Xuất khẩu rau quả, nhiều cơ hội bùng nổ

“Kín” đơn hàng đầu năm

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, năm 2024, sầu riêng, dừa, chuối, xoài, thanh long vẫn là những mặt hàng chiến lược của nước ta. Trong đó, sầu riêng được đánh giá là thế mạnh, khi có đến 708 vùng trồng và 168 cơ sở đóng gói được phép xuất sang Trung Quốc. Bên cạnh đó, để đón đầu cho các sản phẩm sẽ được ký Nghị định thư như chanh dây, dừa và sầu riêng đông lạnh, các doanh nghiệp đã có bước chuẩn bị.

Bên cạnh sầu riêng, nhiều trái cây của Việt Nam cũng đã có những lô hàng xuất khẩu ngay trong những ngày đầu tiên của năm mới Giáp Thìn 2024: lô vú sữa ở ĐBSCL đã được xuất khẩu thành công sang Mỹ; thanh long sang Trung Quốc...

Hay như chiều 15/2, tại Hải Dương, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ cắt băng chúc mừng xuất khẩu lô hàng cà rốt của Công ty cổ phần Ameii Việt Nam sang thị trường Nhật Bản.

Trong tháng 1/2024, tỉnh An Giang phối hợp với các sở, ngành, Hợp tác xã Cù Lao Giêng và Công ty Xuất - nhập khẩu Vina T&T xuất khẩu lô xoài tượng da xanh VietGAP đầu tiên đi thị trường Australia và Mỹ. Đây là lô xoài đã được cấp mã số vùng trồng.

Sầu riêng được đánh giá là ngành hàng thế mạnh.

Tổng giám đốc Công ty Xuất - nhập khẩu Vina T&T Group Nguyễn Đình Tùng cho biết, việc xuất khẩu lô xoài tượng da xanh sang thị trường Australia và Mỹ bước đầu khẳng định vị thế trái xoài tượng của An Giang tại các thị trường khó tính. Đây là cơ hội xây dựng hình ảnh, uy tín của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Hiện, doanh nghiệp đang có định hướng mở rộng thêm thị trường, để tiếp tục đưa trái xoài sang nhiều nước hơn.

“Trong tháng 1, Công ty Xuất - nhập khẩu Vina T&T Group còn xuất khẩu lô hàng sầu riêng đi Trung Quốc. Hiện, các đơn hàng xuất khẩu trái cây sang nhiều thị trường đã “kín” trong quý I/2024", ông Tùng chia sẻ.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và PTNT thông tin, dự kiến khoảng 20 tấn bưởi Diễn của tỉnh Hòa Bình đạt chất lượng, sẽ xuất khẩu sang thị trường Mỹ ngay trong tháng 2 này. Lô hàng bưởi Diễn được Công ty cổ phần RYB thu mua từ Hợp tác xã nông nghiệp Mỹ Tân, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Đại Thành, tại 2 xã Cao Dương và Thanh Sơn (Lương Sơn - Hòa Bình).

Đánh giá về xuất khẩu rau quả trong tháng 1/2024, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Trần Thanh Nam cho rằng, với đà tăng trưởng như hiện nay, xuất khẩu ngành hàng này đang đón nhận nhiều tín hiệu khả quan. Mục tiêu xuất khẩu rau quả năm 2024 đạt 6,5-7 tỷ USD sẽ cán đích thành công.

Mở rộng thị trường, nâng cao chất lượng

Theo Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên, dư địa cho ngành hàng rau quả là rất lớn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp xuất khẩu cần bảo đảm về chất lượng, tiêu chuẩn, đồng thời chủ động khai thác thị trường. Việt Nam đã ký kết 16 hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó 15 FTA đang thực thi. Nhờ đó, xuất khẩu ngành hàng này có lợi thế nhờ ưu đãi thuế quan, nâng khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam.

“Năm 2024, xuất khẩu nhiều nhóm hàng nông sản tiếp tục khởi sắc nhờ năng lực sản xuất, chế biến và cung ứng của nước ta ngày càng cải thiện. Nông sản Việt đã có mặt ở thị trường 190 quốc gia, vùng lãnh thổ; nhưng với thị trường lớn, thị phần còn khá khiêm tốn. Chẳng hạn, tại Trung Quốc, đến nay, nông sản Việt mới chiếm 5% trong tổng sản lượng nông sản nhập khẩu của đất nước trên 1,4 tỷ dân này. Hay tại Mỹ, EU, Nhật Bản..., rau quả còn nhiều dư địa tăng trưởng”, ông Nguyên phân tích.

Để chủ động tạo nguồn hàng ổn định, bảo đảm chất lượng, các doanh nghiệp cần liên kết chặt chẽ với nông dân, hợp tác xã hình thành các vùng trồng...

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và PTNT) Huỳnh Tấn Đạt cho biết, Cục sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương, doanh nghiệp rà soát các vùng trồng đạt chuẩn để cấp mã vùng, đồng thời quản lý chặt chẽ các vùng đã được cấp mã để bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng từ các thị trường nhập khẩu.

Mục tiêu “Cường quốc xuất khẩu rau quả”

Về mục tiêu trở thành quốc gia xuất khẩu rau quả hàng đầu trong khu vực, ông Đặng Phúc Nguyên chia sẻ: “Tôi nghĩ rằng, trong 2 năm nữa, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sẽ ngang bằng với cường quốc xuất khẩu trong khu vực Đông Nam Á là Thái Lan (kim ngạch khoảng 8 tỷ USD/năm). Thực tế cho thấy, hiện nay trình độ sản xuất của ngành rau quả Việt đang ngày càng thu hẹp, rút ngắn với Thái Lan, là quốc gia đi trước chúng ta gần 20 năm về công nghệ trồng trọt, chế biến rau quả.

Và mục tiêu là “cường quốc xuất khẩu rau quả” trong khu vực chắc chắn sẽ nằm trong tầm tay của Việt Nam. Vấn đề là chúng ta phải nỗ lực hơn nữa trong các năm tới. Để đạt trình độ cường quốc xuất khẩu rau quả trong khu vực và trên thế giới thì đòi hỏi ngành hàng rau quả phải cải tiến, nỗ lực rất nhiều”.

Theo các chuyên gia, ngành hàng rau quả cần tiếp tục nâng cao chất lượng, tuân thủ nghiêm quy định về chất lượng, truy xuất nguồn gốc nhằm tận dụng được những cơ hội xuất khẩu.

Việt Nam đặc mục tiêu là “cường quốc xuất khẩu rau quả”.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp lớn trong ngành rau quả cũng phải thể hiện rõ thực lực và tham vọng lớn của mình để giúp cho kim ngạch xuất khẩu rau quả ngày càng tăng mạnh. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân trong ngành hàng rau quả phải hướng đến liên kết phát triển bền vững hơn nữa.

Về vấn đề thị trường, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Phùng Đức Tiến cho hay, Bộ sẽ phối hợp các bộ, ngành, địa phương thường xuyên cập nhật thông tin về tiêu chuẩn, yêu cầu từ các nước để cung cấp cho doanh nghiệp chủ động trong xuất khẩu. Ngoài ra, Bộ cũng sẽ phối hợp với đại sứ quán các nước mở rộng thị trường, tận dụng tối đa lợi thế trong các hiệp định thương mại nhằm thúc đẩy tăng trưởng cho ngành hàng rau quả.