhiệt độ nóng, lạnh, thích ứng được thổ nhưỡng. Khó khăn lớn nhất khi làm loại ống hút từ các nguyên liệu này là phải giữ được độ cứng và cấu trúc khi sử dụng ở nhiều môi trường, đồ uống khác nhau, từ nước nóng, lạnh đến sinh tố, nước có ga…

“Trong hơn 2 năm đối mặt với đại dịch kéo dài, tôi vừa làm, vừa nghiên cứu, vừa phải nuôi nhân công là hơn 10 người với mức lương bình quân từ 6 - 10 triệu đồng/người, cuối cùng cũng đã giải mã được vì sao ống hút đã bị nứt khi ở môi trường lạnh, và đã tìm ra bí quyết để xử lý cấu trúc đàn hồi của ống hút”, anh Lê Văn Tám nhắc lại. Trời không phụ lòng người, quy trình sản xuất ống hút từ rau, củ, quả đã được hoàn thiện.