Bí quyết làm nên thương hiệu “đậu phụ sạch”: Không thạch cao

Hơn 12 năm mưu sinh bằng nghề làm đậu phụ, sản phẩm của ông ngày càng được nhiều người biết đến nhờ thương hiệu “đậu phụ sạch”. Ông luôn tâm niệm: “Làm ăn phải gắn với chữ Tâm. Thà lời ít chứ không bao giờ làm điều ác như trộn thạch cao hay hàn the vào sản phẩm như những kẻ hám lợi khác, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng”. Có lẽ vì thế mà đậu phụ của ông  luôn “bán chạy” tại nhà mà chẳng cần đem ra chợ.

“24 giờ, 4 tiếng và 300 nghìn”

“Để làm được những thanh đậu phụ này, vợ chồng tôi phải dậy từ 2 giờ sáng và lục đục cả đêm. Nhiều hôm ốm cũng không dám nghỉ, vì nhỡ nghỉ thì lấy đâu đậu để giao khách đặt. Nghề này như một cái duyên, tuy không giàu nhưng cho thu nhập ổn định và tích cóp thì còn có điều kiện làm được nhà cao cửa rộng”. Đó là chia sẻ của vợ chồng ông Đặng Đình Thưởng, bà Hoàng Thị Nguyệt ở 72 đường Đô Lương, phường 11, TP. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).

Tiếng lành đồn xa. Một chiều cuối tuần tôi ghé nhà ông Thưởng mua đậu phụ. Được biết, một ngày làm việc của vợ chồng ông  bắt đầu từ 2 giờ sáng với 25kg đậu tương hạt. Khi người dân khu phố đang say trong giấc ngủ, thì ông bà thức dậy lục đục vo đậu, đãi vỏ cho vào cối xay. Ngọn đèn neon không đủ sáng bởi phản chiếu của màu bồ hóng đen kịt hắt xuống từ mái nhà. Khói nghi ngút từ bếp lò làm tôi cay chảy nước mắt, nhưng đối với ông Thưởng là “chuyện nhỏ”.

Ông chăm chăm nhìn vào nồi đậu phụ bốc hơi ngùn ngụt, hai chân trụ vững, tay cầm đũa cả dùng sức khuấy, vớt bọt sôi sùng sục. Trên cái nóng hừng hực của than củi và hơi nước, chiếc khăn lau mặt luôn thường trực trên vai không kịp khô bởi mặt ông lúc nào cũng nhễ nhại mồ hôi. Đôi mắt ông giãn ra trong nóng bức. “Nghề này không khó làm nhưng đòi hỏi kỳ công và khéo tay, không làm giàu nhưng kiếm cơm thì “dư xăng”, ông Thưởng cười đùa nói.

Tôi lân la dò hỏi: “Bình quân một ngày làm được bao tiền thưa bác?”. Cười hiền, ông Thưởng chép miệng trả lời: “Được 300.000 đồng, đó là trừ chi phí rồi, nhưng chúng tôi phải dậy từ 2 giờ sáng. Một đêm chỉ ngủ được 4 tiếng, trưa chợp mắt 1 tiếng. Nghề này phải làm từ đêm để sáng sớm có hàng ngon nóng hổi bán cho công nhân và các bà nội trợ sớm”.

Đậu phụ, không phụ công người

Nhắc lại cái duyên với nghề, ông kể, sau 29 năm trong quân ngũ, “nếm mật nằm gai” trên đất bạn Campuchia và chiến trường biên giới Tây Nam, đầu năm 2002, giã từ màu áo lính, ông trở về quê hương Diễn Hạnh (Diễn Châu - Nghệ An) và nghĩ làm gì để thoát nghèo khi trong tay mình không có nghề gì ngoài làm đậu phụ gia truyền từ đời ông nội để lại? Chẳng nhẽ mình lại phải chịu đói nghèo mãi trong mái nhà rơm rạ?

“Bao đêm trằn trọc suy nghĩ, rồi cuối cùng bài toán thoát nghèo cũng mở ra. Lúc đó tôi nói với bà nhà, hay mình vay vốn mở xưởng đậu phụ. Bà ấy bĩu môi: “Dân Diễn Châu đi biển ăn cá chứ ai ăn đậu phụ đâu mà ông làm nhiều”. Tôi thuyết phục bà nhà rằng, ăn cá nhiều cũng chán, mà mình đâu chỉ bán cho người trong xã, phải bán cho cả huyện, người trong tỉnh nữa chứ. Vậy là tôi vay tiền mua máy xay đậu và bắt đầu kinh doanh. Nói là “xưởng đậu phụ” nhưng thực ra chỉ con cháu trong nhà làm thôi”, ông Thưởng chia sẻ.

Song ông Thưởng cũng nghĩ, đậu phụ làm ra nhiều nhưng nếu chỉ bán cho người dân làm muối và đi biển ở xóm thì chẳng ăn thua. Sản phẩm của mình phải có vị trí trên thị trường và ông Thưởng bắt đầu tạo thương hiệu bằng cách “đậu phụ không hàn the”. Trong khi nhiều người làm đậu phụ bỏ hàn the hoặc thạch cao cho chắc, nhìn đẹp mắt, thì ông Thưởng làm đậu phụ với tiêu chí “nói không với phụ gia”.

Sản phẩm của ông ngày càng được nhiều người biết đến nhờ thương hiệu “đậu phụ sạch”. Không chỉ người trong xóm, trong xã, mà cả ở những xã khác cũng tới mua về ăn. Ngày nối ngày, từ những đồng tiền lãi chắt chiu góp lại, ông Thưởng đã trả hết nợ nần, xây được nhà mái bằng, có tiền cho con học đại học. Một năm có 365 ngày thì ngần ấy thời gian nhà ông sáng đèn từ  2 giờ sáng. Những bìa đậu phụ vừa ép trong khuôn nóng hổi bốc hơi, cũng là lúc trời rạng sáng.

Chữ Tâm theo nghề

Vợ chồng ông Thưởng - bà Nguyệt chọn phường 11, TP. Vũng Tàu để phát triển nghề đậu phụ từ năm 2009. “Chúng tôi không phải “nai lưng” để kiếm miếng cơm manh áo như thời trước nữa. Các con tôi cũng có nhà cửa ổn định cả rồi, tôi chỉ muốn đem thương hiệu “đậu phụ sạch” của mình phục vụ người dân”, ông Thưởng thành thật chia sẻ.

Theo ông Thưởng, đậu phụ của ông lúc nào cũng đắt như tôm tươi và ít khi phải đem đi chợ bán, mà bán ngay tại nhà. Thứ bảy, chủ nhật, ngày rằm, ông làm tăng gấp 3 lần số đậu tương hạt nhưng cũng không đủ để bán cho khách. Khách mua đậu phụ của ông không chỉ người lao động nghèo, công nhân, mà cả những người “dư tiền lắm bạc” ở phường khác cũng tới mua. Ông Thưởng cho hay: “Tôi chẳng có bí quyết gì đâu. Sở dĩ đậu phụ của tôi bán chạy là vì tôi không bỏ hàn the, thế thôi.”

Hỏi về cách nhận biết đậu phụ bỏ hàn the, ông Thưởng cho biết: “Đậu phụ bỏ hàn the rất nhanh chắc, đẹp mắt và trắng, nhìn rất khó phát hiện ra, nhưng cầm nặng tay và rắn hơn,  nếu ăn vào rất có hại cho sức khỏe. Người dân bây giờ tinh lắm, ăn một lần người ta nhận ra đâu hàng ngon, hàng sạch ngay. Còn tôi dùng chính nước chua của tương ủ lên men để làm đậu phụ sạch. Đó là cái Tâm của nghề này”.