Xây nhà trên đất ao có bị phạt không?

Xây nhà trên đất ao có bị phạt không?

Có thể hiểu, đất ao là khu đất trũng được hình thành do tự nhiên hoặc nhân tạo, có nước đọng lại tạo thành ao. Đất ao có thể gắn liền với thửa đất ở hoặc đang có nhà trên đất hoặc đứng riêng biệt. Thông thường, đất ao được sử dụng để nuôi trồng thủy sản và được xác định là đất nông nghiệp.

Trường hợp đất ao của hộ gia đình, cá nhân nằm cùng thửa đất đã có nhà ở thì được công nhận là đất ở theo khoản 1, Điều 103, Luật Đất đai 2013.

Mặt khác, Điều 6, Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc sử dụng đất như sau:

Điều 6. Nguyên tắc sử dụng đất

1. Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.

Theo quy định trên, trường hợp trên thực tế đất ao sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản và không thuộc trường hợp được công nhận là đất ở thì được xác định là đất nông nghiệp. Khi đó, người dân không được tự ý xây dựng nhà ở trên đất ao.

Người dân lấp ao xây nhà. Ảnh minh họa.

Tự ý xây nhà trên đất ao bị xử lý thế nào?

Việc xây dựng nhà ở trên đất ao (trường hợp không được công nhận là đất ở) được xác định là hành vi sử dụng đất sai mục đích.

Theo đó, căn cứ các khoản 2, 3, 4,  Điều 11, Nghị định 91/2019/NĐ-CP của Chính phủ, mức phạt với hành vi tự ý chuyển đất nuôi trồng thủy sản sang đất phi nông nghiệp xem bảng dưới:

Ngoài việc bị phạt tiền, người tự ý chuyển mục đích sử dụng đất còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như sau:

- Buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, trừ trường hợp đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 22, Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

- Buộc đăng ký đất đai theo quy định đối với trường hợp có đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 22, Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi tự ý chuyển lên đất thổ cư.

Làm gì để được xây nhà trên đất ao?

Để hợp pháp hóa việc xây nhà trên đất ao, trước tiên người sử dụng đất phải chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở. Theo điểm d, khoản 1, Điều 57, Luật Đất đai 2013, trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bao gồm:

“…

d) Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp”.

Theo đó, riêng đối với hộ gia đình, cá nhân chỉ được xây dựng nhà ở nếu được UBND cấp huyện (huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương) nơi có đất cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất vườn sang đất ở.

Theo đó, hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất gồm các giấy tờ:

- Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất.

- Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, Sổ hồng).

Thời gian giải quyết không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 25 ngày làm việc đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.