Trực tiếp sản xuất nông nghiệp là căn cứ quan trọng để giao đất, cho thuê đất nông nghiệp, một số trường hợp còn là căn cứ xác định điều kiện mua đất trồng lúa. Vậy, trực tiếp sản xuất nông nghiệp là gì và có ảnh hưởng thế nào khi mua đất?
Thế nào là trực tiếp sản xuất nông nghiệp?
Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là một định nghĩa được quy định rõ tại Khoản 30, Điều 3, Luật Đất đai 2013 như sau:
Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là hộ gia đình, cá nhân đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó.
Theo đó, hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nếu thuộc trường hợp sau đây:
- Hộ gia đình, cá nhân đã được Nhà nước giao đất nông nghiệp.
- Hộ gia đình, cá nhân đã được Nhà nước cho thuê đất nông nghiệp.
- Hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp.
- Hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp và có thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên chính đất đó.
Ngoài ra, Thông tư 33 năm 2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường còn quy định: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà chưa được Nhà nước công nhận cũng được xác định là trực tiếp sản xuất nông nghiệp.
Căn cứ xác định trực tiếp sản xuất nông nghiệp
* Căn cứ để xác định hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp
Khoản 3, Điều 3, Thông tư 33/2017/TT-BTNMT quy định căn cứ để xác định hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp như sau:
(1) Hộ gia đình đang sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất; do nhận chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; hộ gia đình đang sử dụng đất nông nghiệp mà chưa được Nhà nước công nhận.
(2) Có ít nhất một thành viên hộ gia đình không thuộc đối tượng được hưởng lương thường xuyên; đối tượng đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp xã hội.
(3) Có nguồn thu nhập thường xuyên từ sản xuất nông nghiệp trên đất đang sử dụng thuộc trường hợp (1), kể cả trường hợp không có thu nhập thường xuyên vì lý do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, thảm họa môi trường.
Lưu ý: Khi giao đất nông nghiệp cho hộ gia đình mà không thu tiền sử dụng đất, đăng ký nhận tặng cho, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa của hộ gia đình thì chỉ căn cứ quy định tại trường hợp (2).
* Các căn cứ xác định cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp
(1) Đang sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất; do nhận chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; hộ gia đình đang sử dụng đất nông nghiệp mà chưa được Nhà nước công nhận
(2) Không thuộc đối tượng được hưởng lương thường xuyên; đối tượng đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp xã hội;
(3) Có nguồn thu nhập thường xuyên từ sản xuất nông nghiệp trên đất đang sử dụng thuộc trường hợp (1), kể cả trường hợp không có thu nhập thường xuyên vì lý do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, thảm họa môi trường.
Lưu ý: Khi giao đất nông nghiệp cho cá nhân mà không thu tiền sử dụng đất, đăng ký nhận tặng cho, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa của cá nhân thì chỉ căn cứ quy định tại trường hợp (2).
Trực tiếp sản xuất nông nghiệp có ảnh hưởng gì khi mua đất?
Khoản 3, Điều 191, Luật Đất đai 2013 quy định những trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất:
Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa.”.
Theo quy định này, những người không trực tiếp sản xuất như đang hưởng lương hưu, được hưởng lương thường xuyên... không được nhận tặng cho hay mua bán đất trồng lúa mà không cấm các loại đất nông nghiệp khác.
Do đó, có thể thấy, việc trực tiếp sản xuất nông nghiệp là căn cứ để xác định hộ gia đình, cá nhân có đủ điều kiện nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho đất trồng lúa không.
Thẩm quyền xác định người trực tiếp sản xuất nông nghiệp
Căn cứ Khoản 2, Điều 2, Nghị định 01/2017/NĐ-CP của Chính phủ, cơ quan có thẩm quyền xác định hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là UBND xã, phường, thị trấn nơi thường trú của hộ gia đình, cá nhân cần xác nhận, cụ thể:
Khi thực hiện thủ tục giao đất, đăng ký nhận tặng cho, nhận chuyển nhượng, cấp Giấy chứng nhận, bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất thì UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm xác nhận hộ gia đình, cá nhân có thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp như sau:
- UBND xã, phường, thị trấn nơi đăng ký thường trú xác nhận hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp.
- Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không cùng nơi đăng ký thường trú thì UBND xã, phường, thị trấn nơi đăng ký thường trú xác nhận hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp sau khi có văn bản xác nhận về việc sử dụng đất nông nghiệp của UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất.
Đối với những trường hợp tự chuyển đổi từ đất trồng lúa sang đào ao, khoan giếng lấy nước mặn nuôi tôm thẻ chân trắng ở vùng Đồng Tháp Mười của tỉnh Long An phát sinh từ năm 2023 đến nay phải xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật, trong đó buộc phải khôi phục lại hiện trạng đất ban đầu và trám lấp giếng.
Những năm gần đây, hoạt động nhập lậu gia súc qua biên giới tại địa bàn tỉnh Long An thường hay xảy ra. Tuy nhiên, số lượng gia súc nhập lậu thường nhỏ lẻ, vài con và không thường xuyên. Dù vậy, nhập lậu động vật vẫn tiềm ẩn những nguy cơ phát sinh, lây nhiễm dịch bệnh trên gia súc, gia cầm và cả con người.
Liên quan đến những vi phạm của Công ty CP truyền thông và du lịch Phú Yên tại khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm, mà Kinh tế nông thôn có bài phản ánh, ông Nguyễn Công Thành, Phó Chủ tịch UBND TP. Tuy Hoà (Phú Yên), khẳng định, sẽ cưỡng chế nếu khu du lịch nông nghiệp Sông Ba Farm không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và buộc trả lại đất đã lấn, chiếm theo quy định trong quý IV/2024.