Đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng trên đất lúa tại huyện Nông Sơn

Hiệu quả kép

Ông Trần Văn Lưu, Phó giám đốc Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp Nông Sơn, cho hay, những năm qua, bình quân mỗi vụ ngành Nông nghiệp và các địa phương hỗ trợ, hướng dẫn nông dân chuyển khoảng 13 - 20ha đất lúa phụ thuộc thời tiết hoặc chủ động tưới nhưng canh tác kém hiệu quả sang gieo trồng các loại hoa màu, đào ao trồng sen chuyên canh. Diện tích chuyển đổi tập trung ở 3 xã Quế Lộc, Sơn Viên, Quế Trung.

Cũng theo ông Lưu, trung bình 1ha đất lúa chuyển sang sản xuất đậu phụng (lạc), mè (vừng), bắp (ngô), đậu xanh... cho giá trị khoảng 42- 46 triệu đồng/vụ, tăng 8-10 triệu đồng/ha/vụ so với gieo sạ lúa. Riêng mô hình trồng sen chuyên canh, 1ha đạt giá trị khoảng 96 triệu đồng, gấp 2-3 lần so với làm lúa.

Ông Lê Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Quế Lộc, biết: Do hạ tầng thủy lợi chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ nên lâu nay việc sản xuất nông nghiệp ở địa phương gặp không ít khó khăn, nhất là trong vụ hè thu, nhiều diện tích đất lúa phải bỏ hoang hoặc canh tác không hiệu quả vì bức bí nguồn nước tưới.

Mấy năm gần đây, chính quyền địa phương tập trung hỗ trợ người dân chuyển ruộng lúa ở các khu vực cuối kênh thường bấp bênh nước tưới sang canh tác các loại cây trồng cạn.

Riêng vụ hè thu 2021, toàn xã Quế Lộc chuyển 60 sào (1 sào Trung Bộ = 500m2) đất lúa sang trồng bắp, đậu phụng, mè, đậu xanh..., bình quân 1 sào mang lại cho nhà nông thu nhập khoảng 2,1 triệu đồng, tăng 400-600 nghìn đồng so với gieo sạ lúa.

Vụ hè thu 2022 này, chính quyền dự kiến hướng dẫn nông dân chuyển khoảng 70 sào đất lúa sang sản xuất những loại cây trồng cạn chủ lực. UBND xã sử dụng nguồn vốn xây dựng nông thôn mới đầu tư cải tạo 50 sào đất lúa bỏ hoang lâu năm do xã quản lý thành các ao để giao cho dân trồng sen chuyên canh.

Cần gấp rút chuyển đổi trước vụ hè thu

Trên địa bàn 6 xã của Nông Sơn hiện có khoảng 1.025ha đất lúa. Do khó khăn nước tưới, vụ hè thu 2022, địa phương chỉ đưa vào kế hoạch sản xuất 830ha lúa, còn lại 195ha có khả năng phải bỏ hoang.

Ngành nông nghiệp huyện dự tính, trong tổng số 830ha lúa nằm trong kế hoạch sản xuất vụ hè thu năm nay, nếu thời gian tới nắng nóng khốc liệt thì nguy cơ sẽ có 200 – 300ha lúa bị khô hạn. Theo ông Trần Văn Lưu, ngành chuyên môn của huyện cùng chính quyền các địa phương tập trung vận động nông dân chuyển khoảng 20-25ha đất lúa ở những khu vực cuối kênh sang sản xuất các loại cây trồng cạn chủ lực trong vụ hè thu 2022.

Chủ tịch UBND xã Quế Trung Nguyễn Văn Lanh cho biết: Trong 184ha đất lúa dự tính canh tác vụ hè thu này, nếu thời gian tới không có mưa bổ sung và nắng nóng kéo dài trên diện rộng thì từ tháng 5-8, nguy cơ sẽ có ít nhất 20ha lúa ở những vùng cuối kênh bị khô hạn nặng. Nếu tình huống xấu xảy ra, xã sẽ chi 40 triệu đồng lắp đặt 3 trạm bơm dã chiến để hút nước từ các con sông và hồ chứa chống hạn cho cây lúa.

Còn đối với 54ha đất lúa không chủ động nước tưới nằm ngoài kế hoạch sản xuất, các đơn vị của xã đang gấp rút khảo sát tình hình thực tế ở từng khu vực và những ngày tới sẽ vận động nông dân chuyển khoảng 10ha sang gieo trồng các loại hoa màu chủ lực có khả năng chịu hạn tốt. UBND xã Quế Trung sẽ chi 50 triệu đồng mua hạt giống đậu xanh, bắp, đậu đen, đậu phụng... hỗ trợ nhà nông sản xuất.

Cũng theo ông Lanh, toàn xã có 238ha đất lúa. Mặc dù hiện nay Quế Trung có 4 hồ chứa nước (Trung Lộc, Hố Cái, Hóc Thầy, Hóc Hương) và 1 đập dâng, 1 trạm bơm điện nhưng dự báo vụ hè thu này sẽ không đảm bảo nguồn nước tưới cho diện tích đất lúa. Trong 238ha đất lúa, địa phương dự kiến gieo sạ 184ha, còn lại 54ha không đưa vào kế hoạch sản xuất vì không chủ động nguồn nước đổ ải, gieo sạ.

Trước tình hình trên, địa phương cần nhanh chóng chuyển đổi cây trồng thích hợp nhằm thích ứng tốt hơn với điều kiện thời tiết diễn biến phức tạp. Chuối và bắp (ngô) là những cây trồng chủ lực, mang lại nguồn lợi kinh tế lớn cho Nông Sơn mùa hạn sắp tới.