Chợ đêm Mèo Vạc: Nét văn hóa độc đáo trên cao nguyên đá

Nói vậy bởi, bản sắc văn hóa được hình thành từ nhiều thế hệ giữa thung lũng bốn bề núi non, mà vẫn còn lưu giữ nguyên vẹn cho đến hôm nay…

Mèo Vạc là huyện vùng cao núi đá cực Bắc của tỉnh Hà Giang, thuộc Công viên địa chất toàn cầu - Cao nguyên đá Đồng Văn, địa đầu phía Bắc của Tổ quốc. Huyện có nền văn hoá lâu đời, với 17 dân tộc anh em cùng chung sống, dân số có trên 83.000 người, hơn 90% là người dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Mông chiếm 78%.

Đây cũng là nơi hội tụ nhiều phong tục tập quán, văn hoá truyền thống và những lễ hội sinh động như: Hội chơi “Vỗ Mông”, Lễ hội Gầu Tào, Ngày hội văn hóa dân tộc Mông; Lễ hội cầu mưa, cầu mùa của dân tộc Lô Lô; Hội múa trống của dân tộc Giáy; Hội Lồng tồng của dân tộc Tày, Lễ hội chợ tình khâu vai của người Mông và nhiều lễ hội tín ngưỡng độc đáo khác.

Khách du lịch thích thú khi đến với các hoạt động của chợ đêm Mèo Vạc.

Với những cảnh quan thiên nhiên độc đáo như: dãy núi đá tai mèo, đỉnh Mã Pì Lèng hùng vĩ…, Mèo Vạc thu hút  rất đông du khách đến tham quan và nghiên cứu về bản sắc văn hoá dân tộc.

Có lẽ, điều thú vị mà du khách muốn khám phá và trải nghiệm nhất, đó là chợ đêm Mèo Vạc. Chợ đêm nằm trong khuôn viên Chợ trung tâm huyện có diện tích hơn 3.500m2, được sắp xếp bốn khu chính, gồm: Khu bán hàng lưu niệm và các sản phẩm đặc trưng tiêu biểu của Mèo Vạc; khu bán hàng theo mốt mới; khu ẩm thực; khu giao lưu văn hóa văn nghệ…

Huyện Mèo Vạc là nơi cư trú của 17 dân tộc.

Điểm nổi bật của chợ đêm Mèo Vạc là luôn có sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố văn hóa và lĩnh vực thương mại. Du khách đến đây được giao lưu, thưởng thức các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc của đồng bào vùng cao, đặc biệt là các làn điệu dân ca của dân tộc Lô Lô, dân tộc Giáy, dân tộc Tày, múa khèn của dân tộc Mông,… Ngoài ra, còn được tham quan lựa chọn mua bán hàng hóa, lựa chọn những món quà lưu niệm và thưởng thức các món ăn truyền thống của người dân vùng cao... 

Tại chợ đêm, vào tối thứ Bảy hằng tuần, có 3-4 đoàn trình diễn những làn điệu dân ca, hát đối giao duyên, múa dân vũ…, có những bài do chính đoàn đó sáng tác; biểu diễn các loại nhạc cụ dân tộc đặc trưng các dân tộc tại khu vực chợ đêm để phục vụ công chúng.

Anh Lê Văn Thành, du khách quê Nghệ An, lần đầu đến Mèo Vạc, chia sẻ: “Đến với không gian chợ đêm Mèo Vạc, tôi đã được thưởng thức nhiều thứ, từ nhâm nhi uống rượu ngô, ăn cháo ấu tẩu, thắng cố đến xem biểu diễn văn nghệ của dân tộc Lô Lô, múa khèn  của dân tộc Mông. Đặc biệt, tôi có cơ hội giao lưu với người dân địa phương. Và hoạt động này đã tạo cho tôi một ấn tượng thực sự khó quên từ ẩm thực cho đến những nét văn hóa độc đáo”.

 Có lẽ, đây không phải cảm nhận của riêng anh Thành mà nhiều du khách trong và nước ngoài có dịp trải nghiệm chợ đêm Mèo Vạc đều rất thích thú về các hoạt động văn hóa tại đây. Vì vậy, ngồi thưởng thức từng ly rượu ngô men lá, ăn thắng cố mọi người đều có cảm nhận tâm hồn thư thái, yên bình, khác hẳn cuộc sống vội vã ở chốn thị thành.

Quang cảnh chợ đêm Mèo Vạc, nét sinh hoạt văn hóa của dân tộc vùng cao Mèo Vạc - Hà Giang.

Cũng chính vì những nét đẹp độc đáo này được gìn giữ qua nhiều thế hệ, để rồi hôm nay, biết bao lữ khách đến với Hà Giang, đều có chung tâm trạng “thương nhớ” mỗi khi nhắc lại chợ đêm đặc biệt này.

Để khai thác có hiệu quả tiềm năng phát triển du lịch của huyện, đặc biệt là loại hình du lịch cộng đồng, Mèo Vạc đã và đang tạo nhiều cơ chế, chính sách thông thoáng nhằm khuyến khích phát triển du lịch địa phương, trong đó tập trung vào các chính sách đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng du lịch, giới thiệu các sản phẩm truyền thống, đặc sản của địa phương đến với du khách.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh liên kết giữa các điểm khu du lịch để hình thành tour du lịch nội huyện, hoặc liên kết với các huyện bạn; tăng cường xúc tiến, quảng bá tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch, khuyến khích các địa phương, người dân phát triển sản phẩm du lịch, gây được những ấn tượng với du khách khi đến Mèo Vạc.