Xử lý hành vi sản xuất phân bón giả, kém chất lượng

Mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kịp thời tham mưu, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật nhằm quản lý chặt chẽ chất lượng phân bón; đồng thời phối hợp với các lực lượng liên quan tiến hành thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, các địa bàn nổi cộm, điểm nóng về sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng.

Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia chỉ đạo các lực lượng chức năng xử lý hành vi sản xuất phân bón giả, kém chất lượng (ảnh PLO).

Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện các quy định của pháp luật về chất lượng hàng hóa, điều kiện sản xuất, kinh doanh, bảo quản hàng hóa là phân bón.

Phó Thủ tướng cũng giao Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia theo dõi sát tình hình, tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia kết quả đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến việc sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng.

Kon Tum: Sản xuất phân bón giả bị phạt 275 triệu đồng

UBND tỉnh Kon Tum ra Quyết định xử phạt 275 triệu đồng đối với Doanh nghiệp tư nhân sản xuất và thương mại Lợi Nông Kon Tum (số 5 Nguyễn Huệ, phường Thống Nhất, thành phố Kon Tum) vì vi phạm hành chính trong sản xuất và kinh doanh phân bón.

Theo đó, doanh nghiệp trên bị phạt 75 triệu đồng đối với hành vi vi phạm hành chính về sản xuất, gia công phân bón khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép sản xuất, gia công phân bón; phạt 200 triệu đồng đối với hành vi vi phạm hành chính về sản xuất hàng giả không có giá trị sử dụng, công dụng.

Tịch thu và buộc tiêu hủy tang vật vi phạm hành chính 28,87 tấn phân hữu cơ tổng trị giá 69,7 triệu đồng; tịch thu phương tiện là công cụ được sử dụng để sản xuất hàng giả. Đồng thời, đình chỉ toàn bộ hoạt động sản xuất phân bón của doanh nghiệp này 18 tháng.

Trước đó, cuối năm 2016, UBND huyện Đăk Tô (Kon Tum) có kiến nghị về việc kiểm tra, xử lý đối với Doanh nghiệp tư nhân sản xuất và thương mại Lợi Nông Kon Tum cung ứng phân bón không đảm bảo chất lượng. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện doanh nghiệp này đang sản xuất, kinh doanh phân bón nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép sản xuất theo quy định.

Doanh nghiệp bị bêu tên

Công bố các doanh nghiệp sản xuất và phân phối phân bón giả trên các phương tiện thông tin đại chúng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là cách làm đang được tỉnh Lâm Đồng áp dụng.

Được biết, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Lâm Đồng vừa qua đã phát hiện hàng loạt các cở cở sản xuất và phân phối phân bón giả, phân bón kém chất lượng. Các loại phân bón trên được lưu hành khá rộng rãi và phổ biến trên thị trường gây ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất sản xuất, thu hoạch của người nông dân.

Các cơ quan chức năng của tỉnh đã tiến hành lập biên bản, thu giữ toàn bộ số phân bón giả, kém chất lượng để tiêu huỷ, ra quyết định xử phạt các cơ sở sản xuất, kinh doanh này với tổng số tiền trên 200 triệu đồng. Cùng với đó, tỉnh Lâm Đồng đã công bố các doanh nghiệp sản xuất và phân phối phân bón giả trên các phương tiện thông tin đại chúng để người tiêu dùng biết.

Công ty Hóa Nông Mùa Vàng sản xuất phân bón kém chất lượng

Sở Công thương tỉnh Long An đã ra QĐ số 105/QĐ-XPVPHC xử phạt 26,5 triệu đồng đối với Cty TNHH TM Hóa Nông Mùa Vàng (Cty Hòa Nông Mùa Vàng) có địa chỉ tại Lô N5, Đường số 6, Cụm CN Lợi Bình Nhơn, xã Lợi Bình Nhơn, TP.Tân An, Long An) vì vi phạm trong sản xuất và kinh doanh phân bón kém chất lượng.

Quyết định xử phạt vi phạm hành chính Công ty Hóa Nông Mùa Vàng (ảnh PLXH)

Theo đó, Cty Hóa Nông Mùa Vàng đã có các hành vi vi phạm: Có hợp đồng nhưng không thực hiện thử nghiệm đánh giá chất lượng phân bón trước khi đưa phân bón ra kinh doanh; Sản xuất phần bón có chất lượng không phù hợp với hồ sơ công bố hợp chuẩn; bị xử phạt 26,5 triệu đồng.Trước đó, Công ty này từng bị xử phạt hơn 50 triệu đồng vì sản xuất, kinh doanh phân bón kém chất lượng.

Mất 2-2,5 tỉ USD/năm do phân bón giả, kém chất lượng

Tại tọa đàm với chủ đề: “Thị trường phân bón tại Việt Nam: thực trạng và giải pháp” diễn ra gần đây. Theo Cục Hóa chất (Bộ Công thương), mỗi năm nước ta tiêu thụ tới 11 triệu tấn phân bón các loại, trong đó phân bón vô cơ chiếm tới 90% nhu cầu, phân bón hữu cơ và các loại phân bón khác chiếm phần còn lại.

Nhưng việc quản lý thị trường phân bón trong nước còn nhiều lỏng lẻo, bất cập. Do vậy, mặt hàng phân bón đang có tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất hiện tràn lan trên thị trường, đã và đang làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, an ninh lương thực cũng như sức khỏe của nhân dân, tác động xấu đến môi trường.

Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam, thực trạng phân bón giả năm sau lại cao hơn năm trước. Năm 2015 là trên 4000 vụ vi phạm, đến năm 2016 là trên 5000 vụ vi phạm. Trong đó nhiều vụ còn chưa được giải quyết bởi pháp luật của chúng ta còn nhiều kẽ hở.

Trong năm 2016, các cơ quan hữu quan liên tiếp có những đợt kiểm tra chất lượng phân bón đang sản xuất và lưu hành trên thị trường, phát hiện có đến 50% số mẫu phân bón không đạt chỉ tiêu chất lượng như đăng ký và công bố trên bao bì.

Theo con số thống kê thiệt hại do mua phải phân bón giả và phân bón kém chất lượng, mỗi năm Việt Nam đã mất đi từ 2 đến 2,5 tỉ USD. Ngoài ra, phân bón giả, kém chất lượng gây rối loạn thị trường tạo môi trường cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp, đặc biệt ảnh hưởng tới các DN làm ăn chân chính...

 Cần thiết phải xử lý theo pháp luật và quy trách nhiệm

Cũng theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam điểm tồn tại lớn nhất hiện này cần phải nói là lợi ích nhóm. Nếu vi phạm phân bón giả mà chỉ phạt hành chính thì sẽ làm hỏng ngành phân bón Việt Nam, do đó cần thiết phải xử lý theo pháp luật và quy trách nhiệm.

Ông Vũ Xuân Hồng, Phó TGĐ Công ty CP Supe Phốt phát Hóa chất Lâm Thao cho rằng, để xác định rõ được những phân bón nào là phân bón nhái và kém chất lượng, cần phải có bộ quy chuẩn. Đồng thời, cơ quan chức năng cần giám sát chặt sản xuất và vấn đề thị trường; có chế tài xử lý cực mạnh với các đơn vị sản xuất hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Còn theo ông Phạm Ngọc Hùng, Phó Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Chống hàng giả Việt Nam cũng nhấn mạnh, hiện nay, chúng ta cũng đang nhập nhèm giữa xử lý hành chính hay hình sự với sản xuất phân bón giả. Đây là kẽ hở để các nhóm lợi ích bảo kê các nhóm sản xuất hàng giả. Ví dụ như trường hợp vụ phân bón giả Thuận Phong chỉ bị xử phạt hành chính. Do đó, đề nghị Chính phủ có quy định rõ sản xuất hàng giả phải xử lý hình sự, không xử lý hành chính.

Phân bón 'đẻ' quá nhanh nên quản lý không được?

Đó là thông tin tại Hội thảo Phát triển chiến lược phân bón hữu cơ và phổ biến Nghị định 108/2017 của Chính phủ do Bộ NN&PTNT, Hiệp hội Phân bón Việt Nam tổ chức tại TP.HCM vào ngày 13/10.

Ông Nguyễn Hạc Thúy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết hiện cả nước có 706 cơ sở sản xuất phân bón đủ điều kiện hoạt động. Đáng chú ý số lượng sản phẩm phân bón đã công bố hợp quy tính đến tháng 1/2017 mới chỉ hơn 6.000 sản phẩm.

Thế nhưng chỉ sau 8 tháng, tính đến thời điểm hiện tại sau khi tiếp nhận bàn giao từ Bộ Công Thương thì số lượng sản phẩm phân bón công bố hợp quy đã tăng lên gần 14.200 sản phẩm, gấp gần 2,5 lần so với thời điểm tháng 1/2017.

Theo ông Thúy, số lượng sản phẩm phân bón của Việt Nam là quá lớn, đặc biệt “đẻ” quá nhanh trong một thời gian ngắn, công tác quản lý không đủ sức để kiểm soát.

Nhiều doanh nghiệp phân bón phản ánh những tồn tại thị trường phân bón trong thời gian qua, cụ thể trước thời điểm chưa có Nghị định 108/NĐ-CP, công tác quản lý phân bón được giao cho 2 cơ quan là Bộ Công Thương và Bộ NN&PTNT. Việc này đã gây ra sự chồng chéo trong quản lý nhà nước, một đơn vị chịu sự quản lý của 2 cơ quan dẫn tới gây tốn kém và phiền hà cho các doanh nghiệp.

Nhiều sản phẩm phân bón phát triển ồ ạt; việc đăng ký và công bố chất lượng chưa phù hợp với mục đích sử dụng của phân bón, các loại phân bón giả, kém chất lượng tràn lan trên thị trường không kiểm soát được, gây tổn thất cho nền kinh tế, bức xúc trong xã hội.

Theo đại diện Bộ NN&PTNT, điểm mới của Nghị định 108/2017/NĐ-CP là thống nhất một đầu mối quản lý phân bón là Bộ NN&PTNT. Đồng thời thay đổi phương thức quản lý theo hướng quản lý chặt chẽ để giảm tối đa việc sản xuất, tiêu thụ phân bón giả, phân bón kém chất lượng... tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp làm ăn bài bản, đúng quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng cần có cơ chế quản lý chặt nhập khẩu phân bón, có chế tài xử phạt thật nặng các đơn vị sản xuất phân bón giả, nhái kém chất lượng, nhất là những đơn vị gây ô nhiễm môi trường. Đồng thời cần quy định trong luật về việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các trường hợp sản xuất phân bón giả, nhái, gây ô nhiễm môi trường.

Hoàng Văn (Tổng hợp)