Kết luận thanh tra của UBND tỉnh Sơn La về việc quản lý đất đai và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bắc Yên (từ năm 2017-2020) đã chỉ ra nhiều sai phạm, nguyên nhân chủ quan do công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát chưa kịp thời sâu sát.
UBND tỉnh Sơn La vừa ban hành Kết luận Thanh tra số 10/KL-UBND về việc Thanh tra việc quản lý đất đai, trật tự xây dựng đối với UBND huyện Bắc Yên và các đơn vị liên quan.
Kết quả kiểm tra, xác minh của Đoàn thanh tra UBND tỉnh cho thấy, hầu hết các công trình xây dựng làm cơ sở lưu trú, kinh doanh ăn uống, khu vui chơi giải trí phục vụ du lịch trên địa bàn các xã: Tà Xùa; Phiêng Ban, Háng Đồng, Làng Chếu (thuộc huyện Bắc Yên) đều có vi phạm về sử dụng đất, trật tự xây dựng, điều kiện kinh doanh.
Cụ thể, trên địa bàn huyện Bắc Yên có 78 cơ sở lưu trú (homestay), kinh doanh ăn uống (café, nhà hàng), vui chơi giải trí tại các xã: Tà Xùa; Phiêng Ban, Háng Đồng, Làng Chếu nhưng chỉ có 28 công trình thực hiện các thủ tục về đăng ký đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất, xin công nhận quyền sử dụng đất.
Trong đó, từ năm 2017 -2020, UBND huyện Bắc Yên đã công nhận quyền sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử đất (GCNQSDĐ) cho 27 trường hợp chưa đảm bảo theo quy định. Trong đó có 17 trường hợp công nhận từ 2017 đến năm 2020 vi phạm quy định Luật đất đai 2013. 15 trường hợp công nhận QSDĐ có nguồn gốc là đất rừng phòng hộ, UBND huyện Bắc Yên cấp GCNQSDĐ đất lâm nghiệp cho các chủ rừng là cộng đồng bản và hộ gia đình vi phạm Luật đất đai và không đúng quy định Nghị định 10/2017/NĐ – CP sửa đổi và Nghị định 43/2014/NĐ – CP.
9 trường hợp có sai sót về thủ tục niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ, xác nhận hiện trạng, tình trạng tranh chấp, nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất theo quy định tại Nghị định 43.
Quá trình đăng ký đất đai, cấp Giấy CNQSDĐ, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Phòng TN&MT huyện Bắc Yên đã không chuyển 17 hồ sơ cho Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai để chuyển sang cơ quan thuế xác định nghĩa vụ tài chính.
Homestay, nhà hàng phục vụ du lịch ở xã Tà Xùa xây dựng trên đất rừng. Ảnh Giáo dục & Thời đại
Quá trình kiểm tra cũng cho thấy 94/95 các công trình chủ yếu là homestay, café, nhà hàng kinh doanh ăn uống của 77/78 cá nhân có vi phạm. Trong đó, 50 công trình xây dựng toàn bộ trên đất có nguồn gốc là đất rừng phòng hộ; 22 công trình xây dựng gồm một phần diện tích trên đất có nguồn gốc là đất rừng phòng hộ; 9 công trình xây dựng trên đất trồng cây lâu năm, cây hàng năm, đất nương rẫy... (không thuộc đất lâm nghiệp) thuộc địa bàn 3 xã: Háng Đồng, Phiêng Ban và Tà Xùa, nhưng không được chủ sử dụng đất thực hiện việc kê khai đăng ký đất đai.
Bên cạnh đó, 13 công trình xây dựng trên đất đã được Nhà nước công nhận quyền sử dụng là đất ở, đất trồng cây lâu năm và đất trồng cây hàng năm của các hộ gia đình, cá nhân.
Tuy nhiên, các hộ này đều có vi phạm trong việc sử dụng đất như: Xây dựng ra ngoài diện tích đất ở đã được cấp Giấy CNQSDĐ, xây dựng công trình trên đất nông nghiệp chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng.
Kết luận thanh tra cũng đã chỉ ra, từ năm tháng 1/2017 tới tháng 10/2020, UBND huyện Bắc Yên, Phòng TNMT, UBND các xã và Hạt kiểm lâm đã tiến hành kiểm tra, xử phạt vi hành chính về đất đai đối với 34 trường hợp, thu hồi 3 giấy Giấy CNQSDĐ cấp không đúng quy định. Trong đó vẫn còn nhiều trường hợp bị xử phạt không chấp hành, không nộp phạt, không khắc phục hậu quả.
Quá trình thanh tra của UBND tỉnh Sơn La xác định UBND huyện Bắc Yên, Phòng TNMT huyện này chưa thường xuyên, kịp thời thanh kiểm tra, việc kiểm tra chưa chỉ rõ được những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý hành chính nhà nước về đất đai trên địa bàn. Do đó đã không ngăn chặn kịp thời, dẫn đến sai phạm kéo dài và không ngừng tăng mức độ quy mô.
Về việc cấp phép xây dựng, có 11 công trình (diện tích xây dựng 1.726,4m2) tại các xã Tà Xùa, Háng Đồng được cấp phép xây dựng nhưng hồ sơ cấp phép không đầy đủ thông tin. 43 công trình (diện tích xây dựng 9.000 m2) nằm trong ranh giới quy hoạch, phải được cấp giấy phép xây dựng nhưng xây dựng không có Giấy phép xây dựng.
Theo Kết luận thanh tra, nguyên nhân dẫn đến những sai phạm nêu trên một phần do địa hình chia cắt, đi lại khó khăn, các xã chưa có bản đồ tọa độ hành chính, sự phát triển du lịch tăng “nóng” việc quy hoạch định hướng không theo kịp. Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến sai phạm còn do công tác lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc của các cấp chính quyền còn chưa kịp thời, chưa nghiêm túc, chưa chưa dứt điểm. Các cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quyết liệt trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm do người nhà hoặc người thân gia đình có tham gia vào hoạt động du lịch.
Để xảy ra tình trạng này trách nhiệm thuộc về tập thể lãnh đạo UBND huyện Bắc Yên, trực tiếp là Chủ tịch UBND huyện, Phó Chủ tịch UBND phụ trách, Phòng TNMT, Phòng Kinh tế, hạ tầng, Phòng Văn hóa & Thông tin, Văn Phòng đăng ký đất đai, Chi cục Thuế khu vực Phù Yên – Bắc Yên, Hạt Kiểm Lâm huyện Bắc Yên và UBND các xã.
UBND tỉnh Sơn La yêu cầu các sở, ngành liên quan nghiêm túc phối hợp, kiểm tra rà soát các trường hợp vi phạm đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, giao Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể cá nhân liên quan đến sai phạm nêu trên. Giao Sở Nội vụ trên cơ sở kết quả kiểm điểm của huyện Bắc Yên tham mưu, đề xuất với Chủ tịch UBND tỉnh có hình thức xử lý đúng quy định.
Căn quy định của Đảng, pháp luật nhà nước, UBND tỉnh Sơn La cũng kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy căn cứ kết quả thanh tra giao Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tiến hành kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức Đảng và đảng viên có vi phạm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai tại Đảng bộ huyện Bắc Yên.
Đối với những trường hợp tự chuyển đổi từ đất trồng lúa sang đào ao, khoan giếng lấy nước mặn nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An phát sinh từ năm 2023 đến nay phải xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật, trong đó buộc phải khôi phục lại hiện trạng đất ban đầu và trám lấp giếng.
Những năm gần đây, hoạt động nhập lậu gia súc qua biên giới tại địa bàn tỉnh Long An thường hay xảy ra. Tuy nhiên, số lượng gia súc nhập lậu thường nhỏ lẻ, vài con và không thường xuyên. Dù vậy, nhập lậu động vật vẫn tiềm ẩn những nguy cơ phát sinh, lây nhiễm dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và cả con người.
Liên quan đến những vi phạm của Công ty CP truyền thông và du lịch Phú Yên tại khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm, mà Kinh tế nông thôn có bài phản ánh, ông Nguyễn Công Thành, Phó Chủ tịch UBND TP. Tuy Hoà (Phú Yên), khẳng định, sẽ cưỡng chế nếu khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và buộc trả lại đất đã lấn, chiếm theo quy định trong quý IV/2024.