Sau hơn 30 năm gắn bó với cây nghệ tại xã Dương Xá (Gia Lâm - Hà Nội), từ việc đơn giản là chế biến nghệ miếng đến Cơ sở Sản xuất tinh bột nghệ khô Bà Bé được cấp giấy chứng nhận OCOP 4 sao năm 2019 là cả chặng đường dài.
Đây vừa là niềm vui, vừa là động lực để Bà Bé có thêm nhiều sản phẩm mới như: tinh dầu sả chanh, bưởi, bạc hà… phục vụ khách hàng trong và ngoài nước.
Từ sản xuất truyền thống đến OCOP 4 sao
Ông Phùng Đắc Kiêu, chủ Cơ sở Sản xuất tinh bột nghệ khô Bà Bé (thôn Dương Đá, xã Dương Xá), cho biết, từ thời ông bà, bố mẹ ông đã gắn bó với cây nghệ. Do xã Dương Xá là nơi có cây nghệ vàng, xã Dương Quang có cây nghệ đen, là 2 loại nghệ quý hiếm của huyện Gia Lâm. Vì vậy, hơn 30 năm trước, gia đình ông đã có nghề sản xuất, chế biến nghệ tươi, để dùng làm thuốc và cất giữ được lâu hơn.
Tuy nhiên, tại thời điểm đó, bố mẹ ông chủ yếu làm thủ công, phải rửa nghệ bằng tay, chưa có máy móc như bây giờ, nên rất vất vả. Sản phẩm cũng không phong phú, chủ yếu là nghệ cắt miếng, chờ đến tháng 6-7 mới có nắng để phơi khô. Do vậy, năng suất thấp, mỗi vụ chỉ sản xuất được khoảng 10 tấn nghệ tươi; 10kg nghệ tươi, thu được 1kg nghệ khô, không tiện khi sử dụng.
Có lần, một khách hàng hỏi mua nghệ viên và hiến kế cho gia đình, thử vo viên bột nghệ, với bột gạo nếp pha loãng, các cụ đã làm theo và sau đó có thêm sản phẩm nghệ viên. Năm 1995, gia đình bắt đầu làm bột nghệ vo viên, với tỷ lệ 0,5kg hồ pha với 10kg bột nghệ, vo viên thủ công, giá 300.000 đồng/kg. Tiếp đến, năm 1997, lại có sáng kiến mới, đó là xay bột nghệ tươi, sau đó lọc bã, vo viên thành tinh bột nghệ nguyên chất như ngày nay. Theo đó, cứ 15kg nghệ tươi thu được 1 kg tinh bột nghệ khô, giá bán 1 triệu đồng/kg.
Sau khi có 2 loại sản phẩm bột nghệ như đã nêu trên, năm 2005 -2007, gia đình đã tích cực xây dựng thương hiệu cho “Cơ sở tinh bột nghệ khô Bà Bé”. Đồng thời, làm nhãn mác, xây dựng thương hiệu và đưa sản phẩm nghệ Bà Bé, đi vào các hiệu thuốc Đông – Tây y ở Hà Nội; cơ sở y học cổ truyền, các hiệu thuốc ở phố Lãn Ông, quận Hoàn Kiếm. Đặc biệt, sau khi thành công ở miền Bắc, gia đình tiếp tục đưa sản phẩm vào phía Nam, nhất là TP. Hồ Chí Minh và có khá nhiều hiệu thuốc đón nhận.
Nhờ tích cực xây dựng thương hiệu cho Cơ sở tinh bột nghệ Bà Bé, hơn 30 năm qua, một vinh dự lớn đã đến với đại gia đình chúng tôi, đó là sản phẩm tinh bột nghệ khô đã được UBND TP. Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đạt sản phẩm OCOP 4 sao cuối năm 2019.
“Nếu như hơn 10 năm trước, giá nghệ tươi tại Dương Xá lên đến 10.000 đồng/kg, bà con trong xã trồng khá nhiều. Thời kỳ cao điểm, có năm cơ sở thu mua tới 300 tấn nghệ tươi; năm 2017 trên 100 tấn (tương đương 10 tấn nghệ tinh), 2 năm trở lại đây, giá nghệ củ xuống thấp, chỉ còn 5.700 đồng/kg, bà con Dương Xá bỏ ruộng nhiều, chúng tôi không đủ nguyên liệu để sản xuất, phải thu mua ở các địa phương khác rất vất vả.
Vì vậy, năm 2019, Bà Bé chỉ cung cấp cho thị trường được 3 tấn nghệ tinh. Mong muốn của cơ sở là, người dân tích cực trồng nghệ nhiều hơn, giá cả ổn định, chúng tôi sẽ tiếp tục cho ra đời sản phẩm tinh dầu nghệ” – ông Kiêu chia sẻ.
Thêm sản phẩm mới
Hiện, Cơ sở sản xuất Bà Bé có thêm nhiều loại tinh dầu mới như: Tinh dầu sả chanh; tinh dầu hoa bưởi; tinh dầu vỏ bưởi; tinh dầu bạc hà. Dự kiến, năm 2020 có thêm 8-10 sản phẩm tinh dầu được chứng nhận OCOP.
Để có tinh dầu vỏ bưởi, nguyên liệu khá đơn giản, vì vỏ bưởi được bán ở chợ khá nhiều, với giá rẻ, chỉ 2.000 - 3.000 đồng/kg, cứ 2 tạ vỏ bưởi được 200ml dầu. Hiện, 1 lọ tinh dầu vỏ bưởi 100 ml giá 270.000 - 280.000 đồng, nhưng tinh dầu hoa bưởi thì “cực” đắt, lọ 5ml giá 700.000 đồng. Hoặc, sắp tới, gia đình còn sản xuất tinh dầu nghệ, bởi trong bã nghệ thải ra, vẫn còn dầu.
Bà Hoàng Thị Thuý Nga, Phó trưởng phòng Kinh tế huyện Gia Lâm, cho biết: “Năm 2020, thành phố sẽ khảo sát 6 nhóm sản phẩm OCOP tại các quận, huyện, thị xã và dự kiến hoàn thành trên 60 sản phẩm. Vì vậy, chúng tôi đang tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân; các doanh nghiệp; hợp tác xã, tổ hợp tác, tổ sản xuất; cơ sở gia đình, chủ trang trại về nội dung, mục đích, ý nghĩa của chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, do Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Nội phát động”.
Ông Nguyễn Văn Chí, Phó chánh Văn phòng thường trực xây dựng nông thôn mới Hà Nội, đánh giá: “Điều đáng ghi nhận là, năm 2019, “Cơ sở sản xuất nghệ Bà Bé” đã có sản phẩm OCOP hạng 4 sao, năm 2020, tiếp tục tham gia 8-10 sản phẩm nữa, đây là nỗ lực rất lớn của gia đình, cần được biểu dương.
Mặt khác, địa phương cần rà soát, khảo sát, lựa chọn kỹ, và lập danh sách các đơn vị đăng ký kinh doanh; đăng ký sản phẩm tham gia OCOP năm 2020. Đồng thời, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2020, với 6 nhóm hàng theo quy định của Chính phủ.
Từ năm 2010, Liên Hợp quốc đã công nhận Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong hiện thực hóa các Mục tiêu Thiên niên kỷ, hoàn thành trước thời hạn gần 10 năm 3 mục tiêu (xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực, phổ cập giáo dục tiểu học, tăng cường bình đẳng giới và vị thế cho phụ nữ) và có nhiều tiến bộ, đạt tiệm cận 5 mục tiêu còn lại.
Trong 5 ngày, từ 7/9 đến 12/9, “quái” bão YAGI (bão số 3) với sức gió cấp 12 -13, giật cấp 14 -15 -16 đã đổ bộ vào Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội,… và sau đó, hoàn lưu của nó gây mưa lớn liên tục trên toàn miền Bắc đã gây những tổn thất vô cùng to lớn về người và thiệt hại rất nặng nề về tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.
Xuất khẩu nông sản của ta hiện trong TOP 10 -15 thế giới. Nông sản Việt có mặt tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, kim ngạch tăng mạnh trong 15 năm qua: năm 2009 mới chỉ gần 16,5 tỷ USD thì năm 2014, kim ngạch đạt 31 tỷ USD, năm 2019 đạt 41,3 tỷ USD, năm 2023 đạt trên 53 tỷ USD, đến hết tháng 7 năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 34,27 tỷ USD, phấn đấu đạt 57 -58 tỷ USD cả năm.