Kiến nghị hoàn thiện quy định phòng cháy chữa cháy

Trong đó, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật trong công tác PCCC đối với chung cư, nhà cao tầng trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.

Vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản xảy ra tại chung cư Carina Plaza tháng 3/2018.

Nhiều tồn tại

TP. Hồ Chí Minh có tốc độ đô thị hoá rất nhanh, do đó, việc phát triển nhà cao tầng, nhà chung cư, cao ốc văn phòng, các khu phức hợp có nhiều công năng như văn phòng làm việc, thương mại, dịch vụ, ăn uống, vui chơi giải trí tập trung đông người là điều tất yếu.

Thống kê trong năm 2017 đã xảy ra 1.007 vụ cháy, làm chết 26 người, bị thương 44 người, thiệt hại về tài sản khoảng 92,5 tỷ đồng.

Đầu năm 2018, vụ cháy tại chung cư Carina Plaza đã gây thiệt hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội và gây tác động tâm lý bất an đối với người dân đang sinh sống trong các chung cư, nhà cao tầng.

Nguyên nhân của các vụ cháy  hầu hết xuất phát từ việc chủ đầu tư dự án không thực hiện đầy đủ trách nhiệm đảm bảo PCCC như thi công, lắp đặt thiết bị, vật tư không đúng thiết kế, sử dụng hàng kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả, dẫn đến hệ thống PCCC không kịp thời báo cháy hoặc báo cháy không đúng. Ngoài ra, Ban quản trị chung cư, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư không thực hiện đầy đủ trách nhiệm đảm bảo PCCC. Cư dân sống trong chung cư chưa tích cực tham gia các buổi hướng dẫn, huấn luyện kỹ năng về công tác PCCC, kỹ năng thoát nạn, cứu nạn, cứu hộ. Lực lượng PCCC chuyên nghiệp chưa được tổ chức phù hợp, thiếu trang thiết bị hiện đại, nhất là phương tiện chữa cháy chung cư cao tầng, nhà cao tầng.

Dưới góc nhìn khác, hiện nay trên địa bàn thành phố còn nhiều chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975. Những chung cư này đều không được trang bị hệ thống PCCC, tình trạng các căn hộ bị cơi nới, rào chắn, không có lối thoát hiểm cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Mặt khác, nhiều chung cư nhà ở cao tầng lại được cấp phép xây dựng trong đường nhỏ hoặc trong hẻm nên tiềm ẩn nguy cơ về an toàn thoát hiểm cho cư dân khi xảy ra cháy.

Nhiều chung cư, nhà ở tái định cư, chung cư nhà ở xã hội và một số chung cư nhà ở thương mại đang bị người tiêu dùng quan ngại về chất lượng xây dựng. Cụ thể, công trình PCCC chất lượng thấp, hoạt động không ổn định, thiếu tin cậy. Đáng chú ý, một số dự án chưa thi công, nghiệm thu hệ thống PCCC đã đưa người dân vào ở như Chung cư Bảy Hiền Tower, HQC Plaza của Công ty Hoàng Quân….

Mặt khác, việc kiểm tra hệ thống PCCC của cơ quan chức năng còn có hiện tượng “chiếu lệ”, đơn vị quản lý, vận hành nhà chung cư cao tầng chưa có năng lực đáp ứng yêu cầu theo quy định của Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Doanh nghiệp nên buông lỏng quản lý. Vai trò quản lý nhà nước của chính quyền địa phương về công tác PCCC theo nguyên tắc “4 tại chỗ”, chưa được phát huy tối đa.

Thi hành công vụ: Khâu yếu nhất!

HoREA nêu vấn đề vụ cháy tại chung cư Carina Plaza vào tháng 3/2018. Cụ thể, HoREA đặt ra vấn đề về cơ chế phối hợp triển khai, tổ chức thực hiện và kiểm tra để đảm bảo trách nhiệm thể hiện bằng hành động cụ thể, thiết thực và hiệu quả của các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án, các đơn vị thi công xây lắp, các đơn vị tư vấn quy hoạch, tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát thi công, Ban quản trị chung cư, đơn vị quản lý vận hành chung cư cùng các ngành chức năng.

Ngoài ra, HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở như quy định trách nhiệm chủ đầu tư dự án nhà chung cư phải thi công đường vào chữa cháy đúng thiết kế lòng đường và đạt tải trọng cho xe chữa cháy. Quy định các thành viên Ban quản trị chung cư phải được bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về quản lý, vận hành chung cư, trong đó, có kiến thức, kỹ năng về PCCC. Quy định trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà chung cư phải được tham gia Ban quản trị chung cư để đảm bảo chất lượng hoạt động quản lý, vận hành chung cư đối với các chủ đầu tư cũng là đồng chủ sở hữu chung cư khi vẫn còn sở hữu phần khối đế, văn phòng, căn hộ cho thuê... sau khi đã bán căn hộ cho người mua nhà. Đồng thời, phải công khai danh sách các chung cư không đảm bảo an toàn PCCC, hoặc không mua bảo hiểm bắt buộc để công luận giám sát.

Kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh BĐS để quy định chủ đầu tư sau khi đã nghiệm thu công trình chung cư theo quy định của Luật Xây dựng thì phải thông báo cho Sở Xây dựng để kiểm tra, nếu đạt chuẩn thì Sở Xây dựng ban hành văn bản xác nhận công trình đủ điều kiện đưa vào sử dụng mới được phép bàn giao nhà cho dân vào ở.

Kiến nghị bổ sung quy chuẩn, tiêu chuẩn tầng thoát nạn nhà chung cư, khuyến khích việc kết nối các tầng thoát nạn của các chung cư liền kề. Quy chuẩn khu vực thoát nạn tại các tầng. Đối với cụm chung cư thì cần quy định kết nối các tầng thoát nạn với nhau để tạo điều kiện cho cư dân thoát nạn khi có sự cố xảy ra.

Cùng vấn đề trên, HoREA kiến nghị Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quy định về niên hạn sử dụng xe máy, xe ô tô và có biện pháp xử lý đối với xe máy đã hết niên hạn sử dụng, không đạt tiêu chuẩn an toàn, để đảm bảo an toàn giao thông, an toàn PCCC tại các chung cư, nhà cao tầng.