Từ đầu năm 2019 đến nay, các khu vực rừng thông nằm dọc theo cung đường nhựa lớn và giáp ranh với vườn đất canh tác cà phê thuộc địa phận xã N’Thol Hạ (Đức Trọng - Lâm Đồng) nhiều lần bị chặt phá, đầu độc nhưng vẫn chưa tìm ra thủ phạm.
Chặt phá, đầu độc cây để chiếm đất
Một ngày đầu tháng 6/2019, theo chân kiểm lâm viên Nguyễn Trọng Ngọc kiểm tra địa bàn phụ trách, phóng viên “mục sở thị” từ hàng ngàn đến cả chục ngàn mét vuông cây rừng bên này bị chặt trơ gốc, bên kia đang vàng lá chết dần trên địa phận xã N’Thol Hạ. Từ ngã tư trung tâm xã N’Thol Hạ, phóng viên đi trên cung đường nhựa lớn theo hướng lên Nam Ban - Đà Lạt ước khoảng 1km thì dừng lại trước khoảnh rừng thông bị chặt hạ và đầu độc gần 3.000m2. Hiện trường là khu đất đồi cỏ mọc um tùm, nhưng bên trong vẫn còn nhô lên những gốc thông với dấu vết cưa cắt và những cành cây bị nhiễm hóa chất khô quắp, nằm vất vưởng nhiều nơi.
Kiểm lâm viên Nguyễn Trọng Ngọc thông tin: “Thống kê trên 3.000m2 khu vực rừng mặt đường nhựa nơi đây bị cưa hạ và đầu độc hơn 70 cây thông các loại trồng từ năm 1983. Ngay sau khi phát hiện, Hạt Kiểm lâm huyện Đức Trọng đã phối hợp cùng các cơ quan pháp luật địa phương và đơn vị chủ rừng đo đếm tổng khối lượng gỗ thông bị thiệt hại gần 25m3...”.
Thủ phạm thường đi theo nhóm người với cưa tay vào rừng đêm khuya, cưa hạ, chặt trắng cây trên diện tích hàng trăm mét vuông đến hàng ngàn rồi cả chục ngàn mét vuông để lấn chiếm đất lâm nghiệp đưa vào sản xuất nông nghiệp trái phép, sau đó mua đi bán lại, thu tiền bất chính. Khi lực lượng chức năng của huyện Đức Trọng tuần tra phát hiện, thủ phạm đã rời khỏi hiện trường nên chưa kịp tác động lên toàn bộ diện tích đất lâm nghiệp vừa bị chặt trắng 800 cây thông trồng, chăm sóc từ năm 2003.
Đáng nói hơn nữa, vào ngày 4/6/2019, lực lượng kiểm lâm địa bàn huyện Đức Trọng kiểm tra, phát hiện tại khoảnh 3, tiểu khu 271, xã N’Thol Hạ (cách hiện trường 800 cây thông trồng đã bị chặt trắng trên hơn 1km), thủ phạm đã dùng khoan điện cầm tay khoan sâu vào phần gốc của 537 cây thông rồi bơm hóa chất làm cây chết, với mục đích chiếm khoảng 4.100m2 rừng để trồng cà phê.
Ngày 6/6/2019, phóng viên vào tận nơi, chứng kiến một cụm rừng thông được trồng từ năm 2003 đang bị héo úa tán lá trên cao 10 - 12m, báo trước mức độ thiệt hại trầm trọng đang xảy ra. Phần dưới gốc cây thì từng lỗ tròn khoan sâu vào phần ruột bên trong, chảy ra những dòng nhựa vàng đục, khô cứng.
Cứu lấy rừng xanh
Theo nhận định của Hạt Kiểm lâm huyện Đức Trọng và đơn vị chủ rừng, thủ phạm thường lợi dụng đêm tối, chia ra theo nhóm vào đây vừa khoan vừa bơm hóa chất để sát hại cây rừng từ 5-7 ngày trước đó, nhằm xâm chiếm, biến đất lâm nghiệp thành đất mới canh tác cà phê. Hiện đơn vị chủ rừng đang bơm dầu nhớt để cứu chữa, nhưng có thể hiệu quả sẽ rất thấp vì hóa chất (nghi thuốc diệt cỏ) sau 5-7 ngày đã lưu dẫn hủy hoại hầu hết phần ruột cây thông, dẫn đến các phần gốc, thân, cành, lá sẽ khô chết dần trong 1- 2 tháng.
Tình trạng phá rừng ở xã N’Thol Hạ với thủ đoạn tinh vi, táo tợn, diễn ra trên quy mô tập trung, tính chất và mức độ phạm pháp ngày một nghiêm trọng. Đề nghị các cơ quan pháp luật của huyện Đức Trọng nói riêng, tỉnh Lâm Đồng nói chung đẩy nhanh hơn nữa tiến độ điều tra xác định thủ phạm, sớm đưa ra xử lý nghiêm minh để răn đe và phòng ngừa, trả lại sự bình yên vốn có của những cánh rừng ở địa phương.
Đối với những trường hợp tự chuyển đổi từ đất trồng lúa sang đào ao, khoan giếng lấy nước mặn nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An phát sinh từ năm 2023 đến nay phải xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật, trong đó buộc phải khôi phục lại hiện trạng đất ban đầu và trám lấp giếng.
Những năm gần đây, hoạt động nhập lậu gia súc qua biên giới tại địa bàn tỉnh Long An thường hay xảy ra. Tuy nhiên, số lượng gia súc nhập lậu thường nhỏ lẻ, vài con và không thường xuyên. Dù vậy, nhập lậu động vật vẫn tiềm ẩn những nguy cơ phát sinh, lây nhiễm dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và cả con người.
Liên quan đến những vi phạm của Công ty CP truyền thông và du lịch Phú Yên tại khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm, mà Kinh tế nông thôn có bài phản ánh, ông Nguyễn Công Thành, Phó Chủ tịch UBND TP. Tuy Hoà (Phú Yên), khẳng định, sẽ cưỡng chế nếu khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và buộc trả lại đất đã lấn, chiếm theo quy định trong quý IV/2024.