Đề nghị cho ý kiến dự thảo Luật biểu tình vào kỳ họp thứ 4

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa phát biểu sáng nay (26/7), trong phiên thảo luận về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016.

Đại biểu Nghĩa phân tích, ban hành luật này nhằm triển khai Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân. Công việc này các nghị quyết của Bộ Chính trị từ năm 2005, các nghị quyết Đảng gần đây đã đề ra làm luật là để có hành lang pháp lý cho nhân dân thực hiện quyền hiến định của mình và Nhà nước thực thi trách nhiệm quản lý của mình. Quyền biểu tình gọi chính xác theo Công ước quốc tế là quyền tụ họp hòa bình, nhiều nước cũng dùng cụm từ này. Hiến pháp năm 1946 lúc đó chưa có Công ước về quyền con người đã dùng từ là "quyền hội họp". Hồ Chủ tịch ngay sau Cách mạng Tháng 8 đã ra sắc lệnh giữ lại quyền biểu tình chỉ cần xin phép chính quyền địa phương trước 2 ngày. Chúng ta biết 10 ngày sau Cách mạng Tháng 8 thì tình hình căng thẳng như thế nào. Biểu tình cần được hiểu theo nghĩa rộng, theo đúng tinh thần Hiến pháp năm 2013. Công ước quốc tế là tụ họp hòa bình bao gồm cả tụ họp để hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch. Tụ họp để đáp ứng nhu cầu tâm linh như tang lễ, lễ hội, nhu cầu bày tỏ nguyện vọng, chính kiến, tình cảm. Tính công khai và tính tập thể là 2 đặc trưng chủ yếu của quyền này. Biểu tình theo nghĩa này không chỉ và không nhất thiết phải ở ngoài đường phố, ngoài công viên và không được phép xâm phạm quyền, lợi ích của người khác, xã hội, đất nước, là quyền hiến định với quy định của Hiến pháp thì nhân dân ta đã có quyền biểu tình. Theo Hiến pháp thì Nhà nước phải có nghĩa vụ tôn trọng, công nhận bảo vệ, bảo đảm các quyền ấy. Do đó, chúng ta phải làm luật để tạo hành lang pháp lý cho nhân dân thực hiện quyền và Nhà nước thực hiện trách nhiệm của mình, không phải có Luật biểu tình thì người dân mới có quyền này, chưa có luật là Nhà nước nợ Nhân dân.

“Theo tôi việc đưa Luật biểu tình vào Chương trình xây dựng luật khóa XIII là một quyết định đúng đắn. Nhờ vậy, đến nay chúng ta đã nhận diện được nhiều vấn đề phức tạp và nhạy cảm của luật này để tập trung giải quyết. Việc thực hiện một số quyền con người, quyền công dân là phức tạp theo nguyên tắc quản lý nhà nước một cách khoa học và văn minh. Theo nguyên tắc nhà nước pháp quyền, quan hệ xã hội càng phức tạp thì càng cần phải quản lý bằng luật. Chúng ta đã và đang quản lý bằng luật các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền đình công, bãi công, quyền tự do tín ngưỡng, quyền bí mật đời tư, quyền tự do bí mật thư tín, quyền suy đoán vô tội, quyền bào chữa bằng luật thì không có lý do gì không thể và không sớm làm việc này đối với quyền tụ họp hòa bình và quyền lập hội.

Tôi đề nghị cho ý kiến dự thảo Luật biểu tình vào kỳ họp thứ 4 tức là tháng 10 năm 2017 và thông qua vào kỳ họp thứ 5 hoặc kỳ họp thứ 6 năm 2018. Kinh nghiệm quốc tế có nhiều, kể cả kinh nghiệm xử lý biểu tình trái pháp luật, nhất là các quốc gia phát triển, họ rất nhiều kinh nghiệm, họ hình thành công nghệ luôn”, ông Nghĩa lý giải và đề nghị.

Ông Nghĩa nhấn mạnh rằng: Với trình độ lập pháp của Chính phủ, Quốc hội Việt Nam và đội ngũ chuyên gia pháp lý của Việt Nam hiện nay Quốc hội ta hoàn toàn có cơ sở và khả năng trả món nợ lập pháp này đối với nhân dân. Trong lúc chờ đợi tôi đề nghị có sự phân biệt rõ những kẻ lợi dụng quyền biểu tình hay người biểu tình để chống phá nhà nước, gây mất an toàn, an ninh cho quốc gia, cho xã hội. Với đa số người dân yêu nước, có trách nhiệm với xã hội thực hiện quyền hiến định của mình, cần phải có chính sách, biện pháp minh bạch, nhất quán về việc này. Phải xử những kẻ xấu và bảo vệ công dân tốt trong việc quản lý biểu tình.  

Dương Thanh (ghi)