Thực phẩm bẩn cuối năm “đến hẹn lại lo”

Nỗi lo về an toan thực phẩm luôn thường trực

Có thể thấy nỗi lo về thực phẩm an toàn của người tiêu dùng là thường xuyên, nhưng đối với những ngày Tết thì nỗi lo này lại tăng lên gấp bội, bởi những ngày Tết nhu cầu tiêu thụ cùng một lúc nhiều thực phẩm là rất cao.

Bình thường nếu xảy ra ngộ độc thực phẩm, các cơ quan chức năng dễ dàng truy được nguyên nhân, nguồn gốc căn nguyên ngộ độc thực phẩm từ đâu, bởi trọng những bữa ăn hàng ngày các loại thực phẩm để chế biến các món ăn không nhiều, nhưng những ngày Tết nhiều loại thức ăn, nhiều loại thực phẩm được chế biến nếu xảy ra ngộ độc sẽ mất rất nhiều thời gian để xác định nguyên nhân.

Cận cảnh số thịt lợn ôi thiu, bốc mùi hôi thối được lực lượng chức năng phát hiện tại Hưng Yên.

Vì thế những ngày giáp Tết Nguyên đán, nhiều gia đình đã lựa chọn cho mình phương án mua thịt lợn và các loại thực phẩm khác từ quê, hay ở những địa chỉ chăn nuôi từ các hộ gia đình để chuẩn bị cho nhu cầu sử dụng.

Nhiều người nội trợ, nhất là những gia đình công chức, viên chức khi được hỏi ý kiến về việc sẽ sử dụng nguồn thực phẩm ở đâu, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mọi thành viên trong gia đình, hầu hết đều có ý kiến sẽ lựa chọn mua ở những siêu thị lớn, những gia đình chăn nuôi hoặc về quê để đặt. Hay nhiều gia đình cũng nhau chung một con lợn để làm thực phẩm sử dụng cho những bữa cơm trong những ngày Tết.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương cho biết, trong 10 tháng năm 2023, qua công tác thanh tra, kiểm tra, các lực lượng chức năng phát hiện 10.240 cơ sở vi phạm, trong đó có 6.578 cơ sở bị phạt tiền với số tiền phạt hơn 14 tỷ đồng. Việc vận chuyển, buôn bán, thực phẩm nhập lậu, không đảm bảo an toàn thực phẩm từ các tỉnh khác vào Hà Nội mặc dù có giảm nhưng vẫn diễn ra.

Còn theo đại diện Cục Quản lý thị trường thành phố Hà Nội, 11 tháng năm 2023, ngành đã kiểm tra và phát hiện hơn 700 vụ vi phạm về ATTP, thu giữ nhiều tấn hàng hóa, cá biệt là vụ thu giữ 53 tấn thịt hết hạn sử dụng. Lực lượng quản lý thị trường đã chuyển hồ sơ sang cơ quan công an để xem xét xử lý hình sự 5 vụ việc vi phạm đặc biệt nghiêm trọng về ATTP.

Có thể thấy, trước những vụ vi phạm về ATTP của riêng TP Hà Nội trong10 tháng của năm 2023 vừa qua, không yên tâm về ATTP là tâm lý chung của nhiều người tiêu dùng về các mặt hàng thực phẩm bán trên thị trường. Thực tế, nhiều năm qua, quản lý an toàn thực phẩm (ATTP) vẫn là bài toán gây đau đầu cho cơ quan quản lý không chỉ riêng Hà Nội mà còn nhiều địa phương khác. Nỗi lo về sự an toàn của thực phẩm không chỉ một ngày mà rất nhiều ngày và luôn luôn thường trực trong mỗi gia đình, trong mỗi bữa ăn.

Càng gần Tết càng nhiều vụ việc thực phẩm bẩn bị bắt

Nỗi lo của người tiêu dùng không phải không có lý do, bởi càng gần đến Tết Nguyên đán, số vụ việc thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc bị cơ quan chức năng bắt giữ càng nhiều, khiến người tiêu dùng bất an. Đơn cử giữa tháng 11 vừa qua, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, 924 gói nước số bò cay do nước ngoài sản xuất, nhập lậu vừa được lực lượng chức năng phát hiện tại khu vực cảng Hà Nội.

290 gói và 18kg thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ được "tóm gọn" tại Hà Giang.

Còn tại Quảng Trị, ngày 29/10, Công an tỉnh Quảng Trị cho biết, đã phát hiện 15 ô tô chở theo một lượng lớn hàng hóa không có giấy tờ, hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Qua kiểm tra nhanh, phát hiện trên một xe chở 5 hộp gỗ chưa xác định được chủng loại. Các phương tiện còn lại vận chuyển đường kính với tổng trọng lượng ước tính khoảng hơn 50 tấn.

Đáng nói là các lái xe đều không xuất trình được giấy tờ, hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ của số hàng hóa nói trên.

Mới đây, Tổng cục QLTT cho biết, 290 gói và 18kg thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ vừa được "tóm gọn" tại Hà Giang. Cụ thể, khi kiểm tra đột xuất cơ sở kinh doanh của công ty TNHH Phan Hiếu Hà Giang (số 102 đường Nguyễn Du, tổ 13, phường Nguyễn Trãi, TP Hà Giang), lực lượng chức năng tỉnh này phát hiện cơ sở này đang kinh doanh công khai thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Bao gồm: 15 gói sụn lợn, 22 gói viên thả lẩu, 15 gói dồi sụn, 15 gói nem lụi, 18 gói cánh gà tẩm bột, 23 gói lõi vai bò, 33 gói ốc hương, 48 gói đùi gà, 24 gói chân gà, 67 gói chả cá, 18 kg mực khô.

Thực tế, thực phẩm tiêu thụ tại Hà Nội phần nhiều từ các tỉnh, thành lân cận đổ về. Đáng nói, trong khi thực phẩm tại các chợ đầu mối, chợ truyền thống gần như chưa được kiểm soát thì nguy cơ thực phẩm không rõ nguồn gốc len lỏi vào cả các siêu thị.

Nỗ lực đảm bảo thực phẩm an toàn

Thực tế cho thấy, vào mỗi dịp cuối năm, nhu cầu tiêu thụ nội tạng động vật cũng như thực phẩm gia tăng. Do vậy, các đối tượng thường thu mua thực phẩm từ nhiều nguồn không xác định, không có chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP). Thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ được tuồn vào nội địa nhiều nhất qua đường bộ, đưa về các tỉnh, TP lớn để tiêu thụ. Nếu không được phát hiện kịp thời, số nội tạng động vật và các sản phẩm hàng hóa không đảm bảo ATTP có thể sẽ được tiêu thụ tại các cơ sở kinh doanh ăn uống, nhà hàng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Đáng nói, tình trạng này tái diễn hằng năm, song đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để.

Thường xuyên kiểm tra các cơ sở sản xuất thực phẩm để bảo vệ người tiêu dùng

Theo các chuyên gia, vấn nạn thực phẩm bẩn liên tiếp bị phát hiện xử lý nhưng khó có thể dập tắt trong thời gian qua là do lợi nhuận đem lại quá lớn. Vì lợi nhuận, mà bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, các đối tượng vẫn đang âm thầm "tuồn" thực phẩm bẩn len lỏi vào thị trường. Cùng với đó, một trong những nguyên nhân khiến các vụ sản xuất, kinh doanh vi phạm về ATTP còn xuất phát từ thực tế nhiều nơi người dân có xu hướng lựa chọn những mặt hàng giá rẻ. Lợi dụng nhu cầu đó, các đối tượng đã vận chuyển hàng nhập lậu vào Việt Nam tiêu thụ.

Thời gian qua, các lực lượng chức năng trên địa bàn Hà Nội đã và đang đẩy mạnh các giải pháp nhằm kiểm tra, kiểm soát thị trường, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh, buôn bán thực phẩm bẩn, vi phạm ATTP, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng…

Để đảm bảo ATTP mỗi dịp Tết đến, Xuân về, cơ quan chức năng khuyến cáo, người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có chứng nhận vệ sinh ATTP, không nên ham rẻ mà mua phải những thực phẩm bẩn kém chất lượng, nguy cơ gây hại cho sức khỏe bản thân và gia đình.

Nỗ lực kiểm tra kiểm soát và cần có chế tài xử lý thật nghiêm đối với các đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh vi phạm các quy định về ATTP, đồng thời các đối tượng vận chuyển, buôn bán thực phẩm bẩn, thực phẩm không rõ nguồn gốc cũng phải bị xử lý nghiêm là biện pháp quan trong nhất, để ngăn chặn thực phẩm bẩn, thực phẩm không an toàn cho người dân trong các bữa ăn hàng ngày mới là điều quan trọng. Không cần thiết phải chờ đến những dịp lễ, tết chúng ta mới tổ chức tháng cap điểm, hay ra quân rầm rộ để kiểm tra xử lý.