Vụ 39 người chết trong container ở Anh: Thiên đường ảo, địa ngục thật

Đồng thời, tiến hành điều tra phát hiện các vụ việc đưa công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Hoang mang bao trùm các miền quê nghèo

Kể từ thời điểm vụ việc chấn động tại nước Anh được phát đi rộng rãi (23/10), tâm lý của các gia đình có con em đi nước ngoài nằm trong diện nghi vấn thực sự  bất an, một không khí hoang mang đang bao trùm khắp các miền quê nghèo ở Hà Tĩnh và Nghệ An.

Con ngõ nhỏ vào nhà bố mẹ em Phạm Thị Trà My ở khối 7, thị trấn Nghèn (Can Lộc - Hà Tĩnh) mấy ngày nay tấp nập người vào ra hỏi thăm tình hình. Mọi thủ tục làm giấy tờ xác nhận thân nhân để gửi sang Anh nhờ người nhận dạng con của ông Phạm Văn Thìn đã được địa phương hỗ trợ nhanh chóng.

Ông Thìn kể, những ngày ở Trung Quốc chờ bay, con gái vẫn liên lạc về, kể cả khi đặt chân đến nước Pháp. Nhưng đến 4 giờ 30 sáng 23/10, ông Thìn đọc tin nhắn của con có nói: “Con xin lỗi bố mẹ nhiều. Con đường đi nước ngoài không thành. Con chết vì không thở được”.

“Đọc tin nhắn của con xong, chân tay tui (tôi) rụng rời. Mấy ngày này thương con mà hai vợ chồng chỉ biết khóc”, ông Thìn nói.

Đến thời điểm này, hầu hết những gia đình có con mất liên lạc ở các địa phương như: Thị trấn Nghèn, Thiên Lộc, Thanh Lộc, Vĩnh Lộc  đã làm đơn trình báo lên chính quyền địa phương. Ông Bùi Huy Cường, Phó chủ tịch UBND huyện Can Lộc, cho biết: “Hiện nay, có 8 gia đình trên địa bàn gửi đơn trình báo người thân mất liên lạc, chúng tôi giao cho Công an các xã đến trực tiếp gia đình thu thập thông tin, hướng dẫn làm thủ tục theo quy định nhằm thông qua con đường ngoại giao để xác minh. Ngoài ra, huyện cũng chỉ đạo các tổ chức đoàn thể đến thăm hỏi động viên các gia đình”.

Còn tại Nghệ An, đã có 7 gia đình đến trình báo với chính quyền địa phương về việc không liên lạc được với con mình đang đi lao động ở nước ngoài. Dù cơ quan chức năng chưa thông tin chính thức nhưng qua nắm bắt từ chính những người thân quen, ông Nguyễn Đình Sắt, bố anh Nguyễn Đình Tứ (26 tuổi) ở xóm Phú Xuân, xã Đô Thành (huyện Yên Thành) buồn bã chia sẻ: Tứ là con út trong gia đình. Học xong cấp 3, Tứ nhập ngũ rồi rồi về quê lập gia đình. Tháng 3 năm nay, Tứ quyết định xuất ngoại nhằm mong muốn thoát nghèo.

Ông Phan Văn Tuyên, Chủ tịch UBND huyện Yên Thành, cho biết: “Có 4 gia đình ở  Đô Thành và Thọ Thành tự xác minh thông tin từ người thân đang sinh sống tại Anh trình báo con em họ đã mất liên lạc. Trước luồng thông tin trên, chính quyền đã chỉ đạo Công an huyện chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành rà soát tại các xã trên địa bàn để nắm bắt thông tin. Hiện nay, vẫn chưa có thông tin chính thức, tất cả mới ở dạng nghi vấn, qua làm việc các gia đình vẫn chưa khẳng định chắc chắn”.

Xây dựng kịch bản cụ thể trường hợp có nạn nhân công dân Việt

Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward cho biết: “Hiện giờ, chúng tôi vẫn chưa có thông tin chính xác về việc những người này là ai và họ đến từ đâu. Nhưng dù bất kể quốc tịch của họ là gì, chúng tôi muốn gửi lời chia buồn sâu sắc nhất đến gia đình và người thân của họ. Chúng tôi biết cộng đồng người Việt ở trong nước và ở Anh đều đang rất lo lắng”.

Đại sứ Gareth Ward cho biết, quá trình xác minh này sẽ mất nhiều thời gian nhằm đảm bảo nhân phẩm của các nạn nhân và sự chính xác trong quy trình giám định pháp y, bảo mật thông tin cho cuộc điều tra còn đang tiếp diễn.

Trong khi đó, trao đổi bên hành lang Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết, hiện phía Anh mới chỉ trao đổi với Việt Nam hồ sơ của 4 người trong số 39 nạn nhân tử vong trong chiếc container.

Theo ông Sơn, đây mới là những trường hợp phía Anh nghi ngờ nên phải trao đổi hồ sơ để phối hợp với phía Việt Nam xác minh thông tin chứ không phải kết quả xác định danh tính nạn nhân.

“Việc này mất nhiều thời gian, vì họ không chấp nhận nhận diện mà chỉ dựa trên kết quả xét nghiệm ADN. Hiện Bộ Ngoại giao cũng xây dựng kịch bản cụ thể trong trường hợp nếu những người bị nạn có công dân Việt Nam. Giờ phải chờ các bước đàm phán”, ông Sơn thông tin thêm.

 Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, Tổng đài bảo hộ công dân thuộc Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao đã tiếp nhận thông tin phản ánh của 14 gia đình đề nghị tìm kiếm, xác minh việc người thân mất tích tại Anh.

Đây là đường dây điện thoại để tiếp nhận tất cả các phản ánh, cuộc gọi có liên quan đến vụ việc 39 người tử vong trong container tại hạt Essex (ngoại ô London).

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng lưu ý, hiện vẫn chưa thể khẳng định điều gì, mà phải gửi cho phía Anh để đối chiếu. Bộ Ngoại giao đã tiếp nhận, tổng hợp các thông tin và trao đổi với Anh để phía bạn đối chiếu, kiểm tra lại toàn bộ các nội dung xem có trùng khớp với hồ sơ các nạn nhân trong chiếc container hay không.

Phó Thủ tướng cho biết: ‘’Bộ Ngoại giao chưa tiếp cận cụ thể với những hồ sơ này nhưng được biết đó là toàn bộ những thông tin về sinh trắc học của các nạn nhân tử vong trong thùng container để phía Việt Nam tiến hành đối chiếu. Đây là vấn đề khoa học, cần phải thực hiện cẩn trọng, theo đúng quy định”.

Theo Phó Thủ tướng, phải có ý kiến chính thức, xác đáng từ các cơ quan mới có thể trao đổi, tránh gây hoang mang cho người dân.

Trong khi đó, ngày 29/10, đoàn Bộ Công an và công an một số tỉnh đã sang Anh để phối hợp điều tra vụ 39 người chết trong xe container.

Bộ Công an cùng với Công an Hà Tĩnh lấy mẫu tóc, móng tay của nhiều bố mẹ trình báo có con mất tích để xét nghiệm ADN và gửi sang Anh, phục vụ xác minh có thuộc danh sách 39 thi thể trong container hay không.

Thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân theo quy định

Ngay sau khi sự việc xảy ra, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc  đã yêu cầu các cơ quan liên quan xác minh, làm rõ vụ việc.

Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, UBND các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, các địa phương và các cơ quan liên quan khẩn trương xác minh, làm rõ vụ việc để có biện pháp xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật Việt Nam và luật pháp quốc tế; điều tra phát hiện các vụ việc đưa công dân Việt Nam xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bộ Ngoại giao chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Anh theo dõi tình hình, phối hợp chặt chẽ, làm việc với các cơ quan liên quan phía Anh để xác nhận danh tính nạn nhân trong trường hợp là công dân Việt Nam, thực hiện các biện pháp bảo hộ công dân theo quy định. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ nêu trên, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 5/11/2019.

Hiện Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đang làm việc với cảnh sát Anh xác minh thông tin về quốc tịch của các nạn nhân, theo dõi sát tình hình, tiếp tục phối hợp để thúc đẩy quá trình xác nhận danh tính 39 nạn nhân bị thiệt mạng.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nhấn mạnh: “Nếu có người Việt Nam nằm trong số những nạn nhân thiệt mạng, Chính phủ sẽ triển khai việc đưa di thể công dân về nước. Sẽ có người sang phối hợp với phía Anh để xác nhận chính xác danh tính. Theo luật pháp của Anh, họ cũng muốn cho đưa thi thể những người quá cố về nước. Chính phủ sẽ hỗ trợ. Bộ Công an cũng sẽ tạo điều kiện nhất cho các gia đình trong trường hợp có thân nhân tử nạn”.

Nhắn nhủ tới gia đình những người đang có thân nhân mất tích, Bộ trưởng Tô Lâm nhấn mạnh điều cần lúc này là bình tĩnh: “Các gia đình cũng nên khuyên con em đi lao động nước ngoài một cách hợp pháp, đừng đi theo con đường phi pháp. Nhà nước, Chính phủ tạo điều kiện cho mọi công dân đi lao động nước ngoài. Công dân có nhu cầu không việc gì phải xuất khẩu lao động một cách trốn chui trốn lủi, đi mất an toàn”.

Đại tá Đặng Hoài Sơn, Phó giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Hà Tĩnh thông tin, đơn vị đã cử lực lượng phối hợp với chính quyền địa phương xác minh, làm rõ thông tin 8 gia đình ở huyện Can Lộc (Hà Tĩnh) và 1 gia đình ở TX.Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) trình báo có con mất tích khi đang trên đường qua nước Anh. Theo đại tá Sơn, toàn bộ 9 gia đình nói trên đều cho biết mất liên lạc với các con của mình suốt nhiều ngày qua nên nghi ngờ có thể con họ nằm trong số 39 người chết trong thùng xe container ở Essex, Anh và được cảnh sát nước này phát hiện hôm 23/10.

Ngoài việc xác minh thông tin ở các gia đình có đơn, những gia đình không có đơn Công an Hà Tĩnh, Nghệ An cũng rà soát, kiểm tra việc họ đi qua Anh có theo con đường hợp pháp hay bất hợp pháp, làm rõ việc đưa người ra nước ngoài trái phép trên địa bàn.

Tại kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, nếu có công dân Việt Nam chết trong container ở Anh thì ngoài việc bảo hộ công dân, phải rà soát lại vấn đề xuất cảnh, nhất là giáo dục ý thức cho người dân về xuất cảnh và lao động hợp pháp; hệ lụy của lao động bất hợp pháp.